Czym jest czop śluzowy?
Czop śluzowy – nazywany również korkiem śluzowym – to gęsta wydzielina, która formuje się w kanale szyjki macicy tuż po zapłodnieniu. Jest on tworzony przez komórki nabłonka ściany szyjki oraz śluz szyjkowy o specyficznych właściwościach immunologicznych i pełni rolę biologicznej bariery.
Czop śluzowy ma za zadanie zabezpieczać jamę macicy przed wnikaniem drobnoustrojów z dróg rodnych, co mogłoby prowadzić do infekcji i zagrozić ciąży.
Jego obecność świadczy o prawidłowej funkcji hormonalnej organizmu kobiety. Czop śluzowy jest naturalnym uszczelnieniem kanału szyjki macicy przez niemal całą ciążę. Zmiany w jego strukturze lub odejście czopa stanowią jedno z pierwszych oznak zbliżającego się porodu.
Przeczytaj również:
Krew pępowinowa – czy naprawdę jest tak bezcenna?
Jak wygląda czop śluzowy?
Pacjentki bardzo często pytają, jak wygląda czop śluzowy i jak go odróżnić od zwykłej wydzieliny ciążowej. Otóż przypomina on gęsty, galaretowaty śluz, niekiedy o konsystencji przypominającej bąbel powietrza zatopiony w przezroczystym żelu. Może mieć kolor przezroczysty, białawy, różowawy lub lekko brunatny – zależnie od obecności krwi. Objętość czopa śluzowego wynosi od 30 do 50 ml.
Zielony czop śluzowy
Zielony czop śluzowy może budzić niepokój i wymaga szczególnej uwagi. Taki kolor wydzieliny może świadczyć o obecności smółki w płynie owodniowym, co z kolei może sugerować niedotlenienie płodu. W takim przypadku należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym lub udać się do szpitala.
Brązowy czop śluzowy
Brązowy czop śluzowy to efekt obecności starych, utlenionych krwinek czerwonych w wydzielinie. Zwykle nie świadczy o patologicznym procesie i może być naturalnym zwiastunem rozpoczynającej się akcji porodowej. Niemniej w przypadku: obfitego krwawienia z dróg rodnych, bólu głowy, bólów krzyżowych i tachykardii (przyspieszone bicie serca), warto udać się do szpitala, aby wykluczyć przedwczesne odklejenie się łożyska.
Czop śluzowy z krwią
Czop śluzowy podbarwiony krwią to bardzo częsty widok w końcowym etapie ciąży. Zwykle wskazuje na to, że szyjka macicy zaczyna się rozwierać i przygotowuje do porodu. Jeśli odejściu czopa towarzyszą skurcze przepowiadające, jest to naturalny etap zwiększonej aktywności hormonalnej organizmu związany z przygotowaniem do porodu.
Przeczytaj również:
Masaż krocza przed porodem – przygotowanie, wykonanie, przeciwwskazania
Jaką funkcję pełni czop śluzowy?
Czop śluzowy ma przede wszystkim znaczenie ochronne. Tworzy fizyczną i immunologiczną barierę, która zabezpiecza jamę macicy przed: bakteriami, wirusami oraz innymi patogenami ze środowiska pochwy. W środku czopa znajdują się przeciwciała oraz lizozym, które wspierają funkcje obronne.
W kontekście funkcji mechanicznej czop śluzowy skutecznie izoluje wnętrze macicy przez całą ciążę. Dopiero w momencie gdy szyjka macicy zaczyna zmieniać kształt i się rozwiera, czop przestaje być potrzebny i zostaje usunięty z organizmu.
Kiedy odchodzi czop śluzowy w ciąży? Czy czop śluzowy odchodzi na raty?
Czop śluzowy odchodzi dopiero w ostatnich dniach przed porodem, choć może się to wydarzyć nawet na 1–2 tygodnie przed rozpoczęciem skurczy. U kobiet w pierwszej ciąży czop śluzowy odchodzi często kilka dni przed pojawieniem się regularnych skurczy. W kolejnych ciążach może to nastąpić bliżej wyznaczonego terminu porodu.
Nie zawsze czop odchodzi jednorazowo. Czasem jego odejście ma charakter stopniowy, co utrudnia jego jednoznaczną identyfikację. Czop śluzowy odchodzi na raty często u pacjentek przy powolnej modyfikacji kształtu kanału szyjki macicy.
Przeczytaj również:
Rozwarcie szyjki macicy
Po czym poznać, że czop porodowy odszedł?
Odejście czopa porodowego można rozpoznać po pojawieniu się gęstego, lepkiego śluzu na bieliźnie lub papierze toaletowym. Może on być: zabarwiony krwią, różowy, brązowy, a nawet lekko zielonkawy. U niektórych kobiet śluz wydobywający się z pochwy może przypominać skrzep. Dodatkowymi objawami związanymi z odejściem czopa mogą być: skurcze macicy, uczucie ciągnięcia w podbrzuszu, dolegliwości trawienne, a także bóle kręgosłupa.
Co oznacza odejście czopa śluzowego we wczesnej ciąży?
Odejście czopa śluzowego we wczesnej ciąży (np. przed 37. tygodniem ciąży) może być oznaką przedwczesnego porodu lub infekcji w drogach rodnych. W takim przypadku konieczna jest pilna konsultacja lekarska, aby wykluczyć zagrożenia, takie jak: przedwczesne rozwieranie szyjki macicy, obecność łożyska przodującego lub przedwczesny poród.
Co oznacza odejście czopa śluzowego w donoszonej ciąży?
W fizjologicznym przebiegu ciąży odejście czopa oznacza, że organizm kobiety rozpoczął proces przygotowawczy do porodu.
Czop odchodzi, gdy szyjka macicy zaczyna się skracać, rozwierać i zmieniać swoje położenie.
Jego wypadnięcie świadczy o nadchodzącej akcji porodowej, jednak nie zawsze jest to sygnał natychmiastowego porodu. W niektórych przypadkach odchodzi czop śluzowy kilka godzin przed rozpoczęciem skurczy, w innych – nawet 10 dni wcześniej.
Czy jak odejdzie czop śluzowy trzeba jechać do szpitala?
Nie zawsze. Odejście czopa nie jest jednoznaczne z początkiem porodu. Jeśli pacjentka nie ma skurczy, pęcherz płodowy jest cały, a nie występuje obfite krwawienie ani inne niepokojące objawy, można pozostać w domu. Warto jednak obserwować swój organizm i odnotowywać zmiany.
Do szpitala należy niezwłocznie się udać, gdy:
pękł pęcherz płodowy;
pojawiły się regularne skurcze co 5–10 min;
wystąpiło obfite krwawienie;
zaobserwowano czop śluzowy w nietypowym kolorze (np. zielonym);
towarzyszą temu objawy ogólne (gorączka, ból głowy, przyspieszone tętno).
Słowem podsumowania – odejście czopa śluzowego to fizjologiczny etap poprzedzający poród, ale samo w sobie nie stanowi jeszcze wskazania do hospitalizacji. Znaczenie ma kontekst: czas trwania ciąży, wygląd wydzieliny, obecność skurczów, krwawienia czy pęknięcia pęcherza płodowego. To nie sam czop decyduje o dalszym postępowaniu, lecz to, co się dzieje równolegle z jego odejściem. Dlatego zamiast reagować automatycznie, warto przeanalizować sytuację i – jeśli pojawiają się dodatkowe objawy – skonsultować się z lekarzem.
