Amniotomia

Czym jest amniotomia?

Amniotomia powoduje pojawienie się dość bolesnych, mocnych skurczy, z którymi często kobieta rodząca ciężko sobie radzi. Obecnie wiele placówek stosuje ten zabieg mający na celu przyśpieszenie porodu. Działanie amniotomii zmierza do pobudzenia wydzielania prostaglandyn. Są to hormony, które przyśpieszają rozwieranie się szyjki macicy rodzącej. Samoistnie pęcherz płodowy powinien pęknąć na przełomie pierwszego i drugiego okresu porodu. Wówczas wody płodowe amortyzują ciśnienie, które napiera na główkę dziecka podczas trwania skurczy macicy. W przypadku nagłego upuszczenia wód płodowych, dziecko często nie jest w stanie adekwatnie zaadaptować się do warunków porodu.

Przebieg zabiegu amniotomii

Decyzję o tym czy należy wykonać sztuczne przebicie pęcherza płodowego podejmuje lekarz w porozumieniu z położną oraz rodzącą. Lekarz powinien wytłumaczyć przyszłej mamie na czym zabieg amniotomii będzie polegał, dlaczego należy go zastosować, jakie będą jego skutki. Zabieg amniotomii można przeprowadzić, gdy główka dziecka jest odpowiednio nisko usadowiona w kanale rodnym kobiety oraz gdy rozwarcie szyjki macicy rodzącej jest co najmniej 2-3 cm. Podczas zabiegu rodząca powinna położyć się na łóżku, a pod jej pośladki powinien być wsunięty basen. Lekarz lub położna po wykonaniu badania wewnętrznego, wprowadzi przesuwając wzdłuż swych palców cienkie, ostre narzędzie, którym przebije pęcherz płodowy. Czasami osoba wykonująca zabieg wyczuwa pod swoimi palcami pęcherz płodowy, niekiedy też zakłada specjalne wzierniki, które pomogą mu się przyjrzeć. Podczas wprowadzania narzędzia rodząca może odczuwać dyskomfort, jednakże warto wiedzieć, że samo przebicie pęcherza płodowego jest całkowicie bezbolesne.

Powikłania amniotomii

Po pęknięciu pęcherza płodowego w ciągu dwunastu godzin poród powinien się zakończyć, ponieważ z upływem czasu rośnie również niebezpieczeństwo infekcji, która może zagrozić zdrowiu dziecka. Dlatego też często podaje się rodzącej antybiotyk, który ma ochronić ją jak i jej dziecko. Cięcie cesarskie wykonuje się, gdy po upłynięciu dwudziestu czterech godzin od chwili pęknięcia pęcherza płodowego akcja porodowa nie podstępuje. Pozytywnym skutkiem amniotomii jest sam przyśpieszony poród.

Do powikłań amniotomii zalicza się:

• zaburzenia pracy serca płodu,
• wypadnięcie części drobnych płodu przed porodem główki, czyli pępowiny, nóżki, rączki,
• zwiększone ryzyko kolejnych interwencji medycznych, takich jak podanie kroplówki z oksytocyną, podanie do szyjki macicy prostaglandyn,
• ściśnięcie pępowiny,
• bardziej nasilone skurcze macicy - wówczas rodząca częściej prosi o znieczulenie, jak również spada jej poziom samopoczucia, pojawia się silny lęk,
• deformacja czaszki dziecka, spowodowana wzrostem ciśnienia oddziałującego na jego główkę.

Negatywnym skutkiem amniotomii jest również zwiększone ryzyko zakończenia porodu poprzez wykonanie cięcia cesarskiego.

Czytaj również: Pęknięcie macicy – przyczyny, objawy, postępowanie

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu amniotomii

Jak każdy zabieg medyczny, zabieg sztucznego przebicia pęcherza płodowego również na swoje przeciwwskazania. Należy do nich:

• poród przedwczesny, czyli poród, którego akcja porodowa rozpoczęła się przed 37. tygodniem ciąży,
• położenie płodu inne niż główkowe, np. położenie miednicowe,
• jeżeli występuje wielowodzie, czyli zbyt duża ilość wód płodowych,
• aktywna opryszczka narządu rodnego oraz zakażenie pochwy rodzącej,
• w kanale rodnym przoduje część drobna płodu, np. rączka,
• umiejscowienie główki dziecka nad miednicą rodzącej,
• dysproporcja główki dziecka w stosunku do miednicy rodzącej,
• nieprawidłowe usadowienie łożyska, np. sytuacja, gdy mamy do czynienia z łożyskiem przodującym.
• W przypadku, gdy rodząca miała w przeszłości wykonane cięcie cesarskie metodą klasyczną, bądź w obecnej ciąży występuje wskazanie do przeprowadzenia cięcia cesarskiego, również nie należy wykonywać zabiegu amniotomii.

Amniotomia jest usprawiedliwiona w przypadku, gdy poród trwa bardzo długo, rodząca jest wyczerpana i nie ma siły przeć. Należy jednak pamiętać, że amniotomia nie jest zabiegiem do wykonywania rutynowo. Zabieg sztucznego przebicia pęcherza płodowego powinien być ostateczną metodą indukcji porodu. Istnieje bowiem wiele naturalnych, bardziej bezpiecznych dla matki i jej dziecka metod stymulacji czynności skurczowej. Jedną z nich jest pocieranie brodawek sutkowych rodzącej, dzięki czemu pobudza się wyrzut oksytocyny, hormonu, który wspomaga akcje skurczową macicy. Rodząca podczas porodu powinna być aktywna, ruszać się, zmieniać pozycje. Ważne jest również korzystanie ze sprzętu dostępnego w sali porodowej, który ułatwi przetrwanie porodu, takich jak worek sako, piłka, prysznic, czy też wanna. Warto zachęcać rodzącą, aby dostosowała swój sposób oddychania do skurczy - ich częstotliwości i intensywności. Swobodny wydech rozluźnia i pomaga choć na chwilę zapomnieć o bólu podczas trwania skurczy. Rodząca w przerwach między skurczami powinna odpocząć, zrelaksować lub zdrzemnąć się. Również podczas tych przerw przyszłej mamie zaleca się spożycie małej ilości wody bądź lekkiej przekąski, dzięki czemu będzie miała po prostu więcej siły. Niezmiernie istotne jest również to, aby rodząca nie denerwowała się. Nadmierny stres powoduje bowiem często zanik czynności skurczowej, a tym samym zatrzymanie akcji porodowej.

Czytaj również: Depresja poporodowa – przyczyny, objawy, leczenie