Diltiazem – działanie, zastosowanie, interakcje, dawkowanie

Diltiazem – na co pomaga i jakie ma wskazania?

Diltiazem to bloker kanału wapniowego stosowany głównie w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Działanie jego polega na zatrzymaniu napływu wapnia przez błony komórkowe. Miejscem docelowym są mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, które pod wpływem diltiazemu nie kurczą się, co powoduje zmniejszenie całkowitego oporu obwodowego i ostatecznie obniżenie ciśnienia tętniczego. Rozluźnienie mięśni pozwala krwi łatwiej przepływać przez naczynia krwionośne, obniżając ciśnienie krwi.
Wskazaniem do stosowania diltiazemu jest choroba niedokrwienna serca pod postacią dusznicy bolesnej stabilnej i niestabilnej oraz nadciśnienie tętnicze. Dawkowanie leku uzależnione jest od występującej choroby. W przypadku nadciśnienia tętniczego stosuje się dobową dawkę od 120 mg do 360 mg w jednej lub dwóch dawkach podzielonych.

Choroba niedokrwienna serca wymaga stosowania dawek nieco wyższych – od 180 do 360 mg, również w dawkach podzielonych. Maksymalna dawka dobowa to 360 mg. Dawki diltiazemu to 60 mg, 120 mg i 180 mg. Zaleca się zażywanie leku po posiłku oraz popijanie odpowiednią ilością płynów.
Diltiazem bez recepty nie jest dostępny. Wszystkie preparaty z tą substancją (Dilzem retard, Oxycardil, które mogą być stosowane jako zamienniki) są objęte refundacją. Pacjent wykupując lek na receptę płaci tzw. ryczałt, który wynosi 3,20 zł. Przeciwwskazania do stosowania tego leku to:

• blok przedsionkowo-komorowy,
• ciężka bradykardia,
• niewydolność lewej komory z zastojem płucnym.

Stosowanie preparatu w ciąży i w okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane.

Diltiazem – bezpieczeństwo stosowania, interakcje

Skutki uboczne mogą objawić się w różnej postaci. Stosowanie leków z grupy antagonistów wapnia może wiązać się ze zmianami nastroju, w tym depresją. Podobnie jak inni antagoniści wapnia, diltiazem hamuje motorykę przewodu pokarmowego, dlatego należy zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania produktu u pacjentów, u których istnieje ryzyko niedrożności jelit.

Diltiazem podlega intensywnemu metabolizmowi w wątrobie, a główną rolę odgrywają interakcje między blokami kanałów wapniowych i lekami zmieniającymi przepływ w wątrobie – niezbędna jest ostrożność u osób z zaburzeniami tego narządu.

Każdy lek, który wpływa na metabolizm wątrobowy, niewątpliwie zmienia okres półtrwania i farmakokinetykę blokerów wapnia. Klasycznie podawanym lekiem zmniejszającym dopływ krwi do wątroby jest cymetydyna. Ze względu na to, że zarówno cymetydyna, jak i diltiazem są szeroko stosowane, należy pamiętać o rozgraniczeniu tych dwóch substancji.

Niedawno przedstawiono badania interakcji między blokami wapnia i naparstnicą purpurową. Werapamil może wypierać digoksynę w miejscach receptorów komórkowych, zwiększając w ten sposób stężenie digoksyny w osoczu, co wzmacnia toksyczne działanie naparstnicy. Ten sam efekt stwierdzono po użyciu nifedypiny, chociaż w mniejszym stopniu. Blokery kanału wapniowego mogą również powodować problemy kliniczne u użytkowników przyjmujących leki moczopędne, prazosynę lub hydralazynę.

Alkohol i diltiazem nie powinny być łączone, gdyż wysokoprocentowy napój może obniżać ciśnienie krwi i nasilać działanie leku. Pacjent przyjmujący obie substancje może odczuwać zawroty głowy, omdlenia lub szybkie bicie serca, zwłaszcza gdy dopiero zaczyna stosować lek lub tuż po zwiększeniu dawki.

Diltiazem maść – zastosowanie i skutki uboczne

Szczelina odbytu jest bolesnym schorzeniem polegającym na pęknięciu błony śluzowej kanału odbytu od strony kości ogonowej. U tych pacjentów, oprócz zalecenia picia dużej ilości wody i diety bogatobłonnikowej, stosuje się maść diltiazem 2 proc. Celem stosowania maści na szczelinę odbytu jest odwracalne porażenie mięśni zwieracza, co usprawnia przepływ krwi i tworzy tym samym dogodne warunki do wygojenia się ubytku. Zaleca się stosowanie miejscowo diltiazemu w postaci 2 proc. maści dwa razy dziennie przez 8 tygodni. Doniesienia wykazują, że lek ten stosowany miejscowo powoduje wyleczenie w 70 proc. przypadków.

Jedyny problem, z którym spotykają się pacjenci, to fakt, że nie ma gotowych leków doodbytniczych z diltiazemem w postaci maści. Jest to lek recepturowy, a więc robiony w aptece na podstawie recepty. Skutki uboczne są rzadkie (dotyczą 5–10 proc. pacjentów). Najczęstsze z nich to:

• bóle głowy – zwykle są łagodne i występują dopiero po rozpoczęciu leczenia;
• lekkie zawroty głowy – szczególnie po zastosowaniu, ponieważ może to obniżyć ciśnienie krwi;
• miejscowe swędzenie.