Każda komórka się starzeje
W każdej komórce ciała dochodzi do wielu niezwykle skomplikowanych procesów chemicznych. W każdej żywej komórce i jej otoczeniu powstają reaktywne formy tlenu – związki chemiczne zawierające atomy tlenu i biorące udział w reakcjach chemicznych, które odgrywają ważną rolę w metabolizmie i starzeniu się organizmów żywych. Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek i zachodzących w nich reakcji chemicznych. Mogą także uszkadzać struktury komórkowe, jeśli obecne w ich obrębie procesy utleniania zachodzić będą nieprawidłowo. I tak w wyniku peroksydacji – utleniania tłuszczów i białek – dochodzić może do powstawania wolnych rodników, będących jedną z reaktywnych form tlenu. Za przyczynę starzenia się organizmu uznaje się niekontrolowane reakcje wolnych rodników powstających w przemianach metabolicznych.
Strażnik zdrowia każdej komórki
Pojęcie witaminy E odnosi się do grupy ośmiu związków rozpuszczalnych w tłuszczach. Zawierają one zarówno tokoferole, jak i tokotrienole. Najbardziej aktywną biologicznie formą witaminy E jest α-tokoferol. Jest silnym przeciwutleniaczem rozpuszczalnym w tłuszczach.
Witamina E spełnia w organizmie wiele ważnych funkcji biologicznych. Najważniejszą i najbardziej znaną jej funkcją jest działanie przeciwutleniające. Witamina E chroni struktury komórkowe przed działaniem wolnych rodników tlenowych i produktów peroksydacji lipidowej, czyli produktów powstających w wyniku utleniania tłuszczów. Produkty te mogą uszkadzać błony komórkowe.
Witamina E działa więc protekcyjnie na błony komórkowe, bierze także udział w pozyskiwaniu przez organizm selenu i witaminy K. Tokoferol zapobiega nadmiernemu utlenianiu witaminy K, witaminy C oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, uniemożliwiając tworzenie toksycznych produktów ich utleniania. Pełni funkcję ochronną wobec erytrocytów, których rolą jest transport natlenowanej krwi do wszystkich komórek ciała. Tym samym zapewnia prawidłowe oddychanie komórkowe, nie dopuszcza do powstawania zaburzeń ukrwienia.
Witamina E bierze udział w ekspresji genów. Odgrywa rolę w wielu ważnych funkcjach neurologicznych organizmu i hamuje agregację płytek krwi.
Nie tylko procesy starzenia
Wyniki wielu badań dowodzą, że regularne przyjmowanie stałych i niewielkich dawek witamin przeciwutleniających, do których należy witamina E i C, może wpływać na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca, choroba niedokrwienna serca i zawał mięśnia serca. Witamina E chroni lipidy LDL wielkocząsteczkowe przed utlenianiem i ogranicza tworzenie się blaszek miażdżycowych, zapobiegając zwężaniu się naczyń, co prowadzi do rozwoju miażdżycy. Wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu i zmniejsza ryzyko zapadalności na nowotwory.
Niedobór witaminy E wywiera niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego, przez co organizm bardziej skłonny jest do zakażeń i przewlekłych schorzeń. Zbyt mała podaż witaminy E wywiera pośredni wpływ na zwiększone ryzyko wystąpienia zaćmy – schorzenia, które jest wynikiem nadmiernego wytwarzania się w organizmie wolnych rodników. Jest jednym z podstawowych składników kremów i produktów stosowanych w celu ochrony skóry przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych.
Naturalne źródła witaminy E
Najbogatszym źródłem tokoferoli są: soja, kukurydza, kiełki pszenicy, orzechy, olej słonecznikowy oraz olej sojowy. Produkty pochodzenia zwierzęcego zazwyczaj zawierają niewielkie ilości tej witaminy. Bogatym źródłem α-tokoferoli jest olej słonecznikowy.
Niedobór witaminy E
Niedobór witaminy E towarzyszy ponadto wielu poważnym i przewlekłym schorzeniom. Występuje w marskości wątroby, żółtaczce zastoinowej, przewlekłym zapaleniu jelit, neuropatii obwodowej, miopatii, retinopatii.
