Choroba lokomocyjna – przyczyny i objawy
Choroba lokomocyjna, nazywana inaczej kinetozą (kinetosis) lub chorobą ruchu, może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej zostaje stwierdzana u dzieci. Dolegliwość ta często zanika w miarę dorastania, niekiedy jednak – utrzymuje się. Objawy występują podczas przemieszczania się dowolnym środkiem transportu i, choć mogą być dokuczliwe, zwykle nie prowadzą do poważniejszych powikłań i ustępują po zakończeniu podróży.
Przyczyną choroby lokomocyjnej u dorosłych i dzieci jest różnica między postrzeganiem ruchu przez zmysł wzroku (który nie odbiera zmiany otoczenia) a bodźcami dotyczącymi przemieszczania się odbieranymi przez błędnik. Do mózgu trafiają wtedy sprzeczne sygnały, co powoduje wystąpienie nieprzyjemnych dolegliwości.
Objawy choroby lokomocyjnej to m.in.:
- nudności i/lub wymioty,
- bladość skóry,
- suchość w ustach,
- nadmierne pocenie się, uderzenia gorąca,
- zawroty głowy.
Powyższe symptomy występują w trakcie podróży różnymi środkami lokomocji (niekiedy w przypadku poruszania się tylko jednym z nich). Objawy mogą być wzmożone, jeśli osoba z chorobą lokomocyjną w trakcie podróży czyta, gra na przenośnej konsoli lub w przypadku, kiedy wentylacja w pojeździe jest niewystarczająca. Na nasilenie dolegliwości może mieć także wpływ pokarm spożyty przed wyruszeniem w drogę – należy unikać potraw tłustych, bardzo słodkich czy słonych.
Suplementy i leki na chorobę lokomocyjną – tabletki oraz syrop
Leki na chorobę lokomocyjną bez recepty wykorzystują często właściwości imbiru, który działa przeciwwymiotnie i niweluje nudności. Występuje on w formie sproszkowanej (w kapsułkach). Można go stosować u dzieci powyżej 6. roku życia i u dorosłych. Jego zaletą, w odróżnieniu od popularnego dimenhydrynatu, jest to, że nie powoduje senności (po jego zastosowaniu można prowadzić samochód). Dostępne są również preparaty (suplementy diety) zawierające imbir w tabletkach.
Imbir na chorobę lokomocyjną o takim statusie występuje również w formie: drażetek, tabletek, pastylek do ssania czy syropu.
Naturalne i bezpieczne tabletki do ssania z imbirem można stosować powyżej 6. roku życia, a syrop na chorobę lokomocyjną u dzieci – powyżej 3. roku życia. Mają one przyjemny smak, co ułatwia ich podanie najmłodszym.
W przypadku choroby lokomocyjnej najlepiej działać profilaktycznie, dlatego preparat należy przyjąć na ok. pół godziny przed podróżą. Jeśli jednak w jej trakcie pojawią się nieprzyjemne objawy, należy zażyć go także później. Należy przy tym pamiętać, aby nie przekraczać dziennej porcji produktu podanej na opakowaniu.
Tabletki na chorobę lokomocyjną a działania niepożądane
W łagodzeniu dolegliwości związanych z chorobą lokomocyjną stosuje się także dimenhydrynat. Poprzez blokowanie receptorów histaminowych środek ten działa przeciwwymiotnie. Wpływa on także hamująco na inne receptory z czego wynika jego główne działanie niepożądane – senność i sedacja (spadek aktywności ośrodkowego układu nerwowego). Dlatego też po zastosowaniu dimenhydranatu nie wolno prowadzić samochodu ani obsługiwać urządzeń mechanicznych. Lek ten nie może być stosowany przez kobiety w III trymestrze ciąży i karmiące piersią. W I i II trymestrze natomiast należy go przyjmować jedynie po konsultacji z lekarzem.
Tabletki na chorobę lokomocyjną z dimenhydrynatem należy zastosować na ok. 20–30 minut przed podróżą, aby miały szansę zacząć działać, zanim pojawią się dolegliwości. Lek ten można podawać dzieciom powyżej 6. roku życia. Można go przyjąć ponownie po 4–6 godzinach w przypadku dorosłych (1–2 tabletki), jeśli chodzi zaś o dzieci – po 6–8 godzinach (1 tabletka).
Dimenhydrynat występuje również w postaci gumy do żucia (20 mg). U dorosłych i dzieci powyżej 12 lat stosuje się 3 gumy – należy je żuć (po jednej) przez 30 minut. Dzieciom między 6. a 12. rokiem życia należy podać natomiast 2 sztuki. Pierwszą z nich należy przyjąć na ok. godzinę przed podróżą.
Jakie są sposoby na chorobę lokomocyjną?
Wśród niefarmakologicznych środków należy wymienić opaski na chorobę lokomocyjną zakładane na nadgarstek. Według producenta, po odpowiednim założeniu, działają one na zasadzie akupresury, uciskając punkty odpowiedzialne za nudności. Ich skuteczność nie została jednak w pełni udowodniona w badaniach.
Aby dolegliwości związane z chorobą lokomocyjną u dorosłych, jak i u dzieci były mniej nasilone warto przestrzegać zasad przedstawionych poniżej.
- Przed podróżą należy unikać potraw ciężkostrawnych. Zaleca się natomiast zjedzenie lekkiego posiłku.
- W trakcie podróży najlepiej spożywać świeże warzywa i owoce, a także niesolone przekąski. Nie można zapomnieć o nawadnianiu organizmu (piciu wody). Trzeba jednak unikać napojów gazowanych.
- Najlepiej podróżować przodem do kierunku jazdy.
- Jeśli podróż ma być długa, warto zaplanować częste przerwy na odpoczynek i posiłek.
- Należy patrzeć w jeden punkt, najlepiej na horyzoncie.
Wskazane jest również unikanie odświeżaczy do samochodów o mocnych zapachach.
