Ślinianki (przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe) to niewielkie struktury odpowiedzialne za wydzielanie śliny. Najczęściej mamy do czynienia z nagminnym zapaleniem przyusznic (świnką). Niekiedy dochodzi również do zapalenia ślinianki podżuchwowej (ostre, przewlekłe, jedno- lub dwustronne), którego przyczyną są wirusy, grzyby lub kamica. Objawy to m.in.: ból pod żuchwą, wyczuwalny guzek pod skórą i powiększone węzły chłonne.
Zapalenie ślinianki podżuchwowej – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
Ślinianki (przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe) – czym są?
Ślinianki należą do gruczołów wydzielania zewnętrznego. Substancją wydzielaną przez te drobne struktury jest ślina uczestnicząca m.in. w procesie trawienia zawierająca substancje chroniące przed drobnoustrojami, chroniąca przed urazami mechanicznymi, pomagająca odbierać smak.
Wyróżnia się:
- ślinianki przyuszne – największe,
- ślinianki podżuchwowe – średniej wielkości,
- ślinianki podjęzykowe - najmniejsze.
Warto wspomnieć, że stan zapalny dotyczy najczęściej ślinianek przyusznych – należy wspomnieć tu także o śwince u dzieci, czyli nagminnym zapaleniu przyusznic.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Zapalenie ślinianki podżuchwowej – jakie są przyczyny?
Zapalenie ślinianki podżuchwowej to choroba występująca rzadko. Zapalenie może być ostre lub przewlekłe, jednostronne (zapalenie ostre zwykle jest jednostronne) lub obustronne (zapalenie przewlekłe zwykle jest obustronne). Zapalenie ślinianki podżuchwowej może towarzyszyć zapaleniu węzłów chłonnych podżuchwowych.
Przyczyną ostrego zapalenia ślinianki podżuchwowej mogą być wirusy lub bakterie (zwykle gronkowce, paciorkowce lub beztlenowce).
Do zapalenia przewlekłego dochodzi w mechanizmie zaburzeń drożności przewód odprowadzających ślinę, np. w przypadku kamicy ślinianek (w tym przypadku może dojść do ropnego zaostrzenia), ucisku czy wad anatomicznych.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Zapalenie ślinianek – objawy
Wśród objawów zapalenia należy wymienić m.in. ból pod żuchwą po jednej stronie – jeśli stanem zapalnym objęta jest jedna ślinianka. Dolegliwości bólowe nasilają się podczas jedzenia czy mówienia, a także w trakcie poruszania językiem lub żuchwą.
Oprócz bólu ślinianki może dojść do jej obrzęku. Pojawia się także wyczuwalny guzek pod skórą, która jest zaczerwieniona i nadmiernie ucieplona.
Objawem zapalenia ślinianki podżuchwowej jest również gorączka. Ponadto pacjent może skarżyć się na suchość w jamie ustnej, co wynika z upośledzenia wydzielania śliny. Chory może zgłaszać także symptomy, takie jak powiększone węzły chłonne oraz niewyraźna mowa.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Zapalenie ślinianek podżuchwowych – jakie badania wykonać?
W diagnostyce chorych ślinianek w pierwszej kolejności przeprowadza się badanie podmiotowe, czyli wywiad z pacjentem. Następnie lekarz przechodzi do oceny ujść ślinianek (ujścia ślinianek podżuchwowych zlokalizowane są pod językiem) oraz węzłów chłonnych podżuchwowych itd.
Wśród badań pomagających zdiagnozować zapalenie i choroby ślinianek wymienia się ponadto:
- tomografię komputerowa,
- konsultację laryngologiczną,
- zgłębnikowanie przewodów ślinianek (wykonywane rzadko, przy podejrzeniu zapalenia przewlekłego na tle upośledzenia drożności ich przewodów),
- badania laboratoryjne (wykładniki stanu zapalnego – pozwalające m.in. na różnicowanie zapaleń na tle wirusowym i bakteryjnym, amylaza ślinowa),
- USG ślinianek (w badaniu widoczne jest powiększona ślinianka podżuchwowa),
- sialografię (kontrastowe badanie radiologiczne, podczas którego obrazuje się ślinianki, ich przewody i proces ich wypełniania – pozwala to ocenić m.in. obecność zaburzeń odpływu śliny) wykonywana przy podejrzeniu przewlekłego zapalenia ślinianek.
Zapalenie wymaga różnicowania m.in. ze zmianami nowotworowymi mogącymi lokalizować się w tej okolicy, m.in. z chłoniakiem (rakiem ślinianki).
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Zapalenie ślinianek – leczenie
Leczenie zapalenia ślinianek zależne jest od jego przyczyny i rodzaju (ostre lub przewlekłe). W przypadku zapalenia ślinianek na tle wirusowym stosowane jest wyłącznie leczenie objawowe (leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe). Bakteryjne zapalenie ślinianki podżuchwowej wymaga dodatkowo włączenia antybiotyku.
Przewlekłe zapalenie ślinianek podżuchwowych na tle kamicy wymaga usunięcia kamienia. Rzadko istnieją wskazania do usunięcia całego gruczołu. Ostre zapalenie może powikłać się powstaniem ropnia ślinianki, stąd konieczna jest uważna obserwacja.
Opublikowano: 21.06.2017;
aktualizacja: 19.07.2017
Oceń:
4.1
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
98
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 02.02.2022
opublikowany 09.10.2022
opublikowany 10.10.2022
opublikowany 22.03.2023