Nowotwory ślinianek są dość rzadkim problemem, który prawdopodobnie nigdy nie dotknie nas ani naszych bliskich. Jednak wprowadzenie kilku zdrowych nawyków chroniących nas przed wystąpieniem u nas tego nowotworu, znacznie poprawi nasze samopoczucie i ogólny poziom zdrowia.
Nowotwory ślinianek – jakie objawy daje guz ślinianki?
Spis treści
Jak powstają nowotwory ślinianek?
Ślinianki stosunkowo rzadko atakowane są przez proces nowotworowy. Jeśli już tak się stanie, zmiana w większości przypadków obejmuje śliniankę przyuszną, jest łagodna i nie daje przerzutów do innych struktur. Rzadziej dotyka śliniankę podżuchwową oraz małe gruczoły ślinowe, lecz w tym przypadku często przyjmuje postać złośliwą. Jakie objawy niosą ze sobą nowotwory ślinianek, w wyniku czego powstają i co powinno wzbudzić nasz niepokój?
Ślina wydostaje się ze ślinianek do jamy ustnej poprzez przewody wyprowadzające. To właśnie komórki przewodów wyprowadzających, a konkretnie przekształcenie ich w formy nowotworowe jest odpowiedzialne za powstanie nowotworów. Dlaczego zdrowe komórki ulegają takiej przemianie? Istnieje kilka czynników drażniących, które mogą to powodować. Jest to między innymi:
- palenie papierosów, gdyż dym tytoniowy wdychany do jamy ustnej, podrażnia jej wnętrze, a regularne palenie uniemożliwia regenerację uszkodzonych komórek,
- promieniowanie, na przykład radioterapia,
- kontakt z niektórymi drażniącymi związkami chemicznymi (np. nikiel),
- przewlekłe stany zapalne związane ze złą higieną jamy ustnej,
- uwarunkowania rodzinne i genetyczne.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Nowotwory ślinianek – objawy
Zmiany nowotworowe ślinianek niosą ze sobą pewne charakterystyczne objawy. Jest to przede wszystkim ból ślinianki, jej obrzmienie i powiększenie węzłów chłonnych. Czasami może mieć miejsce również niedowład mięśni twarzy. Wystąpienie ich nie jest jednoznaczne z wystąpieniem nowotworu, jednak obserwując je u siebie, powinniśmy skontaktować się z lekarzem.
Nowotwory ślinianek – rodzaje
Najważniejszy podział, jakiego musimy dokonać mówiąc o nowotworach, to podział na nowotwory złośliwe i niezłośliwe.
Złośliwość nowotworu oznacza jego naciekanie, czyli wrastanie guza w okoliczne tkanki, co powoduje ich zniszczenie i upośledza pełnioną przez nie funkcję. Nowotwór złośliwy może naciekać również naczynia chłonne i krwionośne, co powoduje przedostawanie się jego komórek do krwi lub chłonki i rozprzestrzenianie ich po całym organizmie. W wyniku tego w odległych tkankach tworzą się przerzuty. Wycięcie guza złośliwego często nie przynosi spodziewanych efektów, ponieważ może on dawać wznowy.
Nowotwór niezłośliwy, zwany inaczej łagodnym rośnie wolno, nie wnikając w sąsiadujące tkanki, lecz na nie napierając. Dzięki temu można łatwo wyznaczyć granicę pomiędzy guzem, a otaczającą go tkanką, co ułatwia jego doszczętne wycięcie. Ponieważ guz nie nacieka, nie daje przerzutów. Szkodliwy wpływ nowotworów łagodnych na organizm wynika z możliwości ucisku na sąsiadujące narządy lub naczynia.
W przypadku nowotworów ślinianek występuje prosta zależność: im mniejszy jest gruczoł zajęty przez nowotwór, tym większa szansa, że zmiana jest złośliwa. Dlatego też nowotwór ślinianki przyusznej przeważnie będzie łagodny, nowotwór ślinianki podżuchwowej może przyjmować różne formy z podobnym prawdopodobieństwem, zaś zmiany występujące w śliniance podjęzykowej oraz w małych gruczołach ślinowych jamy ustnej często bywają złośliwe.
Czytaj również: Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby
Nowotwory łagodne ślinianek
Łagodna postać nowotworów ślinianek występuje zdecydowanie częściej niż forma złośliwa. Oto najczęstsze nowotwory łagodne gruczołów ślinowych:
- gruczolak wielopostaciowy, czyli guz mieszany jest najczęstszym nowotworem łagodnym ślinianek. Ma postać niebolesnego, wolno rosnącego guza występującego w większości przypadków w śliniance przyusznej. Jeśli dotyka małych gruczołów ślinowych, rozsianych po całej powierzchni jamy ustnej, mogą mu towarzyszyć takie objawy, jak zaburzenia żucia oraz połykania, duszność i chrypka. Gruczolaka wielopostaciowego leczy się poprzez wycięcie chirurgiczne. Niestety posiada on drobne wypustki wnikające w otaczające tkanki, które czasami pozostają niewycięte i dają wznowy;
- guz Warthina, czyli inaczej gruczolak limfatyczny również występuje prawie wyłącznie w śliniance przyusznej w okolicy kąta żuchwy, najczęściej około 50-70 roku życia. Ryzyko jego powstania znacznie wzrasta u osób palących papierosy. Przeważnie występuje tylko w jednej ze ślinianek, ale czasami może tworzyć się obustronnie. Tak jak gruczolaka wielopostaciowego, guz Warthina usuwamy operacyjnie, jednak w tym przypadku pozostanie jego fragmentu w zdrowej tkance i wznowy są rzadsze.
Nowotwory złośliwe ślinianek
Ten nowotwór ślinianki występuje na szczęście bardzo rzadko. Nowotwory złośliwe ślinianek często rosną szybko, są nieruchome względem podłoża i bolesne.
- rak śluzowo-nabłonkowy objawia się, jako twarda, wolno rosnąca zmiana, zwykle umiejscowiona na podniebieniu, śluzówce policzka oraz wardze. Jako nowotwór złośliwy, w połowie przypadków dotyka drobnych gruczołów, rozproszonych po całej powierzchni błony śluzowej jamy ustnej, w drugiej połowie zaś ślinianek (najczęściej przyusznej). Występuje w każdym wieku, lecz jest równocześnie najczęstszym nowotworem złośliwym u dzieci. Rak śluzowo-nabłonkowy w przypadku rozpoznania musi zostać całkowicie wycięty wraz z marginesem zdrowych tkanek. W przypadku zajęcia okolicznych węzłów chłonnych, one także są resekowane;
- oblak, czyli rak gruczołowato-torbielowaty w zdecydowanej większości przypadków dotyka małych gruczołów ślinowych, a także ślinianki podżuchwowej. Jest bardzo bolesny i może dawać przerzuty drogą krwionośną, najczęściej do płuc, wątroby, kości i mózgu. Rosnąc, może porażać nerw twarzowy, co będzie skutkować niedowładem mięśni twarzy.
Nowotwory ślinianek – diagnostyka
Podstawowym narzędziem wykorzystywanym w diagnostyce nowotworów jest biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (w skrócie BAC). Polega ona na wprowadzeniu do niepokojącej nas zmiany cienkiej igły i pobraniu próbki komórek. Następnie z pobranego materiału jest przygotowywany preparat mikroskopowy, w którym lekarz patolog szuka komórek nowotworowych. Zastosowanie ma także ultrasonografia, tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.
Gdy nowotwór zostanie stwierdzony, zaleca się jego wycięcie chirurgiczne razem z węzłami chłonnymi, które zostały przez niego zajęte, zaś po zabiegu stosuje się radioterapię. Podczas wycinania istnieje ryzyko uszkodzenia nerwu twarzowego, przebiegającego w pobliżu.
Nowotwory ślinianek – profilaktyka
Stosując się do kilku zaleceń, można znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia u nas nowotworu ślinianki, poprawiając przy okazji ogólny stan naszego zdrowia. Czynności, jakie możemy wykonać to między innymi:
- zaprzestanie palenia tytoniu,
- unikanie spożywania nadmiernej ilości alkoholu,
- jedzenie naturalnych produktów zamiast tych przetworzonych chemicznie,
- utrzymywanie higieny jamy ustnej,
- unikanie długotrwałego narażenia na promienie słoneczne.
Nowotwory ślinianek są dość rzadkim problemem, który prawdopodobnie nigdy nie dotknie nas ani naszych bliskich. Jednak wprowadzenie kilku zdrowych nawyków chroniących nas przed wystąpieniem u nas tego nowotworu, znacznie poprawi nasze samopoczucie i ogólny poziom zdrowia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii” pod red. Bożydara Latkowskiego. Wyd. 2004 r.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
Opublikowano: 09.07.2013;
aktualizacja: 08.01.2018
Oceń:
4.5
98
Komentarze i opinie (0)