O wrastającym paznokciu mówimy wtedy, gdy płytka paznokcia wrasta w głąb wału przypaznokciowego. Wrastanie paznokci często jest spowodowane nieprawidłowym obcinaniem paznokci lub drobnymi urazami. Wrastający paznokieć powoduje ból, dyskomfort i obrzęk. Jakie istnieją sposoby na wrastające paznokcie? W leczeniu stosuje się ciepłe okłady, leki przeciwbólowe i klamry na wrastające paznokcie. Leczenie często jest chirurgiczne.
Wrastający paznokieć – przyczyny, objawy, leczenie, klamra, domowe sposoby
Spis treści
Dlaczego paznokcie wrastają?
Wrastanie paznokci pojawia się z przyczyn nieraz zupełnie od nas niezależnych, jednak nie usprawiedliwia to w żaden sposób zaniedbań czy odkładania wizyty w gabinecie podologicznym, na którą najczęściej decydujemy się, mając już spore problemy z chodzeniem.
Jakie są przyczyny wrastających paznokci? Pierwsza z ich związana jest z ich urodą i predyspozycjami genetycznymi. Paznokieć wówczas samoistnie rośnie w dół, uszkadzając po drodze wał paznokciowy i powodując silny obrzęk. Druga natomiast jest efektem deformacji płytki paznokciowej, zbytniego jej obciążenia oraz innych nabytych czynników. Wrastający paznokieć nie pojawi się z chwili na chwilę, zwykle proces ten rozciąga się w czasie, sygnalizując się poprzez coraz silniejsze dolegliwości bólowe. Już przy pierwszych objawach należy odwiedzić specjalistę – dermatologa lub podologa.
Nie zaleca się samodzielnego ingerowania w zmienione miejsca, ponieważ możemy w ten sposób jedynie pogorszyć ten stan, mimo przeróżnych obecnych na rynku maści i innych specyfików.
Przyczyny wrastania paznokci
Najczęstszą przyczyną wrastania paznokci jest uraz lub przewlekła choroba. Należy tu także dodać wspomnianą genetycznie nabytą predyspozycję, związaną między innymi z kształtem paznokci (paznokcie łyżeczkowate).
Do wrastania paznokcia predysponują następujące czynniki:
- nieprawidłowe obcinanie paznokci – zbyt głębokie wycinanie paznokcia po bokach od strony wału przypaznokciowego, co powoduje jego nieprawidłowy wzrost na boki (bardzo częsta przyczyna wrastających paznokci u dzieci);
- źle dopasowane obuwie – zbyt ciasne czy z wąskimi czubkami, powodujące ucisk na palec lub zbyt duże, które powoduje powtarzające się mikrourazy, gdy stopa uderza o wnętrze buta;
- uraz, taki jak upadek ciężkiego przedmiotu na stopę czy nadepnięcie (uprawianie niektórych sportów może wiązać się z ryzykiem takiego urazu, np. sporty zespołowe takie jak piłka nożna, również taniec i balet);
- przewlekła, nieleczona grzybica,
- wzrost masy ciała szczególnie nagły (na przykład podczas ciąży);
- przeciążenie stóp w wyniku uprawiania sportów;
- haluksy;
- obrzęki palców,
- choroby naczyniowe.
Wrastający paznokieć – ropa i inne objawy
Gdy płytka paznokcia przebija skórę, bardzo łatwo dochodzi do wniknięcia bakterii. Tworzy się wtedy zakażenie i stan zapalny wału paznokciowego (przez pacjentów określany jako dzikie mięso przy paznokciu) – tak zwana zanokcica.
Chore miejsce podbiega ropą (sączy się ropna, żółta wydzielina), zmienia koloryt, a ostatecznie pojawia się tzw. ziarnina. Najczęstszymi bakteriami powodującymi zakażenie w przypadku wrastających paznokci są: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae i Pseudomonas aeruginosa. Po tym jak dojdzie do ziarninowania, może powstać blizna.
Wrastanie paznokcia najczęściej dotyczy paznokci dużego palca u stopy (palucha), gdyż tam płytka paznokciowa jest najgrubsza i najbardziej drażni okoliczne tkanki. Schorzenie dotyczy w równym stopniu kobiet jak i mężczyzn. Może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej występuje u osób młodych.
W miarę jak paznokieć wrasta w głąb skóry, będzie temu towarzyszyła opuchlizna oraz coraz większy ból, który w skrajnych przypadkach spowoduje trudności z poruszaniem się.
Czy powikłania są groźne?
Palec często jest obrzęknięty i zaczerwieniony. Wrastania paznokcia nie powinno się bagatelizować, ponieważ może prowadzić do nieprzyjemnych następstw, takich jak:
- przedłużone gojenie się w przypadkach obniżonej odporności czy cukrzycy,
- powstawanie zmian w płytce paznokciowej: zgrubień, pofałdowań, przebarwień, ropni podpaznokciowych, owrzodzeń,
- całkowite zniszczenie paznokcia.
Leczenie wrastających paznokci
Dolegliwości bólowe i stan zapalny można łagodzić stosując ciepłe okłady. Niewskazane są kąpiele, a także korzystanie z sauny czy basenu. W przypadku zakażenia czasem wskazane jest podawanie antybiotyków zarówno doustnie, jak i miejscowo – w postaci maści i kremów.
Jeśli chodzi o leczenie zabiegowe wrastającego paznokcia, zabieg wykonuje się ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym. Jest całkowicie niebolesny. Plastyka wałów paznokciowych polega na wycięciu brzegu paznokcia wraz z jego łożyskiem, tak by uniemożliwić mu nieprawidłowe odrastanie. Brzeg paznokcia odzyskuje prawidłowy kształt. Niekiedy, gdy chirurg wycina również tkanki wału przypaznokciowego, zakłada się pojedyncze szwy, które mogą zostać zdjęte po około tygodniu.
Lepsze efekty uzyskać można poprzez zastosowanie chirurgicznej metody Queno, polegającej na usunięciu paznokcia wraz z jego łożyskiem w celu zapobieżenia ponownemu wrastaniu. Jest to metoda zwana plastyką wrastającego paznokcia, uchodzi jednak za bolesną i niedającą absolutnej pewności, że problem nie powróci.
Konieczność zdjęcia paznokcia w całości, wbrew powszechnie panującej wśród pacjentów opinii, pojawia się niezwykle rzadko, gdy cały paznokieć jest zniszczony lub gdy pod płytką paznokciową rozwija się ropień. Po zdjęciu całego paznokcia konieczne jest noszenie przez pewien czas specjalnego obuwia ortopedycznego.
Popularne staje się zastosowanie lasera. Przede wszystkim sposób ten nie powoduje nawrotów choroby, nie ma potrzeby wcześniejszego leczenia występujących stanów zapalnych, gdyż laser sam w sobie posiada działanie bakteriobójcze. Ponadto nie ma konieczności zdejmowania szwów czy specjalistycznej zmiany opatrunków. Dolegliwości, jakie po zabiegu odczuwa pacjent, są minimalne.
Jak postępować po zabiegu?
Po zabiegu ważne jest odpowiednio częste zmienianie opatrunków. Pierwszy opatrunek bezpośrednio po zabiegu jest opatrunkiem uciskowym, który zmniejsza prawdopodobieństwo krwawienia. Leczenie wrastającego paznokcia może przyspieszyć elewacja kończyny (trzymanie jej powyżej poziomu serca), co zmniejsza obrzęk, poprawia odpływ krwi żylnej i zapobiega podkrwawianiu. Przez dzień lub dwa palec może dokuczać.
Wystarczającym leczeniem są doustne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, dostępne bez recepty. Prze pierwszy dzień po zabiegu powinno się odpoczywać, później możliwe jest już swobodne chodzenie, choć sport uprawiać można po około dwóch tygodniach od zabiegu. Nie zaleca się również prowadzenia samochodu bezpośrednio po zabiegu.
Leczenie domowe powinno ograniczać się do rygorystycznego przestrzegania higieny, unikania przepocenia chorego miejsca, unikania zanieczyszczenia rany. Można stosować okłady np. z rumianku. Domowy sposób to także stosowanie octaniseptu – preparatu, który odkaża rany. Pacjenci często pytają, czy można stosować maść ichtiolową, oxycort czy żel łagodzący. Preparatów tych nie należy nakładać na otwarte rany.
Klamry na wrastający paznokieć
Do najmniej inwazyjnych metod, dających bardzo dobre efekty, są zakładane w gabinecie podologicznym klamry korygujące, zwane ortonyksyjnymi. Podolog zdiagnozuje stopień zaawansowania choroby i na tej podstawie podejmie leczenie.
Rodzajów klamer ortonyksyjnych jest bardzo wiele, dzieli się je między innymi ze względu na materiał, z jakiego są wykonane – a więc metalowe, metalowo-plastikowe oraz z tworzywa – np. silikonu. Jest to metoda całkowicie bezbolesna, a co ważne – zapobiega w większości przypadków nawrotom choroby.
Klamry plastikowe są wskazane w przypadku miękkiej płytki paznokcia bez stanu ropnego, klamra drutowa jest zakładana również w stanach zapalnych. Klamra przytwierdzana jest do płytki paznokcia w znieczuleniu miejscowym. Ma na celu zmianę kierunku wzrostu paznokcia. Po jej założeniu konieczne są wizyty kontrolne, mające na celu monitorowanie leczenia i ewentualne regulowanie naprężenia klamry.
Działanie klamer podologicznych polega na uniesieniu bocznych brzegów paznokcia oraz wyciągnięcie go z miejsca wrastania. Klamra naciąga paznokieć w odpowiednim kierunku, aby zmienić sposób jego wyrastania. Zwykle zakłada się ją już na pierwszej wizycie, rozpoczynając terapię, której czas trwania jest bardzo różny. Trwa ona od miesiąca do nawet kilkunastu, a w tym czasie wymagane jest kilkakrotne odwiedzanie gabinetu podologicznego. Podczas wizyt kontrolnych specjalista będzie korygował naciąg klamry oraz monitorował postęp terapii.
Pacjent w zasadzie już po założeniu klamry poczuje natychmiastową ulgę, natomiast pierwsze widoczne efekty mogą pojawić się już po kilku dniach. Zakładane klamry nie ograniczają normalnego funkcjonowania, ponadto możemy stwierdzić, że rekonstruują paznokieć, nadając mu odmienny kierunek wzrostu.
Wskazania do założenia klamer korekcyjnych to:
- stale utrzymujące się tendencje do wrastania paznokci,
- paznokcie rurkowate, zdeformowane, zawijające się,
- stan zapalny w obrębie wału paznokciowego, z hipergranulacją włącznie,
- rogowacenie podpaznokciowe.
W bardziej skomplikowanych przypadkach, gdy w okolicach wału paznokciowego pojawił się już stan zapalny, podolog w pierwszej kolejności zaaplikuje specjalny opatrunek.
Jak zapobiegać wrastaniu paznokci u nóg?
By zapobiegać wrastaniu paznokci należy:
- obcinać paznokcie w odpowiedni sposób – nie należy ich obcinać zbyt krótko ani zaokrąglać brzegów czy wycinać kątów paznokcia. Paznokieć powinno się obcinać prosto, gdyż płytka paznokciowa rośnie w kierunku prostopadłym do kierunku jej obcinania;
- nosić wygodne, dobrze dopasowane obuwie;
- nie wycinać skórek – może to prowadzi do wniknięcia bakterii i zakażenia;
- prawidłowo pielęgnować stopy;
- leczyć grzybicę stóp, jeśli wystąpi.
Wrastanie paznokci – zdaniem eksperta
Zdaniem eksperta
Wrastanie płytek paznokciowych dotyka osoby nieprawidłowo obcinające paznokcie lub które w wyniku urazu mają płytkę zdeformowaną. Wrasta ona wtedy w wał paznokciowy. Staje się on wówczas obrzęknięty oraz zaczerwieniony. Często towarzyszy temu pojawienie się wydzieliny ropnej. Zmiana staje się wtedy bardzo bolesna, utrudnia chodzenie i stąpanie.
W przypadku stanu zapalnego lekarz dermatolog zaleca leczenie maściami z antybiotykiem o działaniu przeciwzapalnym, stosowanymi pod opatrunek. Następnie chirurg decyduje, czy należy zdjąć całą płytkę paznokciową, czy klinowo wyciąć jej brzeg.
W przypadku mało nasilonych zmian zapalnych lub gdy jeszcze nie pojawiła się wydzielina ropna, a płytka paznokciowa ma skłonności do wrastania, lekarze podolodzy lub kosmetolodzy – podolodzy stosują specjalne klamry, które umożliwiają prawidłowy rozwój płytki paznokciowej oraz nadają jej odpowiedni kształt.
Opublikowano: 27.02.2014;
aktualizacja: 02.06.2023
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Natalia Wrzesińska
Lekarz
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest doktorantką w Klinice Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i w trakcie specjalizacji z chirurgii ogólnej. W czasie studiów aktywnie udzielała się w pracach Studenckiego Koła Naukowego przy Klinice Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej WUM jako przewodnicząca oraz w kole naukowym przy Klinice Neurochirurgii WUM. Jest autorką publikacji i wystąpień na zjazdach krajowych i zagranicznych. Interesuje się głównie chirurgią ogólną i chirurgią naczyniową, a także neurochirurgią, chirurgią klatki piersiowej. Pracuje w Centralnym Szpitalu Klinicznym WUM. Obecnie doktorantka w Klinice Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
12
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 16.02.2021
opublikowany 10.05.2021