Krzywa przegroda nosowa – jak wygląda? Przyczyny, objawy, sposoby leczenia, operacja

Czym jest przegroda nosowa?

Przegroda nosowa to niewielka „ścianka” dzieląca przegrodę nosową na dwie części – lewą i prawą. Jama nosa wraz z przegrodą przypomina trójkąt równoramienny. Cienka blaszka zbudowana jest z tkanki błoniastej, ale też chrzęstnej i kostnej. U osób zdrowych przegroda nosowa jest prosta. W wyniku różnego rodzaju zdarzeń może dojść jednak do jej skrzywienia.

Struktura przegrody nosowej kształtuje się do 25. roku życia, po czym struktura tkanki ulega stabilizacji.

Przyczyny krzywej przegrody nosowej

Przyczyny krzywej przegrody nosowej można podzielić na pierwotne i wtórne. Do tych pierwszych zalicza się deformację blaszki dzielącej przegrodę nosową w okresie życia płodowego albo podczas porodu. Kiedy płód obraca się w łonie matki, łatwo o wywarcie zbyt silnego nacisku na tkanki, które są jeszcze bardzo delikatne.

Do wtórnych przyczyn krzywej przegrody nosowej zalicza się urazy nosa, np. w wyniku upadku lub uderzenia. Jest to typowa kontuzja u osób trenujących sporty walki, takie jak: boks, kickboxing czy MMA.

Jak objawia się krzywa przegroda nosowa?

Objawy krzywej przegrody nosowej – poza oczywistym aspektem estetycznym – mogą być niezwykle uciążliwe na co dzień. Wielu pacjentów narzeka na uczucie zatkanego nosa bez wyraźnej przyczyny. Upośledzenie drożności nosa może być jedno- lub dwustronne. Typowymi problemami są też: chrapanie, częste krwawienia z nosa, bóle głowy oraz bezdech senny.

Zwłaszcza ta ostatnia dolegliwość jest niebezpieczna, ponieważ bezdech prowadzi do postępującego niedotlenienia tkanek, w tym mięśnia sercowego i mózgu, w związku z utrudnionym przepływem powietrza przez drogi oddechowe. Szacuje się, że osoby cierpiące na bezdech senny mają nawet 4-krotnie większe ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca niż osoby zdrowe.

Często bagatelizowanym problemem są regularnie nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, gardła, zapalenie ucha środkowego, zatok przynosowych, albo okresowe zatykanie uszu w wyniku upośledzenia czynności trąbek słuchowych. U pacjentów z krzywą przegrodą nosową takie dolegliwości trwają dłużej i leczą się gorzej. Na problemy z uszami często narzekają piloci, nurkowie oraz osoby często podróżujące samolotami.

Poważne skrzywienie przegrody nosa daje o sobie znać zaburzeniami mowy, śpiewu, co jest szczególnie uciążliwe dla osób, które utrzymują się z pracy głosem. Pacjenci często zgłaszają utrudniony odpływ wydzieliny z nosa.

W zależności od stopnia skrzywienia przegrody nosowej, dolegliwości mogą występować z mniejszym lub większym nasileniem. Bywa i tak, że niewielkie skrzywienie w ogóle nie daje żadnych objawów, a lekarz wykrywa je całkowicie przez przypadek podczas badania laryngologicznego, np. w związku z zapaleniem zatok przynosowych.

Jak wygląda diagnostyka krzywej przegrody nosowej?

Wstępną diagnozę lekarz laryngolog może postawić już po przeprowadzeniu rozmowy z pacjentem. U osób z krzywą przegrodą nosową występuje tzw. rynolalia, czyli mówienie przez nos, charakteryzujące się silną rezonacją i charakterystycznym, niskim brzmieniem.

Aby potwierdzić przypuszczenia, należy wykorzystać wziernik lub endoskop. Jeżeli jest to niewystarczające, u pacjenta zleca się diagnostykę obrazową – najczęściej jest to RTG zatok, rzadziej wykorzystuje się możliwości tomografii komputerowej zatok oraz nosa. Tomografia komputerowa daje dokładniejszy, bardziej przejrzysty obraz. Jest też mniej inwazyjna.

Jak wygląda leczenie krzywej przegrody nosowej?

Jeżeli skrzywiona przegroda nosowa nie utrudnia codziennego funkcjonowania, nie podejmuje się żadnego rodzaju leczenia. Działania zachowawcze stosuje się sytuacjach, kiedy dolegliwość daje o sobie znać jedynie okresowo, np. w postaci alergii w okresie wzmożonego pylenia roślin. Jeżeli wada powoduje uciążliwe objawy, niezbędna może okazać się operacja przegrody nosowej.

Jak wygląda operacja krzywej przegrody nosowej?

Operacji przegrody nosa można dokonać zarówno za pośrednictwem NFZ, jak i w prywatnych klinikach laryngologicznych. Taki zabieg kosztuje od 6 tysięcy złotych do około 10 tysięcy złotych – w zależności od stopnia skrzywienia przegrody nosowej oraz placówki, która wykonuje operację.

Operację przeprowadza się metodą septoplastyki lub podściółkowej resekcji przegrody nosa. Pacjent przez około 3 tygodnie (do całkowitego wygojenia) powinien prowadzić oszczędzający tryb życia. W tym czasie należy unikać wysiłku fizycznego oraz aktywności wymuszających intensywne oddychanie. Po tym okresie zwykle można wrócić do normalnego trybu życia sprzed zabiegu.

Kiedy istnieją wskazania do operacji? Wśród wytycznych do operacji wymienia się:

• upośledzony lub całkowicie niedrożny nos – jedno- lub obustronnie;
• nawracające zapalenia zatok przynosowych;
• nawracające krwawienia z nosa;
• względy estetyczne.

W ramach septoplastyki korygowana jest chrząstka przegrody nosa oraz sama kość tworząca blaszkę, które są ustawiane w linii pośrodkowej. W uzasadnionych przypadkach u pacjenta wykonuje się również tzw. konchoplastykę, w wyniku której korygowane są małżowiny nosowe. Skorygowaną przegrodę stabilizuje się bezodczynową folią. Sam zabieg trwa około 45 minut. Pacjent przez kolejne 24 godziny pozostaje w szpitalu, a następnie jest wypisywany do domu.

Z kolei podściółkowa resekcja polega na wykonaniu nacięcia na przegrodzie, w niewielkiej części od przedniej krawędzi chrząstki przegrody. Następnie przecina się błonę śluzową z ochrzęstną i unosi ponad chrząstką. Zabieg powtarza się po drugiej stronie nosa, następnie usuwa się skrzywiony fragment chrząstki i kości.

W toku operacji, w obu przypadkach stosuje się znieczulenie ogólne. Jest to bardziej komfortowe rozwiązanie dla pacjenta niż operacja w znieczuleniu miejscowym, a jednocześnie bezpieczniejsze.

Po operacji przegrody nosowej u chorego mogą pojawić się różnego rodzaju powikłania. Nie są one częste, a ich wystąpienie zależy w dużej mierze od stanu zdrowia pacjenta, specyfiki organizmu, ale też jakości przeprowadzonej operacji.

Do typowych dolegliwości pozabiegowych zalicza się:

• krwawienie z nosa,
• perforację przegrody nosowej,
• krwiaka w obrębie przegrody nosa, który wymaga usunięcia,
• osłabienie lub utratę węchu.

Dodatkowo, nigdy nie można wykluczyć negatywnej reakcji organizmu pacjenta na leki, infekcji dróg oddechowych czy ogólnie – złe samopoczucie.

Należy pamiętać, aby przez dwa do trzech dni po operacji unikać spożywania alkoholu oraz picia gorących napojów, ponieważ może to wywołać krwotok z nosa. Ważne jest nawilżanie jam nosa oraz usuwanie zalegających skrzepów, które mogą ograniczać przepływ powietrza.

Choć ze skrzywieniem przegrody nosowej można zwykle funkcjonować, jest to niekomfortowe, utrudnia codzienne funkcjonowanie i może przyczyniać się do wyindukowania poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego problemu nie należy bagatelizować.