Czym są infekcje intymne?
Infekcje intymne to ważna grupa chorób ginekologicznych. Mogą być one wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki. Najczęściej spotykane są zakażenia grzybicze, stosunkowo często stwierdzana jest także tzw. bakteryjna waginoza, czyli bakteryjne zakażenie pochwy.
Infekcje intymne objawiają się:
- świądem,
- pieczeniem,
- nieprzyjemnym zapachem z pochwy,
- upławami (w zależności od etiologii – o zabarwieniu białawym, szarym lub żółtawo-zielonkawym),
- zaczerwieniem narządów płciowych,
- bólem w trakcie stosunku.
Do powstawania infekcji intymnych prowadzą zaburzenia flory fizjologicznej pochwy. Florę fizjologiczną tworzą bakterie naturalnie bytujące w drogach rodnych, odpowiedzialne za utrzymanie odpowiedniego pH w pochwie i ochronę przed namnażaniem drobnoustrojów patogennych. Zarówno wzrost, jak i spadek pH sprzyja infekcjom intymnym.
Czynniki zwiększające ryzyko infekcji intymnych
Ryzyko pojawienia się objawów infekcji intymnych wzrasta podczas ciąży i połogu oraz w okresie okołomenopauzalnym. W okresie ciąży i tuż po nim zakażeniom intymnym sprzyja obniżenie odporności, ponadto rozwojowi drobnoustrojów sprzyja zwiększenie ilości wydzieliny z dróg rodnych. W ciąży powinno się szczególnie dbać o szybkie rozpoznanie i leczenie infekcji, aby uniknąć ewentualnych powikłań stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia płodu.
Z kolei w trakcie przekwitania zmienia się pH pochwy, a śluzówki dróg rodnych stają się cieńsze, podatne na mikrourazy, co dodatkowo wpływa na zwiększenie ryzyka transmisji drobnoustrojów. Ryzyko pojawienia się infekcji intymnej zwiększają także następujące czynniki:
- otyłość – zwiększa ogólne predyspozycje do infekcji, także infekcji intymnych;
- cukrzyca – podwyższone stężenie cukru prowadzi do zmian pH pochwy;
- ryzykowne kontakty seksualne – kontakty z wieloma partnerami bez zabezpieczenia mechanicznego (prezerwatywa) zwiększają ryzyko zakażenia patogenami przenoszonymi drogą płciową;
- seks podczas miesiączki – krew jest dobrą pożywką dla drobnoustrojów;
- długotrwała antybiotykoterapia – antybiotyki prowadzą do wyniszczania nie tylko bakterii odpowiedzialnych za infekcje, ale też eliminują bakterie tworzące florę fizjologiczną;
- antykoncepcja hormonalna, hormonalna terapia zastępcza – prowadzą do zaburzeń flory fizjologicznej pochwy, co sprzyja wzrostowi drobnoustrojów patogennych;
- zaburzenia odporności – zarówno wrodzone, jak i nabyte;
- stosowanie leków immunosupresyjnych, steroidów – wpływają one na układ immunologiczny, obniżając odporność;
- stres, przemęczenie – długotrwały stres, podobnie jak chroniczne przemęczenie, prowadzi do zaburzeń odporności i zwiększenia ryzyka zachorowań na infekcje, także infekcje intymne.
Właściwa higiena – sposób na uniknięcie infekcji intymnej
Kluczowe znaczenie w eliminacji ryzyka wystąpienia stanów zapalnych pochwy i sromu ma utrzymanie odpowiedniej higieny. Zarówno niedostateczna, jak i nadmierna higiena może sprzyjać zakażeniom miejsc intymnych. Zbyt rzadkie podmywanie się sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów, zaś zbyt częste mycie okolic intymnych prowadzi do wypłukiwania flory fizjologicznej. Istotne znaczenie ma również rodzaj środków stosowanych do higieny intymnej – do wzrostu ryzyka infekcji intymnych przyczyniają się środki o nieodpowiednim pH, a także środki o zbyt silnym, drażniącym działaniu. Oprócz tego powodem infekcji może być:
- korzystanie z basenów i jacuzzi – podrażnianie dróg rodnych przez środki chemiczne stosowane na basenach i w jacuzzi (np. podchloryn sodu używany do odkażania wody); podrażnianie śluzówki i zmiana pH pochwy, co stwarza dobre warunki do rozwoju drobnoustrojów prowadzących do infekcji intymnych; dodatkowym czynnikiem sprzyjającym jest wilgotne środowisko – ryzyko zakażenia wzrasta, jeśli siadamy w stroju kąpielowym lub bieliźnie na ławeczkach na basenach, w siłowniach, klubach fitness, zwłaszcza, jeśli są one mokre;
- korzystanie z publicznych toalet;
- korzystanie ze wspólnych ręczników – sprzyja to transmisji patogenów przenoszonych drogą płciową.
Jak zmniejszyć ryzyko infekcji intymnych?
Aby zmniejszyć ryzyko infekcji intymnych, powinno się:
- unikać kontaktów seksualnych z przygodnymi partnerami,
- unikać kontaktów seksualnych w trakcie miesiączki,
- korzystając z basenów, stosować tampony zabezpieczające przed dostawaniem się wody do pochwy i unikać siadania w stroju kąpielowym lub bieliźnie na ławeczkach, zwłaszcza, jeśli są mokre,
- unikać współdzielenia ręczników i bielizny osobistej,
- korzystając z toalet publicznych, unikać siadania na desce lub stosować specjalne nakładki,
- dbać o optymalną higienę osobistą, stosować płyny do higieny intymnej dostosowane do kwaśnego pH, o delikatnym działaniu,
- prawidłowo leczyć choroby sprzyjające występowaniu infekcji intymnych (np. cukrzycę).
Probiotyki – skuteczny sposób na infekcje intymne
Znaczącą rolę w zapobieganiu infekcjom intymnym odgrywa przywrócenie i utrzymanie prawidłowej flory fizjologicznej pochwy, a co za tym idzie – odpowiedniego pH. Służą temu tzw. probiotyki stosowane w formie dopochwowej lub doustnej.
Probiotyki doustne działają z opóźnieniem, dlatego dobrze nadają się do profilaktyki przewlekłej. Probiotyki dopochwowe charakteryzują się szybszym działaniem, dlatego zalecane są wtedy, gdy konieczne jest szybkie przywrócenie prawidłowej flory fizjologicznej pochwy (np. po długotrwałej antybiotykoterapii). W trakcie miesiączki można stosować specjalne tampony lub podpaski z probiotykami.
Podsumowując, infekcje intymne są stosunkowo często stwierdzanym problemem ginekologicznym. Wśród czynników zwiększających ryzyko zakażeń dróg rodnych wyróżniamy m.in.: ciążę, połóg, menopauzę, zaburzenia odporności, stosowanie antybiotykoterapii, steroidoterapii, antykoncepcji hormonalnej, korzystanie z basenów, nieprawidłową higienę osobistą. W zapobieganiu infekcjom intymnych istotne znaczenie ma unikanie czynników zwiększających ryzyko zakażenia, a także stosowanie probiotyków, które pozwalają na przywrócenie i utrzymanie odpowiedniego pH pochwy.
