Glista ludzka – objawy, badania, leczenie lekami i domowymi sposobami

Glista ludzka – cykl rozwojowy – jak można się zarazić?

Glistnica (inaczej askarioza – nazwa ta pochodzi od łacińskiej nazwy pasożyta – Ascaris lumbricoides) to choroba pasożytnicza, której objawy dotyczą przede wszystkim przewodu pokarmowego oraz dróg oddechowych.

Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową. Połknięte z zanieczyszczonymi pokarmami lub wodą jaja glisty ludzkiej rozwijają się w jelicie człowieka w larwy. Te, wraz z prądem krwi, wędrują do płuc, gdzie w ciągu kilku dni dojrzewają. Następnie, w wyniku odkrztuszania i przełykania, postacie dorosłe przedostają się z powrotem do układu pokarmowego – żołądka i jelita cienkiego. Tam składają jaja i cykl się powtarza. Część jaj jest wydalana wraz z kałem.

Jest to typowa choroba brudnych rąk. Czynniki ryzyka glistnicy to: niski poziom higieny, używanie ludzkich odchodów jako nawozu naturalnego w uprawie roślin, zanieczyszczanie zbiorników wodnych odchodami.

Glista ludzka – objawy płucne

Objawy glistnicy zależą od etapu zakażenia oraz jego nasilenia. Najczęściej zakażeniu glistą ulegają dzieci w wieku przedszkolnym. Glistnica u dzieci w większości przypadków przebiega jako choroba utajona. Wyróżnia się dwie grupy objawów glistnicy: płucne i jelitowe.

W związku z migracją larw do płuc, w ciągu 1–2 tygodni od momentu zakażenia glistnica u dzieci, jak i u dorosłych może objawiać się poprzez:

• ból w klatce piersiowej o charakterze pieczenia,
• suchy kaszel,
• zaburzenia oddychania,
• odkrztuszanie wydzieliny, czasem krwisto podbarwionej,
• świsty i zaburzenia oddychania,
• pokrzywka na skórze (jako reakcja alergiczna).

Objawy glistnicy płuc zwykle zanikają w przeciągu kolejnych 5—10 dni choroby.

Zajęcie przewodu pokarmowego wiąże się z częściową lub całkowitą jego niedrożnością, zwykle na poziomie jelita krętego, rzadko dwunastnicy. Niedrożność jelita jest najczęstszą manifestacją glisty ludzkiej u dziecka (w związku z naturalnie węższym światłem jelit u najmłodszych).

Glistnica – objawy neurologiczne i z układu pokarmowego

Toksyny produkowane przez pasożyta mogą powodować u chorego również objawy neurologiczne, takie jak problemy ze snem, bóle głowy czy pobudzenie.

Z kolei objawy obecności glisty ludzkiej związane z układem pokarmowym to:

• ostry kolkowy ból brzucha, zlokalizowany głównie w prawym dolnym kwadrancie,
• nudności i wymioty,
• okresowa biegunka.

Jeżeli chodzi o wpływ glisty ludzkiej na układ pokarmowy, to ta choroba pasożytnicza człowieka może wywoływać schorzenia, takie jak: żółtaczka mechaniczna, zapalenia dróg żółciowych, ostre zapalenie trzustki czy zapalenie wyrostka robaczkowego.

Przewlekłe zakażenie glistą ludzką u dziecka może prowadzić do powikłań: niedożywienia, objawów niedoboru witamin. W niektórych przypadkach może rozwinąć się sepsa, włącznie ze wstrząsem septycznym.

Glista ludzka w wyjątkowych przypadkach przemieszczać się może również do innych narządów, takich jak: pochwa, pęcherz moczowy, nerki.

Czytaj również: Choroba kociego pazura – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Glista ludzka – badania – jakie wykonać?

Podstawą rozpoznania glistnicy jest badanie kału w poszukiwaniu jaj glisty oraz dorosłych postaci pasożyta. Niestety, badanie to może być ujemne nawet w okresie kilkudziesięciu dni od momentu zakażenia (czas dojrzewania dorosłych postaci glisty ludzkiej).

Podczas migracji larw glisty ludzkiej mogą one zostać zaobserwowane w preparatach mikroskopowych plwociny, zostać przypadkowo odkrztuszone lub zwymiotowane.

We krwi typowy jest podwyższony odsetek eozynofilów – granulocytów kwasochłonnych i anemia.

Przydatne w rozpoznaniu mogą być badania obrazowe. RTG klatki piersiowej i jamy brzusznej ujawnić może zacienienia w obszarze płuc (sugerujące larwy w okresie migracji) lub objawy częściowej niedrożności przewodu pokarmowego. Dzięki endoskopii, tomografii komputerowej i USG zaobserwować można glisty w drogach żółciowych czy jelicie cienkim.

Czytaj również: Granulocyty – co to? Rodzaje, funkcje, normy we krwi

Glista ludzka – leczenie – jakie leki?

W przypadku glisty ludzkiej leczenie u dzieci i u dorosłych polega przede wszystkim na przyjmowaniu odpowiednich leków. Podstawą leczenia farmakologicznego jest lek na pasożyty (przeciwpasożytniczy) – albendazol w pojedynczej dawce doustnej.

Alternatywą może być mebendazol podawany w dawce pojedynczej lub przez trzy dni. Powyższych leków nie należy stosować w ciąży. W tym wypadku lekiem z wyboru jest pyrantel. Przy długotrwałych zakażeniach glistnicą zaleca się suplementację witamin, zwłaszcza A i C.

Terapia lekowa niszczy jedynie postacie dorosłe pasożytów. Dlatego też zalecana jest kontrola skuteczności leczenia glistnicy po kilku tygodniach, aby upewnić się, że w organizmie nie przetrwały niewrażliwe na leki larwy glisty ludzkiej.

W przypadku masywnego zajęcia przewodu pokarmowego i całkowitej niedrożności konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna.

Leczenie domowymi sposobami – czego nie "lubi" glista ludzka?

Trzeba wiedzieć, że żadne naturalne czy domowe sposoby nie doprowadzą do wyleczenia problemu. Niektórzy polecają np. spożywanie czosnku czy pora. Inni z kolei proponują zjadanie pestek dyni, co podobno przyczynia się do niszczenia układu nerwowego pasożytów ludzkich, takich jak tasiemiec czy właśnie glista, a wszystko to za sprawą zawartej w nich kukurbitacyny.

Inni z kolei proponują picie mieszanek ziołowych na pasożyty, tu m.in. mieszanka: rumianku, szałwii, szyszek chmielu, ziela krwawnika czy dziurawca.

Dowiedz się więcej na temat diety na pasożyty

Glistnica – jak zapobiegać?

Najistotniejszą kwestią odnoszącą się do zapobiegania zakażeniom glistą ludzką jest odpowiednia gospodarka ludzkimi odchodami, które są typowym źródłem choroby. W przypadku stosowania nawozów ludzkich – wszelkie warzywa czy owoce muszą zostać dokładnie umyte lub ugotowane (wysoka temperatura niszczy jaja glisty).

Aby zapobiec rozwojowi glistnicy u dzieci, najmłodsi powinni być uczeni podstawowych zasad higieny:

• częstego mycia rąk (szczególnie po korzystaniu z toalety) oraz przed jedzeniem,
• niebrania żadnych przedmiotów do buzi,
• paznokcie dziecka należy obcinać krótko i utrzymywać w czystości.

Po przebyciu glistnicy zanieczyszczona odzież czy pościel powinny zostać poddane sterylizacji. Okresowo należy również kontrolować stan zdrowia zwierząt domowych pod kątem pasożytów.