Nieżyt nosa w ciąży – sposoby na katar w ciąży

Nieżyt nosa w ciąży – jakie daje objawy?

Nieżyt nosa to nic innego jak zwykły katar – wyciek wydzieliny z nosa, zwykle wodnistej, która powoduje uczucie blokady w nosie, utrudnia oddychanie i upośledza powonienie. Nieżyt nosa trwa zwykle kilka dni do tygodnia, a leczenie jest objawowe – polega na odpoczynku, piciu dużej ilości wody, herbat ziołowych, nawilżaniu śluzówki nosa, ewentualnym leczeniu przeciwzapalnym. Nieżyt nosa wynika z zapalenia błony śluzowej nosa bądź zatok przynosowych.

W większości przypadków nieżytowi nosa towarzyszy:

• uczucie zatkania nosa,
• spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• kaszel,
• niewielka gorączka,
• zapalenie spojówek,
• bóle głowy (zwłaszcza przy zajęciu zatok).

Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Hormonalny nieżyt nosa

Najczęstsza przyczyna nieżytu to infekcja lub alergia, ale występują też sporadycznie rzadkie nieżyty hormonalne – związane przede wszystkim z ciążą. Do innych przykładów nieżytów hormonalnych zaliczamy nieżyt związany ze stosowaniem antykoncepcji hormonalnej lub towarzyszący niedoczynności tarczycy. Nieżyty hormonalne nie są powikłane objawami charakterystycznymi dla infekcji (np. gorączka).

Nieżyt hormonalny wynika zwykle ze zwiększonego stężenia estrogenów, co potęguje pośrednio aktywność układu cholinergicznego. Układ ten odpowiada za silniejszą odpowiedź błony śluzowej nosa i intensywniejszą aktywność gruczołów błony śluzowej. Pojawia się duża ilość rzadkiej, wodnistej wydzieliny, a leki przeciwzapalne lub antyalergiczne przynoszą niewielką poprawę.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Katar ciążowy – ciążowy nieżyt nosa

Nieżyt nosa w ciąży uznaje się za fizjologię. Pojawia się przeważnie w drugiej połowie ciąży. Jak wspomniano powyżej, przyczyną jest podwyższone stężenie estrogenów. Z tego samego powodu ciążowy nieżyt nosa może pojawić się też u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną. Obserwuje się również cykliczne zmiany w unaczynieniu i aktywności gruczołów błony śluzowej nosa w ciągu cyklu miesięcznego. Są to dowody na hormonalne podłoże nieżytu.

Katar ciążowy jest o tyle uciążliwy, że dodatkowo utrudnia kobiecie ciężarnej oddychanie. Powiększona macica podnosi narządy jamy brzusznej ku górze, przepona również przesuwa się w kierunku klatki piersiowej, dlatego oddychanie i wentylacja płuc jest upośledzona. Kiedy dodatkowo pojawi się nieżyt nosa, może być to podwójnie dokuczliwe.

Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Większość dostępnych metod diagnostycznych nieżytu nie jest możliwa do wykonania w czasie ciąży, dlatego zwykle poprzestaje się na obrazie klinicznym. Dolegliwości i wywiad przeważnie wystarczają do postawienia diagnozy nieżytu nosa w ciąży. Oczywiście, wodnista wydzielina z nosa może być też przyczyną infekcji, jednak wtedy pojawiają się dodatkowe objawy: gorączka, katar, zmęczenie, bóle mięśniowe.

Wysokie stężenie hormonów w ciąży rozpulchnia śluzówkę nosa, a to powoduje pojawienie się wysięku i wodnistej wydzieliny. Oprócz kataru może pojawić się krwawienie z nosa. W tej sytuacji najlepiej usiąść i pochylić się do przodu, delikatnie uciskając skrzydełka nosa. Pomocne jest też przyłożenie woreczków z lodem na nos – zamknie to w pewnym stopniu rozszerzone naczynia.

Krwawieniom może zapobiec uszczelnienie naczyń krwionośnych poprzez suplementację witaminy C i rutyny (rutozydu).

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Leczenie ciążowego nieżytu nosa

Z reguły nieżyt w ciąży nie wymaga leczenia. Objawy ciążowego kataru znikają przeważnie zaraz po porodzie. W związku z jego odwracalnością oraz niską szkodliwością nie jest potrzebne leczenie farmakologiczne. Co więcej, wiele leków jest przeciwwskazanych w ciąży lub ich działanie na płód pozostało niezbadane.

Przykładem leku zabronionego w ciąży jest pseudoefedryna, która występuje w składzie wielu złożonych leków dostępnych bez recepty i stosowanych w przypadku kataru, grypy. Pseudoefedryna może upośledzać krążenie matczyno-płodowe, co może prowadzić np. do niedotlenienia płodu, a w konsekwencji, np. do niskiej masy urodzeniowej. Nie zaleca się także stosowania leków przeciwhistaminowych, zarówno I, jak i II generacji. Objawy nieżytu nosa najlepiej próbować leczyć naturalnymi sposobami.

Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?

Naturalne sposoby na katar w ciąży

Lekarze ginekolodzy zalecają postępowanie, jak najbardziej zachowawcze; w nasilonej postaci nieżytu w ciąży można stosować:

• płukanie nosa hipertonicznym roztworem soli,
• inhalacje z wykorzystaniem olejków eterycznych (sosnowym, lawendowym, cytrynowym),
• wodę morską do nosa.

Ewentualnie można wykorzystać kortykosteroidy aplikowane miejscowo do nosa. Kortykosteroidy te działają tylko w obrębie śluzówki nosa; poza tym stosuje się je celem rozwoju płuc dziecka w przypadku zagrożenia porodem przedwczesnym. W związku z tym są bezpieczne dla płodu.

Wszelkie leczenie inwazyjne nieżytu, wraz z ablacją i laserowym zamykaniem splotów naczyniowych nosa, nie jest wykorzystywane w czasie ciąży.

Leczenie uciążliwych objawów nieżytu w ciąży jest znacznie ograniczone. Warto pamiętać o odpowiednim nawilżeniu powietrza w mieszkaniach. Suche powietrze może dodatkowo podrażniać śluzówkę nosa i pogarszać dolegliwości, zarówno nieżyt, jak i krwawienie z nosa. Nawilżenie powietrza poprawi wieszanie wilgotnych ręczników na kaloryferach, opcjonalnie stosowanie specjalnych nawilżaczy – pojemników z wodą wieszanych na grzejnikach.

Kobietom ciężarnym często pozostaje uzbroić się w cierpliwość i czekać na rozwiązanie ciąży. Na szczęście nieżyt nosa nie jest w żaden sposób zagrożeniem dla płodu.