Kaszel jest naturalnym odruchem organizmu o charakterze obronnym, umożliwiającym oczyszczenie dróg oddechowych z zalegającej w nich wydzieliny. Kaszel krtaniowy przypomina szczekanie psa, z tego powodu często nazywany jest szczekającym kaszlem. Najczęstszą przyczyną kaszlu krtaniowego jest ostre nieżytowe zapalenie krtani, a u dzieci – ostre podgłośniowe zapalenie krtani. W populacji pacjentów dorosłych możemy być on objawem refluksu żołądkowo-przełykowego, nadmiernego używania głosu, a także symptomem raka krtani.
Kaszel krtaniowy u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, domowe sposoby
Spis treści
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani i inne przyczyny kaszlu krtaniowego
Kaszel krtaniowy to częsty objaw, zwłaszcza u dzieci. Jednak musimy pamiętać, że może on wystąpić również u dorosłych. Jak są możliwe przyczyny kaszlu szczekającego? Ostre nieżytowe zapalenie krtani to najczęstszy powód kaszlu krtaniowego. Jest to choroba wirusowa, w której procesem zapalnym objęta jest cała krtań. Ostre zapalenie krtani bardzo często jest poprzedzone przez infekcję górnych dróg oddechowych – przeziębienie czy zapalenie gardła.
U dzieci w przedziale wiekowym od 6 m.ż. do 5 r.ż możemy mieć do czynienia ze szczególną postacią zapalenia krtani objawiającą się kaszlem szczekającym, a mianowicie z ostrym podgłośniowym zapaleniem krtani wywołanym przez wirusy, m.in. wirus grypy, wirusy paragrypy oraz RSV. Dużo rzadziej odpowiada za nie nie bakteria Mycoplasma Pneumoniae. Choroba to nazywana jest również pseudokrupem lub krupem wirusowym. W jej przebiegu dochodzi do zapalenia części krtani znajdującej się pod głośnią. Wąskie światło krtani w tej okolicy oraz ofita i podatna na odczyn zapalny tkanka podśluzówkowa sprawia, że podgłośniowe zapalenie krtani często objawia się u dziecka dusznością.
Przyczyną kaszlu krtaniowego, zwłaszcza w populacji osób dorosłych może być również:
- choroba refluksowa przełyku;
- nadużywanie głosu np.: u nauczycieli, przyczyniające się do postania na fałdach głosowych guzków głosowych;
- narażenie na czynniki drażniące np.: wdychanie dymu tytoniowego, alkohol;
- rak krtani.
Kaszel krtaniowy u dziecka, jak i u dorosłego może być objawem alergii wziewnej. Poza tym częściej w populacji pediatrycznej może być to obronny odruch kaszlu wynikający z obecności ciała obcego.
Kaszel szczekający – możliwe objawy towarzyszące i diagnostyka
Szczekający kaszel, w zależności od przyczyny, która go wywołała, może współwystępować z wieloma innymi obawami. W przebiegu podgłośniowego zapalenia krtani szczekający kaszel krtaniowy współwystępuje ze stridorem wdechowym. Jest to charakterystyczny świst krtaniowy – świst wdechowy, pojawiający się podczas nabierania powietrza do płuc. Poza tym u dziecka może wystąpić ostra duszność, która ze względu na nasilony obrzęk tkanki podśluzówkowej okolicy podgłośniowej najczęściej pojawia się w nocy oraz nad ranem. Ponadto u dziecka zazwyczaj stwierdza się stan podgorączkowy oraz towarzyszący katar. Podgłośniowe zapalenie krtani może mieć przebieg łagodny i występować ze sporadycznym kaszlem, a także ciężki i przebiegać z zaburzeniami świadomości u dziecka.
Nieżytowe zapalenie krtani, z którym najczęściej mamy do czynienia w populacji dorosłej, charakteryzuje się jednoczesnym współwystępowaniem objawów infekcji górnych dróg oddechowych – kataru, ból gardła, ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Poza tym u pacjenta występuje suchy, krtaniowy kaszel, chrypka, zmiana barwy głosu oraz ból przy mówieniu.
U osób dorosłych, w przypadku zaawansowanej choroby refluksowej przełyku, kaszel krtaniowy może wynikać z podrażnienia strun głosowych przez zarzucaną z żołądka kwaśną treść. Wówczas suchy kaszel występuje najczęściej po posiłku albo w czasie snu i nie towarzyszą mu objawy infekcji. Zamiast tego pacjent może skarżyć się na dolegliwości bólowe nadbrzusza, uczucie zgagi, czy pieczenie za mostkiem.
Postawienie rozpoznania ostrego zapalenia krtani jest możliwe na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów oraz przeprowadzonego badania fizykalnego. W przypadku, gdy czas trwania kaszlu krtaniowego wydłuża się powyżej 3 tygodni i nie jest związany z trwającą infekcją dróg oddechowych, konieczne jest pogłębienie diagnostyki o badanie laryngologiczne, a niekiedy również gastrologiczne.
Jak rozpoznać kaszel krtaniowy? Oto kilka wskazówek:
- jest to kaszel suchy;
- ma charakter napadowy i jest trudny do opanowania;
- przypomina szczekanie psa;
- nierzadko towarzyszy mu świst wdechowy.
Leczenie kaszlu krtaniowego u dzieci i dorosłych
W leczeniu kaszlu krtaniowego o przyczynie infekcyjnej, zarówno u dzieci, jak i dorosłych bardzo ważną rolę odgrywa:
- odpoczynek głosowy;
- zadbanie o prawidłowe nawodnienie;
- zadbanie o prawidłową wilgotność powietrza – w zimie warto stosować nawilżacz powietrza lub położyć wilgotne ręczniki na kaloryfer, w pomieszczeniu, w którym przebywamy;
- zadbanie o dostęp do chłodnego powietrza – pomieszczenie, w którym przebywa chory, należy często wietrzyć;
- rezygnacja z palenia papierosów.
Zarówno ostre nieżytowe zapalenie krtani, jak i ostre podgłośniowe zapalenie krtani są infekcjami wirusowymi. Leczenie ma charakter objawowy, a antybiotyki nie są skuteczne. W leczeniu farmakologicznym zastosowanie mają:
- nebulizacje z 0,9%NaCl, które zadbają o nawilżanie dróg oddechowych;
- leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym np.: ibuprofen.
W przypadku duszności konieczne może być dożylne, doustne lub wziewne podanie sterydów. W przypadku nasilonej duszności lekarz może podać adrenalinę w nebulizacji.
Domowe sposoby na kaszel szczekający, które warto znać
Nagle pojawiający się szczekający kaszel u malucha, to objaw, który wystraszył już nie jednego rodzica. Najczęściej „napad” ten występuje w nocy lub w godzinach porannych. W przypadku, gdy u dziecka pojawi się kaszel przypominający szczekanie psa, jak najszybciej zapewnij mu dostęp do zimnego powietrza, np.: wychodząc z nim na zewnątrz czy stawiając go przed otwartą lodówką. Pod wpływem zimnego powietrza dochodzi do zmniejszenia obrzęku zapalnego w krtani, dzięki czemu dziecku oddycha się dużo lepiej. Pamiętaj o tym, by w czasie leczenia w domu zapewnić mu stały dostęp do chłodnego powietrza o odpowiedniej wilgotności.
Kaszel krtaniowy u dziecka – wypowiedź pediatry
Zdaniem eksperta
W kaszlu krtaniowym – szczekającym, pamiętajmy, że krtań to jedyna droga dla powietrza oddechowego. Jeżeli na skutek zapalenia nadmiernie się obkurczy, może dojść do zatrzymania oddechu. To ogromne zagrożenie. Postarajmy się uspokoić dziecko, bo w krzyku wysiłek oddechowy jest znacznie większy.
Podajemy leki rozszerzające oskrzela, sterydy, leki przeciwalergiczne, leki rozluźniające wydzielinę. Konieczne jest nawilżanie powietrza. Nie wolno przegrzewać dziecka, gdyż chłodne powietrze do oddychania nieznacznie obkurcza krtań. Stosuje się leki przeciwzapalne. Podaje się leki przeciwgorączkowe. czasem przeciwwirusowe lub gdy jest takie wskazanie także antybiotyk. Bywa, że pojawia się duszność i należy wezwać pomoc pogotowia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- P. Gajewski, Interna Szczeklika. Mały Podręcznik 2022/2023, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022;
- Latkowski, B Otorynolaryngologia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa 2017.
Opublikowano: 13.10.2023;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Ewelina Zygmunt-Siembida
Lekarz
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Obecnie lekarz stażysta w I Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Lublinie. Interesuje się ginekologią i położnictwem, a także endokrynologią. W wolnych chwilach uwielbia podróżować oraz oglądać dobre filmy.
118
Komentarze i opinie (0)