Co to jest czkawka?
Czkawka u dziecka jest naturalną reakcją na czynniki zewnętrzne. Jest reakcją na chwilowe zakłócenie pracy przepony malucha. Podczas nagłych wdechów może pojawić się mimowolny odgłos na skutek skurczów mięśni przepony i krtani. Skurcze te spowodowane są drażnieniem przepony oraz jej nerwów. Częste występowanie czkawki u niemowlaka może wynikać z niedostatecznego rozwinięcia układu nerwowego oraz słabo rozwiniętego mięśnia przeponowego. Mimo że brzmi to poważnie, jest to naturalny proces. Wraz z wiekiem częstotliwość występowania czkawki u dziecka będzie się zmniejszała.
Występowanie czkawki u dziecka
Czkawka u dziecka może mieć różne przyczyny i pojawiać się w różnych sytuacjach:
- podczas karmienia – dzieci często jedzą bardzo szybko i zasysają powietrze wraz z pokarmem, co może powodować czkawkę (ale też kolkę); u malucha karmionego naturalnie występowanie czkawki po jedzeniu może być spowodowane nieprawidłowym uchwyceniem sutka przez dziecko; podczas karmienia butelką czkawka może być następstwem niecałkowitego wypełnienia smoczka pokarmem lub zbyt dużą dziurką w smoczku butelki;
- po karmieniu może wystąpić tak zwana czkawka pokarmowa (najczęstszą przyczyną czkawki u dziecka jest przepełniony brzuszek – układ pokarmowy nie radzi sobie z dużą ilością pokarmu; czkawka zniknie, gdy zawartość żołądka trochę się zmniejszy, więc nie ma powodu do zmartwień);
- za dużo powietrza w przewodzie pokarmowym;
- niska temperatura (najczęściej występuje podczas kąpieli, gdy maluch zostaje wyjęty z wanienki, która była wypełniona ciepłą wodą – zanim zostanie okryty ręcznikiem może zacząć czkać; dolegliwość ta zniknie, gdy maluchowi zrobi się ciepło);
- podczas śmiechu (dziecko śmiejąc się łyka powietrze, czego następstwem jest czkawka).
Sposoby na czkawkę dziecka
Czkawka u dzieci jest niegroźna. Warto jednak pamiętać, iż nie wolno stosować takich samych metod przezwyciężenia czkawki co u dorosłych. Dziecka nie wolno straszyć bądź wstrzymywać jego oddechu. Lepiej poczekać aż dolegliwość sama ustanie. Pozbycie się czkawki jest możliwe, jeśli wiemy, co ją wywołało.
W wielu przypadkach można zapobiec czkawce u dziecka:
- Podczas karmienia należy pamiętać o właściwym przystawieniu dziecka do piersi oraz o prawidłowym ułożeniu malucha. Natomiast w trakcie karmienia butelką trzeba zawsze pamiętać, aby smoczek butelki był wypełniony pokarmem, co zapobiegnie zapowietrzaniu.
- Po karmieniu zawsze należy pamiętać, aby dziecku się odbiło. Jeśli czkawka u dziecka mimo wszystko się pojawi, karmionego naturalnie malucha można na krótko przystawić do piersi.
- Noszenie dziecka w pozycji pionowej pomaga w szybszym pozbyciu się czkawki.
- Należy upewnić się, że maluch nie zmarzł. Najlepszą metodą jest sprawdzenie karku dziecka. Kiedy dziecko ma chłodny kark, pomoże okrycie kocem, właściwe ubranie oraz przytulenie.
- Nakarmienie dziecka (regularne przełykanie może zmienić rytm oddechu dziecka).
- Zmiana pozycji dziecka. Malucha należy położyć na brzuchu oraz delikatnie poklepać go po plecach.
- Wyjście na spacer (zmiana rytmu oddychania na świeżym powietrzu).
Rodzice powinni być cierpliwi. Kiedy zastosowane metody nie pomagają, prędzej czy później objawy przejdą same.
Czytaj również: Kostniakomięsak (osteosarcoma) – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, rokowanie
Kiedy czkawka powinna zaniepokoić rodziców?
Trwająca bardzo długo czkawka u dziecka to sygnał alarmowy dla rodziców. Kiedy czkawka trwa nawet do kilku godzin i mimo zastosowania różnych metod nie ustaje, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą.
Częste oraz uporczywe czkawki mogą wskazywać na refluks żołądkowo-przełykowy. Wtedy czkawka u dziecka może utrudniać regularne karmienie czy nawet zakłócać sen dziecka. W takim przypadku konieczna jest także konsultacja z lekarzem pediatrą. Efektem długo utrzymującej się czkawki mogą być choroby jamy brzusznej, ośrodkowego układu nerwowego czy zaburzenia metaboliczne.
