Zanikowe zapalenie skóry – co to jest i jak leczyć zanikowe zapalenie skóry kończyn?

Zanikowe zapalenie skóry – objaw boreliozy – przyczyny

Zanikowe zapalenie skóry jest to choroba skóry pojawiająca się w zakażeniu krętkiem bakterii Borrelia i stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych objawów trzeciego stadium boreliozy.

Zanikowe zapalenie skóry jest późnym objawem boreliozy. Zazwyczaj nie występuje wcześniej niż 2–3 lata od ugryzieniu kleszcza. Często do zanikowego zapalenia skóry dochodzi dopiero po wielu latach od zakażenia krętkiem bakterii.

Zanim dojdzie do pełnego rozwinięcia choroby w postaci zanikowego zapalenia skóry, mamy do czynienia z zapaleniem skóry. Następnie pojawia się rumień i czerwone plamy na skórze. Na końcu powierzchnia ciała w obszarze zakażonym ulega pomarszczeniu.

Przeczytaj: Brązowe plamy na skórze – jakie mogą być przyczyny?

Powłoki ciała zaczynają być ścieńczałe, a naczynia krwionośne coraz intensywniej przez nią przeświecać, aż w ostatecznej fazie możemy stwierdzić pełnoobjawowe zanikowe zapalenie skóry. Zmianę skórną uznaje się za objaw patognomoniczny (znamienny) dla boreliozy, to znaczy taki, który wystarcza dla postawienia pewnego rozpoznania. Warto zaznaczyć, iż częściej występuje on u osób starszych, w wieku podeszłym.

To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?

Jeśli chodzi o lokalizację zmian w zapaleniu skóry, przeważnie obejmują one kończyny dolne. Ze względu na umiejscowienie zmian oraz profil pacjentów, którzy w przeważającej części są osobami starszymi i obciążonymi licznymi chorobami, czasem trudno rozróżnić objawy zanikowego zapalenia skóry kończyn od powikłań związanych ze stanami niedokrwiennymi.

Tym bardziej, że w niedokrwieniu kończyn dolnych na ich powierzchni również może być widoczna wzmożona siatka żylna, a źle ukrwiona i chłodna kończyna wydawać się blada. Przekłada się to na trudności diagnostyczne, zwłaszcza jeśli nie spodziewamy się u pacjenta objawów boreliozy.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Rumień po kleszczu i czerwone plamy – objawy zapalenia skóry

Zanikowe zapalenie skóry rozwija się jako powikłanie nieleczonej boreliozy w jej trzecim stadium rozwoju. Symptomy mogą być związane z samym ścieńczeniem powłok ciała oraz z chorobą podstawową. Wymienia się takie objawy zanikowego zapalenia skóry jak:

• stan zapalny na powierzchni powłok ciała;
• rumień i czerwone plamy na skórze;
• obszary wzmożonej pigmentacji;
• nierównomierne rozmieszczenie objawów, zwłaszcza na skórze kończyn dolnych.

Czasem zanikowemu zapaleniu skóry w przebiegu boreliozy mogą towarzyszyć objawy ogólne, takie jak podwyższona temperatura ciała lub gorączka, bóle mięśniowe, osłabienie, pogorszenie samopoczucia oraz uczucie ogólnego rozbicia.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Zdarza się, że do objawów zanikowego zapalenia skóry dochodzą inne. Nieraz zmiany skórne mogą przypominać te obecne w twardzinie. Stwarza to konieczność przeprowadzania dokładnych badań laboratoryjnych oraz poszerzania diagnostyki, aby właściwie ocenić źródło problemu i właściwie leczyć pacjenta.

Należy pamiętać, że zanikowe zapalenie skóry dotyczy wyłącznie kończyn i nie występuje na tułowiu ani twarzy lub w okolicach owłosionych skóry głowy. Poza tym zapalenie skóry stanowiące objaw boreliozy jest niesymetryczne.

Może to pomóc w odróżnieniu niepokojących objawów choroby skóry od zmian spowodowanych innymi przyczynami lub stanowiącymi cechę konstytucjonalną pacjenta.

Jak leczyć zanikowe zapalenie skóry?

Leczenie zapalenia skóry kończyn dolnych obejmuje przede wszystkim stosowanie środków skierowanych na chorobę podstawową. Jest to jedyna szansa trwałej eliminacji patogenu, a tym samym uciążliwych dolegliwości. Warto zaznaczyć, że im wcześniej rozpozna się chorobę podstawową, tym łatwiejsze jest jej leczenie oraz lepsze rokowanie.

Po ukąszeniu przez kleszcza należy go usunąć najlepiej bez stosowania dodatkowych środków mających „ułatwić” jego wydobycie. Smarowanie olejem, masłem czy parafiną jest nie tylko nieskuteczne, ale może skutkować zwiększeniem ilości wydzieliny wydalanej przez kleszcza do ciała żywiciela.

Następnie przez minimum miesiąc uważnie obserwuje się powierzchnię ciała, aby nie przeoczyć wczesnych zmian skórnych, takich jak np. rumień wędrujący, stanowiących objawy boreliozy. Jednak nawet jeśli przeoczy się chorobę skóry na wczesnym etapie jej powstania, należy jak najszybciej dążyć do włączenia odpowiedniego leczenia. Na pierwszym miejscu należy skupić się na eliminacji bakterii z organizmu człowieka.

Przez 6 do 8 tygodni podaje się antybiotyki. W przypadku rozwinięcia choroby skóry do objawów boreliozy w postaci zanikowego zapalenia skóry stosuje się penicyliny oraz tetracykliny w postaci doustnej lub dożylnej. Jeśli obecne są uciążliwe objawy ogólne lub zmiany skórne przypominające choroby autoimmunologiczne, np. toczniopodobne, włącza się dodatkowo leczenie immunosupresyjne w postaci terapii glikokortykosteroidami.