Penicylina (antybiotyk) – zastosowanie, wskazania, rodzaje

Charakterystyka penicylin

Penicyliny to najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych. Ze względu na małą toksyczność oraz stosunkowo duży zakres działania bakteriobójczego, stanowią często leki pierwszego wyboru w leczeniu zakażeń wywołanych przez wrażliwe na nie drobnoustroje chorobotwórcze. Oprócz penicylin naturalnych i półsyntetycznych, klasyfikujemy do tej grupy antybiotyków również inhibitory β‑laktamaz, które tworzą z penicylinami preparaty skojarzone, dzięki czemu wspomagają ich działanie przeciwbakteryjne.

Penicyliny stanowią obszerną grupę antybiotyków, zróżnicowaną zarówno pod względem właściwości farmakokinetycznych, jak i spektrum działania oraz stopnia aktywności w stosunku do wybranych grup drobnoustrojów.

Najogólniej, mechanizm ich działania polega na uszkodzeniu syntezy ściany komórkowej bakterii Gram‑dodatnich i/lub Gram-ujemnych. Penicyliny łączą się ze swoistymi białkami PBP w komórce bakterii, hamują biosyntezę peptydoglikanów tworzących ścianę bakteryjną i aktywują proces rozpadu komórek tych drobnoustrojów.

Czytaj również: Leki na wymioty – jakie wybrać?

Penicyliny nie działają jednak na patogeny atypowe, takie jak chlamydie, mykoplazmy czy pałeczki legionelli. Na tą grupę leków oporne są:

• drobnoustroje, które wytwarzają β‑laktamazy (penicylinazy) albo specjalne białka wiążące penicyliny,
• bakterie posiadające ściany komórkowe o obniżonej przepuszczalności dla antybiotyku.

Ponadto penicyliny, z uwagi na właściwości hydrofilne, nie działają na bakterie wewnątrzkomórkowe, czyli te, które bytują w komórkach człowieka.

Czas leczenia tymi antybiotykami zależy głównie od ciężkości i rodzaju zakażenia.

Penicyliny, z nielicznymi wyjątkami, nie powinny być przyjmowane podczas posiłków, ponieważ wówczas gorzej się wchłaniają. Bywają kojarzone w terapii z antybiotykami aminoglikozydowymi. W wyniku takiego połączenia obserwuje się sumowanie lub potęgowanie efektów działania tych leków, co jest szczególnie pożądane w leczeniu bakteryjnego zapalenia wsierdzia wywołanego przez Enterococcus faecalis lub E. faecium.

Penicyliny łączy się również z cefalosporynami, które nie są induktorami β‑laktamaz (np. piperacylina z cefotaksymem lub cefazydymem), np. w przypadku zakażeń mieszanych z udziałem gronkowców.

Przeciwwskazania do stosowania penicylin

Na tle innych antybiotyków β‑laktamowych, penicyliny wyróżniają się małą toksycznością ogólną i narządową. Choć uważane są za stosunkowo bezpieczne, mogą jednak czasami powodować reakcje alergiczne (włącznie z ryzykiem wstrząsu anafilaktycznego), dlatego przeciwwskazane są zwłaszcza przy nadwrażliwości oraz u pacjentów uczulonych na tę grupę leków. Ponadto obserwuje się występowanie tzw. oporności krzyżowej (całkowitej – penicyliny naturalne i izoksazolowe albo częściowej).

Do działań niepożądanych penicylin zaliczamy między innymi:

• objawy dyspeptyczne (najczęściej) – bóle brzucha, nudności, wymioty oraz biegunki;
• zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego (bardzo rzadko) – niedokrwistość hemolityczna, neutropenia, trombocytopenia (małopłytkowość);
• skórne odczyny alergiczne – podrażnienie, ból, rumień, obrzęk, stwardnienie i/lub naciek zapalny w miejscu wstrzyknięcia, niekiedy plamisto-grudkowe wykwity (dosyć często po ampicylinie);
• inne – np. zapalenia jamy ustnej, zapalenie wątroby, rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego (sporadycznie), hipokaliemia i hipernatremia (po karbenicylinie), a u pacjentów z współistniejącą niewydolnością nerek, padaczką lub zapaleniem opon mózgowych mogą rozwinąć się także objawy neurologiczne (drgawki, zawroty głowy i splątanie).

Penicyliny działają antagonistycznie w stosunku do tetracyklin, makrolitów, linkosamidów, sulfonamidów i chloramfenikolu, dlatego nie należy ich stosować razem z przedstawicielami tych grup antybiotyków.

Środki zobojętniające wpływają negatywnie na wchłanianie się penicylin, zmniejszają również ich działanie bakteriobójcze. Natomiast niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz salicylany wypierają penicyliny z połączeń z białkami, dlatego powodują zwiększenie ich stężenia we krwi.

Z kolei penicyliny o szerokim zakresie działania zmniejszają skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych, dlatego w trakcie ich przyjmowania wskazane jest wykorzystanie alternatywnych sposobów zapobiegania ciąży.

Klasyfikacja penicylin

Klasyfikacja penicylin:

• Penicyliny naturalne:
  • penicylina benzylowa i jej pochodne,
  • penicylina fenoksymetylowa.
• Penicyliny półsyntetyczne
  • oporne na penicylinazę gronkowcową:
  • metycylina,
  • penicyliny izoksazolowe (oksacylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina, nafcylina);
  • szerokowachlarzowe – α-aminopochodne:
  • aminopenicyliny (ampicylina, piwampicylina, bakampicylina, talampicylina, amoksycylina, epicylina, hetacylina);
  • szerokowachlarzowe – karboksy-, ureido- i piperazynopochodne:
  • karboksypenicyliny (karbenicylina, karindacylina, karfecylina, tykarcylina),
  • ureidopenicyliny (azlocylina, mezlocylina, piperacylina, apalcylina),
  • inne:
    • amidynopenicyliny (mecylinam, bakmecylinam, piwmecylinam)
    • penicyliny szczególnie oporne na β-laktamazy wytwarzane przez bakterie Gram‑ujemne (temocylina, formidacylina).
• Penicyliny skojarzone z inhibitorami β-laktamaz:
  • amoksycylina z kwasem klawulanowym,
  • ampicylina z sulbaktamem,
  • tykarcylina z kwasem klawulanowym,
  • piperacylina z tazobaktamem.

Penicyliny naturalne

Ta grupa penicylin, będących naturalnymi produktami pleśni (Penicillium notatum i P. chryzogenum), charakteryzuje się stosunkowo wąskim spektrum działania przeciwbakteryjnego. Penicyliny naturalne są aktywne głównie wobec bakterii Gram‑dodatnich (paciorkowców, gronkowców, pneumokoków i laseczek beztlenowych) i tylko w stosunku do niektórych bakterii Gram-ujemnych. Można je stosować w zakażeniach krętkami i promieniowcami, natomiast enterokoki są oporne na tę grupę antybiotyków.

Benzylpenicylina potasowa

Benzylpenicylina potasowa (Benzylpenicyllinum kaliicum) = penicylina G, jest chętnie stosowana, bo ma dobrą skuteczność działania oraz wykazuje minimalna toksyczność. Podawana jest głównie domięśniowo, skąd szybko się wchłania. Rzadziej stosuje się wstrzyknięcia dożylnie, dostawowe i dokanałowe z penicyliną benzylową. Nie podaje się jej natomiast nigdy w postaciach doustnych, ponieważ penicylina G słabo się wchłania z przewodu pokarmowego i jest wrażliwa na działanie kwasów.

Po podaniu pozajelitowym dobrze przenika do tkanek, również płodu, a bardzo słabo do kości, stawów i płynu mózgowo-rdzeniowego. Ulega rozkładowi na skutek działania penicylinaz.

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do iniekcji dożylnych lub domięśniowych.

Benzylpenicylina działa na:

• paciorkowce β-hemolizujące ( Streptococcus pneumoniae , S. pyogenes, S. viridans),
• gronkowce penicylinazo-ujemne, beztlenowe ziarenkowce (Peptococcus, Peptostreptococcus),
• Gram-dodatnie laseczki (Bacillus anthracis,Clostridium spp.),
• promieniowce (Actinomyces),
• krętki (Borrelia, Leptospira, Treponema),
• Gram‑ujemne ziarenkowce (Neisseria meningitidis, N. gonnorhoeae),
• pałeczki Pasteurella.

Wskazania do stosowania:

• zapalenie płuc, oskrzeli, opłucnej oraz migdałków podniebiennych (ropnie, anginy),
• meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• ostre i przewlekłe zapalenie wsierdzia,
• kiła nabyta lub wrodzona,
• rzeżączka,
• ostra gorączka reumatyczna o etiologii paciorkowcowej, również po ugryzieniach przez zwierzęta.

Penicylina prokainowa

Penicylina prokainowa (Benzylpenicillinum procainicum) – w wyniku połączenia benzylpenicyliny z zasadą organiczną, czyli w tym przypadku prokainą, lek ten wykazuje przedłużone działanie (we krwi i w tkankach przez dłuższy czas utrzymuje się bakteriobójcze stężenie tego antybiotyku). Przeznaczona jest wyłącznie do podawania pozajelitowego. W Polsce zakazane jest stosowanie penicyliny prokainowej u dzieci w warunkach ambulatoryjnych.

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do iniekcji domięśniowych.

Benzylpenicylina benzatynowa

Benzylpenicylina benzatynowa (Benzathini benzylpenicillinum) to penicylina o długim okresie działania, gdyż bardzo powoli się wchłania, a także wolniej jest wydalana z organizmu. Po przyjęciu doustnym ulega hydrolizie w kwaśnym pH soku żołądkowego, dlatego podaje się ją w postaci wstrzyknięć dożylnych lub domięśniowych.

Stosowana jest głównie w przewlekłych zakażeniach układowych (dobrze przenika do płynu opłucnowego, osierdziowego, otrzewnowego, torebki stawowej, żółci, nerek, błon śluzowych i moczu) oraz w kontynuacji leczenia ostrych zakażeń po zaprzestaniu stosowania benzylpenicyliny lub benzylpenicyliny prokainowej.

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do przygotowania roztworu do wstrzyknięć.

Wskazania do stosowania to głównie:

• angina,
• przewlekłe zakażenia układu oddechowego,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• bakteryjne zapalenie wsierdzia,
• choroby reumatyczne,
• kiła,
• wąglik,
• promienica.

Penicylina fenoksymetylowa

Penicylina fenoksymetylowa (Phenoxymethylpenicillinum) = penicylina V

Fenoksymetylopenicylina nie różni się zakresem działania od penicyliny benzylowej. Jest mniej skuteczna w leczeniu zakażeń wywołanych przez wrażliwe paciorkowce, ale za to bardziej aktywna wobec gronkowców opornych na penicylinę. Zaletą penicyliny fenoksymetylowej, z uwagi na jej kwasoodporność, jest to, iż może być stosowana doustnie. Wchłania się jednak w różnym stopniu z przewodu pokarmowego, a obecność pokarmu wpływa dodatkowo negatywnie na ten proces. W Polsce jest refundowana.

Postać farmaceutyczna: Rp – tabletki powlekane, zawiesina doustna.

Fenoksymetylopenicylina stanowi lek z wyboru np.

• w leczeniu:
  • zapalenia krtani i zakażenia zębów,
  • róży,
  • liszajca,
  • łagodnych postaci zakażeń paciorkowcowych w obrębie dróg oddechowych
• w profilaktyce bakteryjnego zapalenia wsierdzia.

Penicyliny półsyntetyczne

Antybiotyki z grupy penicylin półsyntetycznych działają w różnym stopniu zarówno na bakterie Gram‑dodatnie jak i Gram-ujemne.

Penicyliny izoksazolowe

Penicyliny izoksazolowe (oksacylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina, nafcylina) również mają wąski zakres działania przeciwbakteryjnego. Działają słabiej niż benzylpenicylina. Praktycznie nie są aktywne wobec pałeczek Gram-ujemnych i enterokoków. Wykazują jednak aktywność przeciwgronkowcową i oporność na penicylinazę (enzym rozkładający penicyliny), dlatego stosowane są przede wszystkim w leczeniu zakażeń wywołanych przez gronkowce oporne na naturalne penicyliny.

Działają także na gronkowce penicylinazo-ujemne oraz na paciorkowce. Mogą być podawane dożylnie lub domięśniowo, a także drogą doustną, ponieważ są odporne na działanie kwasu żołądkowego.

W postaciach doustnych powinny być przyjmowane godzinę przed lub 2 godziny po posiłku. Penicyliny izoksazolowe w znacznym stopniu wiążą się z białkami. Mogą indukować wytwarzanie penicylinaz, dlatego zaleca się ich kojarzenie z inhibitorami β-laktamaz. Obecnie wyparły z lecznictwa metycylinę, która charakteryzowała się podobnym spektrum działania przeciwbakteryjnego, chociaż również nie wykazują aktywności wobec szczepów metycylinoopornych.

Kloksacylina

Kloksacylina (Cloxacillinum) to najpopularniejsza penicylina izoksazolowa, która szczególnie dobrze wchłania się po podaniu domięśniowym. Kloksacylina osiąga stężenia terapeutyczne w zmienionych zapalnie kościach, mazi stawowej, a także w opłucnej i żółci. W postaci doustnej stosowana jest w późniejszym okresie leczenia.

Postać farmaceutyczna: Rp – tabletki powlekane (refundowane w Polsce), proszek do przygotowywania roztworu do wstrzyknięć

Aminopenicyliny

Aminopenicyliny, czyli penicyliny α-aminopochodne mają poszerzony zakres działania, który obejmuje: paciorkowce (pneumokoki i enterokoki), dwoinki rzeżączki, maczugowce błonnicy, laseczki wąglika, enterobakterie, krętki blade oraz borelie.

Są lekami z wyboru w leczeniu np. ostrego zapalenia oskrzeli, a w połączeniu z inhibitorami β‑laktamaz – zapalenia dróg żółciowych i woreczka żółciowego, zatok, płuc czy mukowiscydozy.

Ampicylina

Ampicylina (Ampicilinum) działa słabiej od benzylpenicyliny na bakterie Gram-dodatnie, ale dziesięciokrotnie silniej na bakterie Gram-ujemne. Bardzo łatwo ulega rozkładowi przez penicylinazy, ponadto stale rozwija się na nią odporność u bakterii. Jest niewrażliwa na działanie kwasów, ale słabo się wchłania po przyjęciu doustnym (niebezpieczeństwo zaburzeń flory jelitowej), dlatego powinna być podawana głównie pozajelitowo (domięśniowo i dożylnie w postaci rozpuszczalnej soli sodowej).

Ma taki sam zakres działania i wskazania jak hetacylina, ale słabiej od niej łączy się z białkami krwi. Łatwo zaś przenika do tkanek i płodu. Wykazuje całkowitą oporność krzyżową z amoksycyliną.

W niektórych krajach stosowane są estry ampicyliny (piwampicylina, bakampicylina i talampicylina). Są to prekursory, które ulegają szybszemu i lepszemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym.

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do przygotowywania roztworu do wstrzyknięć dożylnych lub domięśniowych.

Ampicylina działa na:

• enterobakterie (Salmonella, Shigella, Escherichia coli, Proteus mirabilis),
• paciorkowce (w tym Enterococcus),
• gronkowce penicylinazo-ujemne,
• Neisseria, Moraxella oraz Haemophilus influenzae β-laktamazo-ujemne,
• Bordetella pertussis, Listeria monocytogenes czy Campylobacter spp.

Wskazania do stosowania:

• zakażenia mieszaną florą bakteryjną:
  • układu oddechowego (także w krztuścu),
  • układu moczowego,
  • dróg żółciowych,
  • przewodu pokarmowego,
• zapalenie ucha środkowego,
• posocznice (we wlewie kroplowym),
• zwalczanie nosicielstwa w durach i paradurach.

Amoksycylina

Amoksycylina (Amoxicillinum) to obecnie najważniejsza aminopenicylina stosowana w lecznictwie (jest lekiem refundowanym, także w skojarzeniu z kwasem klawulanowym), głównie dlatego, iż rzadziej wywołuje działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego.

Różni się od ampicyliny także tym, że jest kwasoodporna oraz szybciej i niemal całkowicie (niezależnie od posiłków) wchłania się z po podaniu doustnym. Podawana jest również domięśniowo oraz dożylnie (w posocznicach).

Działa słabiej od ampicyliny tylko na bakterie z rodzaju Shigella, jest zaś bardziej aktywna wobec szczepów Salmonella. Zastosowana w dużych dawkach może okazać się skuteczna w zakażeniach nieinwazyjnych wywołane przez szczepy S. pneumoniae o dużej oporności. Bywa stosowana także w okresie karmienia piersią.

Postać farmaceutyczna: Rp – kapsułki twarde, tabletki/tabletki powlekane, granulat do sporządzenia zawiesiny doustnej, proszek do przygotowania zawiesiny doustnej.

Wskazania do stosowania:

• zakażenia dróg:
  • moczowo-płciowych (ostre i przewlekłe),
  • oddechowych (głównie przewlekłe zapalenia oskrzeli)
  • żółciowych i pęcherzyka żółciowego,
• rzeżączka,
• salmoneloza,
• zapalenie ucha środkowego.

Karboksypenicyliny

Karboksypenicyliny wyróżniają się obecnością grupy karboksylowej w cząsteczce. Karboksypenicyliny są wrażliwe na działanie β-laktamaz bakteryjnych, ale można je podawać łącznie z inhibitorami tych enzymów.

Karbenicylina

Karbenicylina (Carbenicillinum) podawana jest tylko w iniekcjach domięśniowych i dożylnych (w posocznicach we wlewie kroplowym), ponieważ po podaniu doustnym łatwo ulega rozkładowi w środowisku kwaśnym żołądka. Wykazuje szczególną aktywność bakteriobójczą wobec P. aeruginosa.

Wskazania do stosowania zakażenia bakteriami Gram-ujemnymi:

• dróg moczowych i żółciowych,
• układu oddechowego,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zakażenia pooperacyjne.

Karindacylina

Karindacylina (Carindacillinum) stosowana jest w postaci soli sodowej. Podobnie jak inny ester karbenicyliny – karfecylina, jest trwała w środowisku kwaśnym, dlatego też oba te antybiotyki mogą być podawane doustnie.

Wskazania do stosowania: jedynie w zakażeniach układu moczowego wywołanych pałeczkami jelitowymi i P. aeruginosa.

Tykarcylina

Tykarcylina (Ticarcillinum) to kolejna penicylina karboksypochodna, która podawana jest wyłącznie dożylnie i domięśniowo w lecznictwie zamkniętym, głównie w skojarzeniu z kwasem klawulanowym.

Wskazania do stosowania: ciężkie zakażenia wywołane przez pałeczki ropy błękitnej (P. aeruginosa) i indolododatnie gatunki Proteus.

Ureidopenicyliny (acyloaminopenicyliny)

Spektrum działania przeciwbakteryjnego reidopenicylin (azlocyliny, mezlocyliny i piperacyliny) jest bardzo szeroki i obejmuje zakres aktywności aminopenicylin i karboksypenicylin.

Ureidopenicyliny są bardziej odporne na β‑laktamazy wytwarzane przez drobnoustroje Gram-ujemne, ale ulegają łatwemu rozkładowi przez penicylinazy gronkowcowe. Muszą być podawane pozajelitowo. Ureidopenicyliny można stosować w zakażeniach mieszaną florą bakteryjną.

Ureidopenicyliny działają szczególnie silnie na

• bakterie Gram-ujemne:
  • enterobakterie,
  • pałeczkę ropy błękitnej (najsilniej na Pseudomonas aeruginosa działa piperacylina)
  • Bacteroides fragilis,
• bakterie Gram-dodatnie:
  • laseczki zgorzeli gazowej (Clostridium perfringens),
  • enterokoki.

Wskazania do stosowania:

• ciężkie zakażenia dróg oddechowych,
• dróg żółciowych,
• dróg moczowych,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Piperacylina

Piperacylina (Piperacillinum) półsyntetyczna piperazynowa pochodna penicyliny, o szerokim spektrum działania, przeznaczona jest wyłącznie do podawania pozajelitowego, ponieważ nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Piperacylina stosowana jest między innymi w ciężkich zakażeniach układowych, ale także w zakażeniach w ginekologii i położnictwie (profilaktycznie w cięciach cesarskich).

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do przygotowania roztworu do wstrzyknięć.

Amidynopenicyliny

Mecylinam to główny przedstawiciel amidynopenicylin, które działają głównie na drobnoustroje Gram-ujemne, w tym na: E. coli, Salmonella, Shigella, Klebsiella i inne. Mecylinam nie ulega wchłanianiu z przewodu pokarmowego, a po jego zastosowaniu szybko dochodzi do wytworzenia oporności. Może okazać się skuteczny w zakażeniach dróg moczowych po podaniu pozajelitowym.

Penicyliny szczególnie oporne na β-laktamazy bakterii Gram-ujemnych

Temocylina to pochodna tykarcyliny, która również nie jest podawana doustnie, bo nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Podobnie jak formidacylina, temocylina oporna jest na β‑laktamazy gronkowcowe. Bywa stosowana we wstrzyknięciach dożylnych i domięśniowych. Nie podaje się tej penicyliny kobietom w ciąży i karmiącym piersią.

Temocylina działa na: Enterobacteriaceae, Neisseria spp., H. influenzae oraz Moraxella catarrhalis.

Wskazania do stosowania:

• zakażenia układu moczowego,
• dróg żółciowych,
• przewodu pokarmowego,
• układu oddechowego wywołanych przez pałeczki Gram‑ujemne wytwarzające β-laktamazy.

Penicyliny skojarzone z inhibitorami β-laktamaz

Penicyliny skojarzone z inhibitorami β‑laktamaz charakteryzują się większą skutecznością i najszerszym zakresem działania przeciwbakteryjnego.

Inhibitory takie jak kwas klawulanowy, sulbaktam i tazobaktam wskutek konkurencyjnego, nieodwracalnego wiązania się z miejscem aktywnym β‑laktamaz, unieczynniają te enzymy wytwarzane przez niektóre bakterie Gram‑dodatnie i Gram-ujemne. W efekcie zostaje więc zahamowana enzymatyczna hydroliza antybiotyku.

Ampicylina z sulbaktamem (Sulbactamum)

Sultamycylina (Sultamicillinum) ma identyczne spektrum działania jak ampicylina, ale poszerzone o niektóre szczepy wytwarzające β-laktamazy. Stosowana jest doustnie oraz pozajelitowo (dożylnie, domięśniowo) w zakażeniach dolnych i górnych dróg oddechowych, w zakażeniach układu moczowego i niekiedy pokarmowego oraz skóry, tkanek miękkich i kości, a także w zakażeniach N. gonorrhoeae niewrażliwej na penicyliny. Podawana jest też profilaktycznie w chirurgii w okresie okołooperacyjnym.

Postać farmaceutyczna: Rp – tabletki powlekane, proszek do przygotowania roztworu do wstrzyknięć dożylnych/domięśniowych/wlewów.

Amoksycylina z kwasem klawulanowym (Acidum clavulanicum)

Klawulanian potasu zwiększa aktywność bakteriobójczą amoksycyliny wobec drobnoustrojów tlenowych i beztlenowych, co jest szczególnie przydatne w leczeniu zakażeń mieszanych. Preparat ten podawany jest doustnie lub dożylnie w zakażeniach H. influenzae opornych na aminopenicyliny, a także w zakażeniach bakteriami Gram-dodatnimi i Gram‑ujemnymi wytwarzającymi β‑laktamazy. Preparat ten nie jest wskazany w okresie okołoporodowym.

Postać farmaceutyczna: Rp – tabletki powlekane, tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej, proszek/granulat/tabletki do sporządzenia zawiesiny doustnej, proszek do przygotowania roztworu do wstrzyknięć.

Tykarcylina z kwasem klawulanowym

Połączenie to stosowane jest dożylnie (możliwe też podanie doustnie) w zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi wytwarzającymi β‑laktamazy oraz w ciężkich zakażeniach P. aeruginosa i indolododatnimi szczepami Proteus.

Postać farmaceutyczna: Rp – proszek do przygotowania roztworu do infuzji.

Piperacylina z tazobaktamem

Tazobaktam (Tazobactamum) to pochodna penicyliny, która posiada podobne właściwości farmakokinetyczne jak piperacylina, ale nie indukuje β-laktamaz. Sól sodowa piperacyliny skojarzona z solą sodową tazobaktamu stosowane są w lecznictwie zamkniętym wyłącznie dożylnie (iniekcje i wlewy), skąd dobrze przenikają do tkanek i płynów ustrojowych.

Połączenie to wskazane jest w leczeniu:

• ciężkiego zapalenia płuc,
• powikłanych zakażeń w obrębie jamy brzusznej, dróg moczowych oraz skóry i tkanek miękkich.

Postać farmaceutyczna: proszek do przygotowania roztworu do wstrzyknięć lub infuzji, liofilizat do sporządzania roztworu do wstrzyknięć dożylnych.