Grzybica ogólnoustrojowa w największej liczbie przypadków wywołana jest zakażeniem Candida albicans. Objawy zagrzybienia organizmu najczęściej obserwuje się u osób długotrwale stosujących antybiotykoterapię oraz u tych, u których doszło do znacznego obniżenia odporności. Ryzyko grzybicy organizmu wzrasta w przypadku stosowania diety bogatej w cukry proste. Leczenie kandydozy polega na przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych.
Grzybica ogólnoustrojowa – przyczyny, objawy, leczenie grzybicy organizmu
Grzybicy ogólnoustrojowa – przyczyny
Grzybica ogólnoustrojowa może występować powierzchniowo i ograniczać się do skóry lub śluzówek. Zagrzybienie może dotyczyć również narządów wewnętrznych organizmu (grzybica wewnątrzustrojowa). Poszukując przyczyn grzybicy ogólnoustrojowej, należy wziąć pod uwagę nasilenie objawów, miejsce ich występowania i czynniki ryzyka.
W przypadku pacjentów bez niedoborów odporności, ogólnie zdrowych i nie przyjmujących antybiotyków spodziewamy się raczej grzybów candida ograniczonych do powierzchni skóry między palcami – zwłaszcza na stopach, a także w pachwinach. Znaczenie mają tutaj warunki sprzyjające kolonizacji Candida albicans i wywoływania objawów grzybicy skóry. Zwłaszcza jeśli pacjenci cierpią na nadmierną potliwość lub zaniedbują się higienicznie.
Z drugiej strony infekcji grzybiczej mogą też sprzyjać zbyt częste kąpiele, zwłaszcza jeśli skóra nie jest wycierana do sucha, a w niektórych okolicach ciała powierzchnia pozostaje wilgotna. Poza tym ryzyko zagrzybienia organizmu wzrasta w przypadku korzystania z cudzego obuwia (np. na kręgielni lub lodowisku), kontaktu z posadzką na basenie lub innych miejscach użytku publicznego. Zagrożenie przeniesienia grzybów jest wysokie również przy korzystaniu z cudzych ręczników kąpielowych, grzebieni do włosów i innych przyborów toaletowych lub służących do higieny osobistej.
Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?
Zagrzybienie organizmu – czynniki rozwoju candida
Grzybica ustrojowa z ogólnym zagrzybieniem organizmu będzie dotyczyła głównie osób stosujących przewlekle antybiotyki (zwłaszcza bez ochrony w postaci jednoczesnego zażywania probiotyków), przewlekle chorych, zacewnikowanych i pacjentów z zaburzeniami pracy układu odpornościowego.
Lokalizacja kandydozy może pomóc w identyfikacji przyczyny. Na przykład u pacjentów podczas kuracji lekami przeciwbakteryjnymi możemy spodziewać się grzybicy przewodu pokarmowego, układu moczowego, a u kobiet również grzybicy pochwy. Grzybica cewki moczowej i pęcherza moczowego może wystąpić również u pacjentów cewnikowanych bez dodatkowych czynników ryzyka.
Zła higiena jamy ustnej, zwłaszcza z dodatkowymi czynnikami ryzyka w postaci antybiotykoterapii, uszkodzeń i nowotworów, może sprzyjać rozwojowi kandydozy błon śluzowych oraz grzybicy języka. Tak zwane zajady występujące w kącikach ust mogą również być wynikiem zakażenia grzybem candida, zwłaszcza w przypadku nadmiernego oblizywania warg. Niektóre z grzybic, na przykład kandydoza przełyku, może wskazywać na zakażenie wirusem ludzkiego niedoboru odporności (HIV).
Przeczytaj: Krostki na wargach sromowych – co to za choroba?
Grzybica ogólnoustrojowa – objawy
Objawy grzybicy różnią się w zależności od tego, czy dotyczy ona całego organizmu, czy drożdżyca ograniczona jest do lokalnych, powierzchownych zmian.
Wśród cech zagrzybienia organizmu na powierzchni skóry wymienia się:
- nasilony świąd skóry;
- uczucie palenia lub pieczenia zarażonej powierzchni ciała;
- złuszczanie naskórka;
- miejscowe zmiany zabarwienia powierzchni ciała (zmiana barwy skóry na białą, wokół możliwa czerwona lub różowa obwódka zapalna);
Jeśli mamy do czynienia z grzybica owłosionej skóry głowy, obserwuje się zwiększoną łamliwość włosów, prowadzącą do stopniowego łysienia. Kandydoza języka może powodować tworzenia bolesnych nadżerek, owrzodzeń i pęknięć z tendencją do utrudnionego gojenia i nawrotów. W grzybicy pochwy poza typowymi objawami zagrzybienia organizmu obserwuje się białe, serowate upławy, a w okolicy sromu, naloty. Podobnie w przypadku zakażenia narządów płciowych męskich. Po usunięciu białych nalotów skóra jest zaczerwieniona bolesna, swędzi i piecze.
Candida albicans – jak leczyć kandydozę? Jak odgrzybić organizm?
Skuteczne leczenie grzybicy wymaga stosowania kuracji medykamentami wykazującymi działanie przeciwgrzybicze. Najpowszechniejszym patogenem zagrzybiającym organizm jest Candida albicans. Z tego względu, o ile objawy lub badania dodatkowe nie wskazują na obecność innego czynnika infekcyjnego, stosowany lek powinien być aktywny wobec tego typu grzybów w organizmie.
Jak leczyć grzybicę? Najpopularniejszym preparatem jest lek zawierający w swoim składzie flukonazol. Zagrzybienie organizmu wymaga stosowania medykamentu w formie doustnej. W przypadku zmian miejscowych możliwe jest korzystanie z maści, kremów, zasypek, lakierów do paznokci i wielu innych form produktów o działaniu grzybobójczym.
Na zakażenie układu pokarmowego, a także inne formy grzybicy ogólnoustrojowej pomocne może być stosowanie odpowiedniej diety, zwłaszcza jeśli kandydoza stanowi powikłanie po antybiotykoterapii. Jak odgrzybić organizm dietą? Przede wszystkim należy unikać picia alkoholu, a także ograniczyć do minimum spożywanie cukrów prostych, w tym nie tylko tych pochodzących ze słodyczy, ale również słodkich napojów oraz produktów mącznych. Łatwo przyswajalne węglowodany mogą stanowić pożywkę dla Candida albicans i promować jego wzrost. Pomocne w zwalczaniu grzybicy ustroju są również niektóre preparaty ziołowe, produkty bogate w witaminy i antyoksydanty oraz zawierające w swoim składzie żywe kultury bakterii (jogurty naturalne, kiszonki i.in.), uznawane za naturalne produkty o właściwościach przeciwgrzybiczych.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Z A. Boroch, Grzyby Candida przyczyna większości chorób, wyd. Vital, Białystok 2014.
- J.H. Clarke Encyklopedia praktycznej Materia Medica cz. 4 (Candida albicans - Chininum salicylicum), wyd. Similimum, Nowy Sącz 2005.
Anna Kołodziejska
Lekarz
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, aktualnie stażystka w Wielospecjalistycznym Szpitalu Miejskim im. Strusia w Poznaniu. Z zamiłowaniem rozwijająca swoją wiedzę i umiejętności i szkoląc się do pracy w zawodzie chirurga. Pasjonatka sportu z ogromnym bagażem wiedzy i doświadczenia odnośnie treningu fizycznego, dietetyki, żywienia w sporcie. Multimedalistka takich dyscyplin, jak: taekwon-do, boks i kickboxing (wielokrotnie powoływana do składu Reprezentacji Kraju, brązowa medalistka Mistrzostw Europy Full Contactu). Hobbystycznie podróżniczka, okazjonalnie podejmująca się pracy w modelingu, autorka książki reportażowej o dwutygodniowej rowerowej wyprawie po Gruzji pt. "Gruzja welocypedem".
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 30.05.2023