Grudki na twarzy mogą być niepokojącym objawem. Trudno ustalić jaka jest przyczyna tego, że pojawiają się wypryski na twarzy, gdyż mogą one towarzyszyć wielu chorobom. Zdarza się, że powstają na podłożu alergicznym. Mogą być także wywołane zakażeniem wirusowym (wirus ospy, brodawczaka ludzkiego). Przyczyną grudek na twarzy są głównie choroby skóry – trądzik pospolity, wyprysk kontaktowy, brodawki lub łuszczyca.
Grudki na twarzy – rodzaje, jak wyglądają, leczenie
Grudki na twarzy – jak wyglądają?
Grudką potocznie nazywa się jakikolwiek wypukły wykwit na skórze. Jednakże w słowniku medycznym grudka ma konkretną definicję i trzeba ją różnicować z innymi zmianami skórnymi, szczególnie tymi, które tak jak ona są wyniosłe ponad powierzchnię skóry. By je rozróżnić ważna jest nie tylko ocena ich wyglądu, ale również obserwacja sposobu w jaki się rozwijają lub ustępują.
Wśród wykwitów skórnych, które wystają ponad powierzchnię otaczającej skóry wyróżniamy: grudki, pęcherzyki, pęcherze, krosty, bąble pokrzywkowe, guzki i guzy oraz strupy. Grudka jest dość wyraźnie odgraniczona od otaczającej skóry i różni się od niej spoistością, czyli konsystencją. Może mieć rozmaite wymiary, nawet dość znaczne, jednak zawsze ustępuje bez pozostawienia śladu na skórze.
Grudki mogą być naskórkowe, związane głównie z przerostem naskórka (np. brodawki), najczęściej jednak są mieszane, skórno-naskórkowe, co znaczy, że zmiany dotyczą zarówno naskórka, jak i położonej głębiej skóry właściwej. Przykładami grudek mieszanych jest liszaj płaski lub łuszczyca. Ostatnim rodzajem grudek są grudki skórne, występujące w kile oraz rumieniu wielopostaciowym.
Grudki na skórze są objawem, który może towarzyszyć rozmaitym chorobom, dlatego aby je wyleczyć należy w pierwszej kolejności ustalić jaka jest ich przyczyna. Kiedy lekarz postawi rozpoznanie, będzie mógł zalecić postępowanie odpowiednie dla danej choroby.
Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie
Grudki na twarzy a pęcherze i guzki – jak je odróżnić?
Stosunkowo łatwo jest odróżnić grudkę od pęcherzyków i pęcherzy. W przeciwieństwie do grudki są one wypełnione płynem. Podobnie jak grudka na skórze znikają bez pozostawienia śladu. Jeśli płynna zawartość pęcherzyka lub pęcherza jest ropna (od początku lub w wyniku późniejszego przekształcenia), taki wykwit nazywamy krostą. Bąble pokrzywkowe są wyniosłe, jednak różnią się od grudek tym, że nie są tak wyraźnie odgraniczone od otaczającej skóry.
Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?
Chyba najwięcej problemu sprawia odróżnienie grudki od guzka, ponieważ obydwie zmiany mogą wyglądać bardzo podobnie. Różnicę można dostrzec, gdy weźmie się pod uwagę zachowanie zmiany – guzki często ulegają rozpadowi i pozostawiają na skórze bliznę, tymczasem grudka, jak już wspomniano wyżej, ustępuje bez pozostawienia śladu. Większe wykwity guzkowe, zajmujące oprócz skóry również tkankę podskórną, to guzy (łac. nodus, tumor). Ostatnia zmiana skórna, która wystaje ponad jej powierzchnię, jest powszechnie dobrze znana i rozpoznawalna – to strup, który powstaje w wyniku zasychania na powierzchni skóry płynu wysiękowego lub ropy. Może powstawać również na podłożu nadżerek albo owrzodzeń.
To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?
Grudki na twarzy – objaw alergii
Reakcje uczuleniowe to jedne z częstszych przyczyn pojawienia się grudek na twarzy.
Wyprysk kontaktowy alergiczny (inaczej: kontaktowe zapalenie skóry). Jego przyczyną jest reakcja uczuleniowa. Zmiany na skórze pojawiają się w wyniku kontaktu z alergenem, z którym chory zetknął się uprzednio w życiu codziennym lub pracy zawodowej. Takim wykwitom na skórze najczęściej towarzyszy świąd. Substancjami, które najczęściej powodują wyprysk kontaktowy na twarzy są: kosmetyki, wody po goleniu, mydło do golenia, wody kwiatowe (substancje zapachowe), perfumy, otoki czapek, środki czyszczące, aerozole stosowane w gospodarstwie domowym, leki stosowane na skórę twarzy, oprawki od okularów, krople do nosa, higieniczne chusteczki zawierające niekiedy mentol lub środki zapachowe.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Wielopostaciowe osutki świetlne – zmiany skórne w tym przypadku mogą przybierać różne formy – grudek na twarzy, rumienia lub pęcherzyków. Występują na odsłoniętych częściach ciała (często twarzy), a ich przyczyną jest reakcja uczuleniowa na substancje powstające pod wpływem promieni słonecznych. Odstęp czasu pomiędzy nasłonecznieniem, a pojawieniem się zmian waha się od 18 godzin do 5 dni.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?
Grudki na twarzy – przyczyną mogą być inne choroby skóry
Przyczyna powstawania grudek na twarzy jest cały szereg chorób skóry:
- wyprysk kontaktowy niealergiczny – zmiany są zbliżone do tych występujących w wyprysku alergicznym, jednak powstają w wyniku podrażnienia skóry, a nie reakcji uczuleniowej; substancjami drażniącymi mogą być: środki piorące, detergenty, roztwory zasad i kwasów;
- liszaj płaski – to choroba o nieznanej przyczynie; wykwity grudkowe na skórze w przypadku liszaja płaskiego są błyszczące, czerwonawe lub sinofiołkowe, mogą mieć układ linijny. i towarzyszy im świąd, najczęstszym umiejscowieniem są błony śluzowe jamy ustnej (na policzkach wzdłuż zgryzu zębów, na języku, wargach), ale mogą występować w zasadzie na całym ciele;
- brodawki zwykłe (szarobrunatne, o wyniosłej, szorstkiej, nierównej powierzchni) na twarzy występują rzadko, a dla tej lokalizacji bardziej charakterystyczne są brodawki płaskie – są to płaskie, jakby nałożone na skórę grudki; powierzchnię mają gładką, nieco błyszczącą lub nieznacznie chropowatą, zajmują dolną część twarzy lub czoło oraz grzbiety rąk, ale mogą występować również w innych okolicach;
- choroba Duhringa (zapalenie opryszczkowate skóry) – to zespół, w którym objawy skórne są spowodowane chorobą jelit (nietolerancją glutenu); cechą charakterystyczną są różne postacie wykwitów – grudki, rumienie, pokrzywka, pęcherzyki, zmiany są symetryczne i zajmują przede wszystkim łokcie, kolana, pośladki, łopatki, a dopiero w następnej kolejności – twarz.
Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?
Grudki na twarzy u dzieci i osób młodych – przyczyny
Część stanów chorób powodujących pojawienie się grudek na twarzy jest charakterystycznych dla wieku dziecięcego lub wieku dojrzewania. Są to:
- ospa wietrzna – grudki na skórze występują w początkowym etapie choroby, obecny jest wtedy również rumień; w kolejnych etapach w miejsce zmian grudkowo-rumieniowych, powstają pęcherzyki i krostki oraz strupy, wykwity na skórze są swędzące, oprócz twarzy zajmują także inne części ciała;
- trądzik pospolity – to jedna z najczęstszych przyczyn grudek na skórze, jest to schorzenie głównie osób młodych, związane z nadmierną pracą gruczołów łojowych, pojawiają się zaskórniki, wykwity na skórze; zmiany umiejscowione są na twarzy i plecach. Nasilenie zmian oraz ich wygląd mogą się bardzo różnić u poszczególnych osób;
- łuszczyca u dziecka – zmiany na skórze początkowo mają charakter drobnych grudek, wielkości od łebka szpilki do 2 cm. Takie grudki zajmują rozległe przestrzenie skóry, nierzadko po przebytej anginie lub innej infekcji. W późniejszym etapie zmiany skórne są większe, wielkości kilku centymetrów i pokryte mocno przylegającymi srebrzystymi łuskami;
- choroba Gianottiego-Crostiego to choroba występująca u dzieci w wieku 2–6 lat, głównie u chłopców, jest związane z zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B, grudki są żywoczerwone, nieswędzące, umiejscawiają się na policzkach oraz pośladkach i kończynach; oprócz objawów skórnych można zaobserwować niewielką zwyżkę temperatury i powiększenie węzłów chłonnych. Opisane objawy ustępują samoistnie po 2–8 trwania.
Przeczytaj: Krostki na twarzy – przyczyny, leczenie, domowe sposoby
Hanna Cholewa
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego w Katowicach (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach), obecnie w trakcie odbywania stażu podyplomowego. Uczestniczka zagranicznych praktyk zawodowych z zakresu chirurgii oraz ginekologii i położnictwa, m.in. w Meksyku, Hiszpanii i Niemczech. Zainteresowana nauką języków, podróżami oraz kinem.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 12.09.2022