Mielografia – co to jest, wskaznaia, przebieg, przygotowanie do badania

Co to jest mielografia?

Mielografia to badanie obrazowe, które obejmuje wprowadzenie igły do przestrzeni podpajęczynówkowej i następnie podanie przez nią jodowego niejonowego środka kontrastującego. Po podaniu kontrastu, który pochłania promienie X, przystępuje się do obrazowania kanału kręgowego, w celu uwidocznienia jego zawartości oraz ewentualnych patologii.

Mielografia zapewnia bardzo szczegółowy obraz (mielogram):

• rdzenia kręgowego,
• korzeni nerwowych,
• przestrzeni podpajęczynówkowej,
• kręgosłupa.

Badanie to, z uwagi na inwazyjność, jest obecnie rzadko stosowane, najczęściej u chorych, u których istnieją przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego (MR).

Na czym polega mielografia?

Sprzęt typowo wykorzystywany do mielografii składa się ze stołu radiologicznego, jednego lub dwóch lamp rentgenowskich, monitora, na którym wyświetlany jest rzeczywisty obraz (fluoroskopia) oraz zestawu do wykonania nakłucia lędźwiowego w celu podania kontrastu. Po zakontrastowaniu kanału kręgowego, możliwe jest śledzenie przez radiologa pasażu środka cieniującego dzięki fluoroskopii, która konwertuje za pomocą specjalnego detektora promieniowanie X do obrazów wideo, wyświetlanych w czasie rzeczywistym. Oczywiście możliwe jest także wykonanie tradycyjnych zdjęć rentgenowskich podczas trwania procedury.

Wskazania do wykonania mielografii

Jeżeli istnieją przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego, np. u chorych z rozrusznikiem serca, bądź z innymi wszczepionymi metalowymi strukturami, w celu dokładnego zobrazowania nieprawidłowości znajdujących się w kanale kręgowym, wykonuje się konwencjonalną mielografię lub mielografię TK.
Mielografia wykorzystywana jest przy podejrzeniu takich zmian jak:

• przepuklina krążków międzykręgowych (czy uciskają nerwy rdzeniowe lub rdzeń kręgowy);
• guzy nowotworowe obejmujące kręgosłup, opony mózgowe, korzenie nerwowe oraz rdzeń kręgowy;
• zapalenie i zakażenie tkanek otaczających rdzeń kręgowy;
• zwyrodnienia kręgosłupa, które prowadzą do zwężenia kanału kręgowego i ucisk na znajdujące się w nim struktury;
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
• oderwanie i uszkodzenie korzeni nerwów rdzeniowych;
• uszkodzenie rdzenia kręgowego spowodowanego urazem lub chorobą.

Jak przygotować się do mielografii?

Pacjent otrzymuje szczegółowe instrukcje, dotyczące przygotowania do mielografii od lekarza kierującego. Ważne, aby przed przystąpieniem do badania zebrać szczegółowy wywiad, dotyczący przyjmowanych leków, chorób towarzyszących oraz występowania alergii na środki kontrastujące.
Pacjentom zwykle zaleca się zwiększenie przyjmowania płynów dzień przed badaniem oraz wstrzymanie się od przyjmowania pokarmów. Należy pozbyć się metalowych przedmiotów (biżuterii, zegarków, okularów), ponieważ mogą one zniekształcać obraz i powodować dodatkowe cienie na zdjęciach rentgenowskich.

Jak przebiega mielografia?

Mielografia rozpoczyna się od wyznaczenia miejsca nakłucia umożliwiającego podanie środka cieniującego. Może to być odcinek lędźwiowy kręgosłupa, najczęściej poniżej 3 kręgu lędźwiowego, czyli poniżej miejsca, gdzie kończy się rdzeń. Po oczyszczeniu, odkażeniu i miejscowym znieczuleniu miejsca wkłucia, wprowadza się specjalną igłę do przestrzeni podpajęczynówkowej i podaje się środek kontrastujący. Wyżej wymienione czynności wykonuje się najczęściej w pozycji siedzącej. Po wprowadzeniu kontrastu, pacjent zazwyczaj kładzie się na brzuchu. W tej oraz innych pozycjach, na ekranie monitora ogląda się obraz kanału wraz z jego zawartością bądź wykonuje się zdjęcia radiologiczne. Mielografia trwa przeważnie od 30 do 60 minut.
Po badaniu należy pozostać w pozycji leżącej przez kilka godzin, aby zmniejszyć ryzyko wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Warto też zwiększyć podaż płynów, aby zapobiec wystąpieniu bólu głowy.

Przeciwwskazania do mielografii

Przeciwwskazania do badania:

• ciąża,
• należy także unikać badania w drugiej fazie cyklu miesięcznego u kobiet w wieku rozrodczym, ze względu na potencjalną możliwość zapłodnienia,
• uczulenie na środki kontrastujące,
• wady strukturalne lub rozwojowe kręgosłupa uniemożliwiające podanie kontrastu.