Piołun (bylica piołun) to roślina trująca, wykazująca działanie toksyczne. Odpowiednio dawkowana ma jednak zastosowanie lecznicze. Właściwości piołunu wykorzystuje się m.in. w leczeniu dolegliwości żołądkowych. Piołun pomaga na pasożyty, nerki, trądzik. Można stosować go w postaci naparów, tabletek czy nalewek. Aktualnie najczęściej kojarzony z wermutem lub absyntem, napojami alkoholowymi na bazie piołunu.
Bylica piołun – jak wygląda, właściwości, zastosowanie, dawkowanie, przeciwwskazania
Spis treści
Bylica piołun – co to jest, jak wygląda, gdzie rośnie?
Bylica piołun (łac. Artemisia absinthium L .), powszechnie znana jest pod nazwą piołun, psia ruta, wermut czy bielica piołun. Uprawiana w różnych strefach klimatycznych, na terenach Ameryki, Azji, Afryki, Europy, a także w Polsce. Jak wygląda? Ziele piołunu osiąga około metra wysokości, ma charakterystyczne drobne żółte kwiaty skupione w koliste koszyczki. Bylicę piołun można rozpoznać też po liściach – szaro-zielonych pokrytych drobnymi włoskami. Może stać się rośliną uprawną w przydomowych ogródkach, zapewni dużo zieleni oraz ochronę przed szkodnikami dla innych roślin.
Piołun od tysięcy lat stosowany był jako zioło o właściwościach leczniczych przy wielu schorzeniach. Wymieniany był na starożytnych papirusach medycznych jako roślina lecznicza o działaniu zwiększającym łaknienie.
Warto wspomnieć o znaczeniu piołunu w tradycji religijnej. Bylica piołun jest najczęściej święconym gatunkiem ziół leczniczych w cerkwiach prawosławnych. Nie zawsze jednak miała dobrą sławę, była postrzegana jako roślina zakazana, trująca, o właściwościach neurotoksycznych, powodujących napady drgawek i utraty przytomności. Piołun był też silnie zakorzeniony w kręgach artystycznych, absynt (nazwa pochodzi od związku czynnego absyntyty), alkohol na bazie piołunu, przedstawiali w swoich obrazach Vincent van Gogh i Edgar Degas. Francuskie grupy artystów chętnie spożywały wysokoprocentowe nalewki z piołunu o działaniu psychodelicznym. Zbyt częste i poważne zatrucia piołunem doprowadziły do czasowego zakazu jego spożycia.
Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie
Piołun – właściwości, substancje czynne, zastosowanie
Substancje czynne bylicy piołun odpowiedzialne za jej działanie na układ nerwowy to głównie tujon (składnik olejku eterycznego) i absyntyna (gorycz glikozydowa). Liście piołunu zawierają także związki kumarynowe, które wykazują właściwości przeciwnowotworowe, antyalergiczne, przeciwzapalne oraz przeciwzakrzepowe.
Bylica piołun jest bogata w garbniki, żywice i kwasy organiczne i flawonoidy o działaniu antyoksydacyjnym. Napar z bylicy piołunu wykazuje silną aktywność przeciwrodnikową, chroni komórki przed wolnymi rodnikami tlenowymi. Gorzki smak piołunu sprawia, że jest on wykorzystywany jako przyprawa, składnik win piołunowych – wermutów, likierów, nalewek i wysokoprocentowych alkoholi – absyntów. W niektórych krajach popularna jest herbata z piołunem uważana za napój rozgrzewający.
Z uwagi na wysoką zawartość olejków eterycznych, bylica ma intensywny, mocny aromat, który ma właściwości odstraszające szkodniki (np. stonkę ziemniaczaną).
Piołun – działanie – na co pomaga?
Bylica piołun należy do roślin leczniczych, wykazuje wielokierunkowe pozytywne działanie na organizm. Artemisia absinthium L . znajduje się na liście roślin, z których surowce lub ich przetwory mogą być składnikami suplementów diety.
- Dzięki olejkom eterycznym piołun działa żółciopędnie. Zalecany w chorobach dróg żółciowych takich jak: stany zapalne, zastój żółci, niedrożność przewodów żółciowych czy kamica żółciowa.
- Zastosowanie znajduje piołun na trawienie. Pobudza on wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. Może być stosowany przy niedokwaśności żołądka.
- Wyciągi z bylicy piołun rozkurczają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, wspomagają przez to trawienie, działają korzystnie przy niestrawnościach, bólach brzucha, zaparciach.
- Obecność związków goryczkowych wzmaga apetyt, pobudza przemianę materii.
- Znane jest zastosowanie bylicy piołun na pasożyty, w zwalczaniu owsików, glist oraz wszy.
- Można stosować piołun na skórę, ponieważ działa przeciwbakteryjnie, przyspiesza leczenie ran, oparzeń, zmian trądzikowych, stanów zapalnych jamy ustnej i gardła (zalecany przy anginie).
- Piołun ma działanie rozkurczowe, zalecany przy nieregularnych lub skąpych miesiączkach.
Piołun – dawkowanie – jak stosować jako lekarstwo?
Piołun oraz jego składniki aktywne dodawane są do suplementów diety. Piołun można zażywać także w postaci nalewek, ekstraktów, mieszanek ziołowych oraz herbatek.
Należy wiedzieć, jak długo można stosować piołun. Roślina nie powinna być przyjmowana długotrwale, głównie z uwagi na możliwe wystąpienie zaburzeń ze strony układu nerwowego. Piołun zawiera związek o działaniu toksycznym (tujon), który w niewielkich ilościach nie jest szkodliwy. Kuracje nie powinny trwać dłużej niż 10–14 dni, a pomiędzy kuracjami należy zrobić kilkutygodniową przerwę. Piołun w tabletkach (w formie suplementu) powinien być przyjmowane zgodnie z informacją na ulotce. Napary należy przygotowywać z odpowiedniej ilości suszu, wskazanej na opakowaniu. W przypadku ekstraktu z piołunu w kroplach, dokładnie odmierzyć ich ilość i rozpuścić w wodzie.
Piołun na raka i pasożyty
Piołun wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, zawarte w nim flawonoidy działają ochronnie na nabłonek naczyń krwionośnych. Związki aktywne piołunu wygaszają wolne rodniki, chroniąc tym samym błony komórkowe przed uszkodzeniem i rozwojem procesu nowotworzenia. Bylica piołun zawiera związki kumarynowe: izofraksydynę, skopolinę, kalikantozyd, które wykazują m.in. działanie przeciwnowotworowe.
Przyjmowany doustnie napar czy herbata z piołunu pomaga w walce z pasożytami, takimi jak owsiki czy glisty ludzkie. Preparaty z piołunem można stosować zewnętrznie na skórę w przypadku wszawicy lub świerzbu.
Piołun – przeciwwskazania i skutki uboczne – czy jest trujący i szkodliwy?
Z uwagi na silne właściwości piołunu, nie każdy może go przyjmować, Przeciwwskazaniem do stosowania jest ciąża oraz karmienie piersią. Absyntyna (goryczkowy glikozy), związek aktywny piołunu przechodzi bezpośrednio do mleka matki. Preparaty z piołunem często są produkowane na bazie alkoholu, co jest dodatkowym przeciwwskazaniem. Bylicy nie mogą spożywać dzieci, preparaty powinny być przechowywane w miejscach dla nich niedostępnych.
Z uwagi na rozkurczające działanie piołunu, przeciwwskazaniem do jego stosowania są obfite miesiączki, krwawienia z przewodu pokarmowego, hemoroidy, wrzody oraz stany zapalne żołądka i dwunastnicy.
W przypadku bylicy piołun skutki uboczne mogą wystąpić przy nadmiernym stosowaniu. Po przedawkowaniu piołunu mogą wystąpić nudności i wymioty, biegunki, zawroty głowy czy problemy ze snem. W skrajnych przypadkach istnieje ryzyko napadów drgawkowych czy niewydolności nerek.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Jędrzejko K. i wsp. Rośliny źródłem leku laryngologicznego (część 2), Ann.Acad.Med.Siles. 2009, 63, 3, 7-32
- Lista roślin, z których surowce lub ich przetwory mogą być składnikami suplementów diety. Borgis - Postępy Fitoterapii, 2013; 2, 146-156
- Rusin M. i wsp. Effect of water extracts from Artemisia absinthium L. on feeding of selected pests and their response to the odor of this plant. Journal of Central European Agriculture, 2016, 17(1), 188-206.
Opublikowano: 19.02.2019;
aktualizacja: 22.02.2019
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Katarzyna Różycka
Dietetyczka
Absolwentka Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, aktualnie w trakcie studiów doktoranckich. Prowadzi badania na podstawie analizy składu ciała. Doświadczenie zdobyła dzięki kilkuletniej pracy w szpitalnym zespole żywieniowym oraz licznym kursom leczenia żywieniowego o zasięgu krajowym oraz międzynarodowym. W praktyce zawodowej zajmuje się kształtowaniem prawidłowych nawyków żywieniowych u dzieci i osób dorosłych, poprzez prowadzenie indywidualnych planów żywieniowych.
3
Komentarze i opinie (0)