Zaburzenia trawienia są jedną z najbardziej dokuczliwych, a zarazem najczęstszych dolegliwości występujących w podobnym stopniu zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Zaburzenia trawienia potrafią zabić radość z jednej z największych przyjemności w naszym życiu – jedzenia. Na czym polegają, czym się objawiają, jak możemy ich unikać i jak leczyć?
Zaburzenia trawienia
Spis treści
Jakie są objawy zaburzeń trawienia?
Jeśli funkcjonowanie któregoś z odcinków przewodu pokarmowego pogorszy się, mamy do czynienia z zaburzeniami trawienia. Typowymi objawami problemów z trawieniem są:
- bóle brzucha,
- nudności, wymioty,
- zaburzenia wypróżniania,
- wzdęcia,
- zgaga,
- uczucie pełności w jamie brzusznej,
- uczucie ciężkości na żołądku,
- i uczcie ciężkości żołądka.
Przyczyny zaburzeń trawienia
Najczęstszą przyczyną zaburzeń trawienia jest niewłaściwa dieta. Jeżeli dostarczamy organizmowi duże ilości ciężkostrawnych, niepełnowartościowych produktów, może to zapoczątkować objawy niestrawności i problemy z trawieniem. Podstawowymi błędami żywieniowymi jest nieregularne spożywanie posiłków, duża ilość tłuszczów w diecie, potraw smażonych, niewystarczająca ilość błonnika produktów pełnoziarnistych, owoców i warzyw.
Warto także przeanalizować, czy spożywamy pięć małych posiłków dziennie w regularnych odstępach, zamiast obfitych dwóch czy trzech oraz czy zapewniamy swojemu organizmowi dostateczną ilość wody, spożywając dziennie minimum 1,5 litra płynów.
Należy również zwrócić uwagę na to, czy dokładnie gryziemy i przeżuwamy pokarm. Enzym – amylaza ślinowa działa tylko w obrębie jamy ustnej i przełyku, ponieważ kwaśne środowisko żołądka hamuje jej działanie. Ponadto niewystarczająco rozdrobniona masa pokarmowa nie może być prawidłowo strawiona w dalszej część przewodu pokarmowego, ponieważ działające enzymy trawienne nie są w stanie dotrzeć do całej jej objętości. Przyczyna może leżeć także w niedostatecznym wydzielaniu śliny, co manifestuje się uczuciem suchości w ustach. Przyczynami zaburzeń trawienia są także nietolerancje pokarmowe, np. celiakia.
Choroba wrzodowa i refluks przełykowo-żołądkowy
Częstym schorzeniem w zaburzeniach trawienia są wrzody żołądka (lub dwunastnicy), czyli uszkodzenia błony śluzowej żołądka wynikające ze zmniejszenia ilości śluzu ochraniającego błonę śluzową i nadtrawiania przez kwaśny sok żołądkowy. Większości wrzodów towarzyszy bakteria Helicobacter pylori, która powoduje osłabienie warstwy śluzu.
Stopień nasilenia wrzodów pogłębia spożywanie ostrych potraw, dużej ilości tłuszczu, alkoholu, palenie tytoniu oraz stres. Warto pamiętać, że wiele leków (np. aspiryna, ibuprofen) ma działanie wrzodotwórcze. Wrzody objawiają się bólem występującym po posiłkach oraz w nocy, zgagą oraz kwaśnym odbijaniem. W podobny sposób manifestuje się ostre lub przewlekłe zapalenie żołądka.
Częstą dolegliwością jest także refluks żołądkowo-przełykowy, polegający na cofaniu się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku, co powoduje zgagę.
W wyniku chorób, takich jak zapalenie wątroby lub dróg żółciowych oraz kamica dróg żółciowych wydzielana żółć ma zaburzony skład oraz jest jej niedostatecznie dużo. Wskutek tego upośledzone jest trawienie tłuszczów, a co za tym idzie zaburzone wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Podobny skutek będzie miało zapalenie trzustki lub zaczopowanie przewodów wyprowadzających tego narządu w przebiegu kamicy. Oprócz tłuszczów niewłaściwie strawione zostaną także dwucukry oraz peptydy.
Zespół drażliwego jelita i zespół złego wchłaniania
Zespół drażliwego jelita to nawracające zaburzenia perystaltyki przewodu pokarmowego, skutkujące nieprawidłowym czasem przechodzenia pokarmu przez przewód pokarmowy. Objawia się bólami brzucha, wzdęciami oraz zaburzonym rytmem wypróżnień (zaparcia, biegunki lub oba stany występujące naprzemiennie). Biegunka wiąże się ze zbyt krótkim przechodzeniem treści pokarmowej przez przewód pokarmowy, zaś zaparcia – ze zbyt długim.
Powszechnie znanym problemem są żylaki odbytu powstające przy ciężkich zaparciach w wyniku długotrwałego i silnego parcia na stolec. Powoduje to wypełnienie splotu naczyniowego odbytu krwią pod dużym ciśnieniem, co skutkuje ich wydostaniem się z podłoża tkankowego na zewnątrz. Należy pamiętać, że zaparcia powstają z powodu niedoboru błonnika w diecie, który możemy z łatwością dostarczyć, spożywając surowe warzywa, owoce oraz nieprzetworzone produkty zbożowe lub (w przypadku cięższych zaparć) stosując tabletki z błonnikiem.
Zespół złego wchłaniania jest końcowym następstwem zaburzeń trawienia, a konkretnie niemożności wniknięcia substancji pokarmowej ze źle strawionego pokarmu z jelita do wnętrza organizmu. Jego końcowym efektem jest wyniszczenie, zaniki mięśniowe oraz niedożywienie. W dzieciństwie główną przyczyną jest nietolerancja niektórych składników pokarmowych, takich jak białka mleka krowiego, laktozy oraz białka glutenu.
Podstawowym i najprostszym sposobem walki z niestrawnością powinna być zmiana diety na bardziej lekkostrawną. Jednak jeśli zmiany zaszły za daleko, nie wahajmy się skonsultować problemu z lekarzem.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny” red. naukowa Stanisław Leszczyński, Joanna Pilch-Kowalczyk, wyd. 2012 r.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
Opublikowano: 10.07.2013;
aktualizacja: 27.08.2015
Oceń:
4.3
532
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 29.04.2021
opublikowany 31.08.2021