Bezdech senny – diagnozowanie
Oprócz zebrania dokładnego wywiadu od pacjenta lekarz, który podejrzewa OBS, może w miarę możliwości zlecić wykonanie badania potwierdzającego rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego, tzn. polisomnografię.
Polisomnografia jest to całonocna obserwacja zachowania się organizmu pacjenta podczas snu. W tym celu chory zostaje przez całą noc w zakładzie, gdzie wykonywane jest badanie i śpi podłączony do aparatury medycznej, mierzącej m.in. aktywność bioelektryczną mózgu podczas snu i rejestrującej ruchy gałek ocznych (wykonuje się elektroencefalogram i elektrookulogram), a także monitorującej w czasie snu napięcie i pobudzenie mięśni i nerwów pacjenta (elektromiogram).
Ponadto zapisowi podlega rytm i głębokość wykonywanych przez pacjenta oddechów, mierzony jest przepływ powietrza i stopień wysycenia krwi tlenem podczas snu (saturacja). Pacjent ma również przeprowadzane badanie EKG i mierzoną częstość akcji serca. Lekarz zwraca uwagę także na takie objawy zaburzeń snu, jak mimowolne ruchy kończyn, wzmożoną ruchliwość i częstą zmianę pozycji ciała przez śpiącego, chrapanie czy inne objawy zakłócające nocny odpoczynek.
W praktyce pewnym utrudnieniem w zaśnięciu pacjenta mogą się okazać zastosowane w badaniu liczne elektrody i inne czujniki, a także sam fakt spędzenia nocy w obcym miejscu i w warunkach, do których badany nie jest przyzwyczajony. Jednak zazwyczaj badanie udaje się przeprowadzić prawidłowo i stanowi ono cenne i kompleksowe źródło informacji o podłożu dolegliwości, z jakimi zmaga się dana osoba.
Leczenie bezdechu sennego – zmiana nawyków
Kiedy obturacyjny bezdech senny zostanie już ostatecznie potwierdzony, przychodzi czas na terapię. Jej podstawą jest zniwelowanie głównego czynnika odpowiedzialnego za obturację, którym jest najczęściej otyłość lub nadwaga. Pacjentów zachęca się do zmiany nawyków żywieniowych i obniżenia masy ciała, co bezpośrednio przyczynia się do zmniejszenia obwodu szyi i obciążenia, jakie nadmierna ilość tkanki tłuszczowej wywiera na górne drogi oddechowe.
Ponadto zwraca się uwagę na ograniczenie spożycia alkoholu i generalnie zaniechanie picia przed snem. Zalecana jest także rezygnacja z palenia papierosów i odstawienie niektórych leków (m.in. o działaniu uspokajającym). Co więcej, ponieważ zaciśnięcie się gardła uniemożliwiające swobodny przepływ powietrza następuje szczególnie często, gdy śpimy na plecach, pacjentom zaleca się spanie na boku lub na brzuchu. To często przeciwdziała też chrapaniu, co może być istotne szczególnie dla osób, które śpią w pobliżu.
Leczenie bezdechu sennego – pompa CPAP
Oprócz wyżej wymienionych kroków u pacjentów z bezdechem sennym często zalecane są dodatkowe metody utrzymania drożności dróg oddechowych. Są nimi m.in. pompy CPAP – urządzenia zakładane przez pacjenta na noc (rodzaj sprężarki powietrza z maską na nos i usta), wtłaczające powietrze pod ciśnieniem do dróg oddechowych, co zapewnia utrzymanie w nich stale dodatniego ciśnienia i powoduje, że się one nie zapadają. Przepływ powietrza jest wtedy prawidłowy i problem w zasadzie jest zażegnany – o ile pacjent pogodzi się z dyskomfortem spania z pompą CPAP.
Leczenie bezdechu sennego – aparaty wewnątrzustne
Inną metodą w leczeniu bezdechu sennego są aparaty wewnątrzustne, czyli rodzaj wkładek zakładanych przez pacjenta do jamy ustnej na noc, które niejako wymuszają odpowiednie ułożenie struktur anatomicznych jamy ustnej i gardła. Między innymi stabilizują żuchwę czy podniebienie miękkie i wywołują lekkie zwiększenie napięcia mięśni, co zapobiega bezwiednemu zbliżaniu się do siebie ścian gardła i pozwala zachować światło dla przepływu powietrza. Stosowanie takich aparatów również niesie za sobą pewne początkowe uciążliwości, takie jak drętwienie mięśni, bóle zębów i w obrębie żuchwy czy ślinotok.
Jak w większości sytuacji w życiu, wszystko zależy od nas i od naszej dobrej woli. Chęć współpracy z lekarzem, gotowość do zmiany trybu życia i akceptacja pewnych niedogodności może w realny i jak najbardziej odczuwalny sposób poprawić komfort codziennego funkcjonowania osoby z obturacyjnym bezdechem sennym.
