Wskazania do stosowania karbamazepiny
Lek stosowany jest w następujących przypadkach:
Napady padaczkowe częściowe (proste i złożone).
Napady padaczkowe uogólnione toniczno-kloniczne oraz postacie mieszane napadów.
Epizody maniakalne oraz profilaktyka zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
Alkoholowy zespół abstynencyjny.
Idiopatyczna neuralgia nerwu trójdzielnego.
Neuralgia nerwu trójdzielnego występująca w przebiegu stwardnienia rozsianego (objawia się skurczami mięśni twarzy oraz bólem).
Uwaga: Karbamazepina zazwyczaj nie wykazuje skuteczności w leczeniu napadów nieświadomości (petit mal) ani napadów mioklonicznych.
Mechanizm działania karbamazepiny
Karbamazepina jest lekiem wykazującym działanie przeciwpadaczkowe, jednak jej właściwości farmakologiczne są znacznie szersze. Wykazuje umiarkowane działanie przeciwcholinergiczne, uspokajające i przeciwdepresyjne, a ponadto wpływa antydiuretycznie poprzez oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy.
Oprócz udokumentowanej skuteczności w leczeniu różnych postaci padaczki, karbamazepina korzystnie wpływa na sferę psychiczną pacjentów, przyczyniając się do poprawy nastroju i redukcji objawów towarzyszących.
Jest uznawana za lek pierwszego wyboru w terapii neuralgii nerwu trójdzielnego, dzięki zdolności do łagodzenia napadowych bólów o dużym nasileniu. Ponadto stosowanie karbamazepiny znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów zespołu abstynencyjnego po odstawieniu alkoholu, prowadząc do szybkiej poprawy stanu klinicznego chorego.
Przeczytaj również:
Leki na padaczkę – lista – stosowanie, działanie, skutki uboczne
Działania niepożądane po stosowaniu karbamazepiny
Do działań niepożądanych podczas stosowania karbamezapiny należą:
zawroty głowy,
ataksja,
senność,
podwójne widzenie,
ból głowy,
zaburzenia akomodacji (np. niewyraźne widzenie),
obrzęk,
zatrzymanie płynów,
zwiększenie masy ciała,
hiponatremia i zmniejszenie osmolalności osocza (może prowadzić do zatrucia wodnego),
ze strony przewodu pokarmowego: nudności i wymioty,
suchość w jamie ustnej,
pokrzywka (może być nasilona),
alergiczne zapalenie skóry,
zmęczenie,
zwiększenie stężenia gamma-glutamylotransferazy.
Interakcje z innymi lekami
Karbamazepina po podaniu doustnym jest metabolizowana głównie przez CYP3A4, dlatego inhibitory tego enzymu mogą zwiększać jej stężenie, co grozi działaniami niepożądanymi. Induktory CYP3A4 mogą natomiast obniżać poziom leku i jego skuteczność. Sama karbamazepina działa jako silny induktor enzymów wątrobowych, co może zmniejszać stężenie wielu innych leków. Interakcje występują m.in. z lekami przeciwpadaczkowymi, przeciwdepresyjnymi, przeciwgrzybiczymi, hormonalnymi, kardiologicznymi, psychotropowymi, a także z alkoholem i ziołami (np. dziurawcem). Skuteczność antykoncepcji hormonalnej również może być zmniejszona. Może też wpływać na wyniki niektórych testów laboratoryjnych. Przeciwwskazane jest łączenie jej z inhibitorami MAO. W wielu przypadkach konieczne jest monitorowanie stężenia karbamazepiny lub dostosowanie dawek leków.
Przeczytaj również:
Padaczka lekooporna – co to jest padaczka oporna na leczenie?
Przeciwwskazania – co warto wiedzieć przed rozpoczęciem leczenia
Nadwrażliwość na substancję czynną, inne leki o podobnej budowie chemicznej (np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) lub na którykolwiek ze składników pomocniczych.
Nie należy stosować równocześnie z inhibitorami MAO.
Leku nie powinno się podawać pacjentom z historią zaburzeń funkcjonowania szpiku kostnego.
Przeciwwskazaniem jest także blok przedsionkowo-komorowy.Nie zaleca się stosowania u osób, u których występowała porfiria wątrobowa, w tym ostra porfiria przerywana, porfiria mieszana oraz późna porfiria skórna.
Karbamazepina – leki, w których występuje
Karbamazepina to substancja czynna o działaniu przeciwdrgawkowym, przeciwbólowym i normotymicznym, stosowana głównie w leczeniu padaczki, neuralgii nerwu trójdzielnego oraz choroby afektywnej dwubiegunowej.
Działa poprzez hamowanie nadmiernej aktywności neuronów, co pomaga w kontrolowaniu napadów padaczkowych i stabilizacji nastroju. Do leków zawierających karbamazepinę należą: Amizepin, Tegretol, Tergetal, Neurotop, Finlepsin, Timonil.
Karbamazepina zamienniki
W praktyce klinicznej często rozważa się alternatywne leki zamiast karbamazepiny, zwłaszcza gdy jej stosowanie wiąże się z istotnymi działaniami niepożądanymi lub interakcjami farmakologicznymi. W analizie przeglądowej uwzględniającej monoterapię u pacjentów z napadami ogniskowymi wykazano, iż zarówno lamotrygina, jak i lewetiracetam stanowią sensowną alternatywę dla karbamazepiny. Dodatkowo, w badaniu przeglądowym wskazano, iż pochodne karbamazepiny, tj. okskarbazepina oraz eslikarbazepina, mogą zastąpić karbamazepinę w sytuacjach klinicznych wymagających lepszego profilu bezpieczeństwa i mniejszej liczby interakcji leków.
