Mechanizm działania alfuzosyny
Alfuzosyna należy do grupy antagonistów receptora alfa-adrenergicznego i pochodnych chinazoliny. Jej działanie w obrębie gruczołu krokowego polega na rozluźnieniu mięśniówki gruczołu krokowego oraz szyi pęcherza moczowego. W ten sposób można radzić sobie z objawami łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, o nasileniu od umiarkowanych do ciężkich. Typowe spośród nich to utrudnione i częste oddawanie moczu, zwłaszcza w godzinach nocnych.
Na polskim rynku alfuzosyna dostępna jest jako tabletki o przedłużonym uwalnianiu, pod nazwami handlowymi: Alfabax, Alfurion czy Alfuzostad.
Jak dawkować alfuzosynę?
Osoby dorosłe, w tym seniorzy, powinni przyjmować jedną tabletkę dziennie. Nie zaleca się podawania leku dzieciom do 16. roku życia. Maksymalne stężenie alfuzosyny występuje między pierwszą a szóstą godziną od podania. Lek przyjmuje się zwykle w dawce 10 mg na dobę.
Lek jest metabolizowany w wątrobie, blisko 90% związków powstających w wyniku rozpadu alfuzosyny jest usuwane wraz z kałem, a około 11% w postaci niezmienionej wydalane jest z moczem.
Przeciwwskazania do przyjmowania alfuzosyny
Nie należy stosować alfuzosyny u pacjentów cierpiących na ciężką niewydolność nerek lub wątroby z uwagi na potencjalnie toksyczne działanie. Przeciwwskazaniem do jej podawania są też:
niskie ciśnienie krwi (niedociśnienie ortostatyczne potwierdzone wywiadem z pacjentem),
nadwrażliwość na chinazoliny – alfuzosynę lub inne, jak terazosyna lub doksazosyna oraz substancje pomocnicze,
równoległe leczenie innymi lekami z klasy alfa-adrenolityków.
Przeczytaj również:
Leki na przerost prostaty (łagodny rozrost stercza) – jakie są najlepsze?
Bezpieczeństwo stosowania alfuzosyny
Choć alfuzosyna jest lekiem stosowanym rutynowo w leczeniu objawów łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, przed jego przepisaniem pacjent powinien zostać dokładnie przebadany. Przede wszystkim należy ustalić, czy za objawy rzeczywiście odpowiada przerost prostaty, a nie nowotwór gruczołu krokowego. W tym celu panowie po czterdziestym roku życia powinni rutynowo zgłaszać się na badanie prostaty w celu pomiaru poziomu antygenu PSA. W przypadku podwyższonego poziomu PSA konieczne może okazać się pobranie materiału do badań histopatologicznych.
Szczególną ostrożność zaleca się w przypadku pacjentów przyjmujących leki hipotensyjne. Zaleca się regularną kontrolę ciśnienia w lokalnej przychodni POZ. U części pacjentów alfuzosyna może powodować zawroty głowy oraz uczucie zmęczenia. Jeżeli objawy spadku ciśnienia ortostatycznego są wyjątkowo uciążliwe, należy ustalić z lekarzem, czy istnieje możliwość przepisania pacjentowi innego leku. W większości przypadków mijają one jednak samoczynnie. Wystarczy na chwilę się położyć i przeczekać dolegliwości. Trzeba jednak pamiętać, że lek może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i zachować odpowiednią ostrożność.
Jeżeli pacjent cierpi na zaburzenia widzenia i planuje operację zaćmy, lekarz okulista powinien obowiązkowo ustalić, czy dana osoba przyjmuje alfa-adrenolityki. Istnieje niewielkie ryzyko powikłań i wystąpienia IFIS, czyli śródoperacyjnego zespołu wiotkiej tęczówki (ang. intraoperative floppy iris syndrome). Badania sugerują, że zjawisko to pojawia się częściej w przypadku przyjmowania tamsulozyny, innego alfa-adrenolityku i to nawet wiele lat po zakończeniu leczenia. Wiele wskazuje więc na to, że wpływ alfa-adrenolityków na narząd wzroku ma charakter trwały.
W przypadku pacjentów cierpiących na ostre choroby serca leczenie alfuzosyną można stosować, ale należy zachować daleko idącą ostrożność. W połączeniu z azotanami może ona doprowadzić do nawrotu dławicy piersiowej.
Z uwagi na fakt, iż lek jest przeznaczony wyłącznie dla mężczyzn, brakuje danych o wpływie alfuzosyny na organizm kobiet karmiących piersią oraz w okresie ciąży.
Przeczytaj również:
Biopsja prostaty – jak wygląda, jak się przygotować, czy boli, jakie są powikłania?
Działania niepożądane alfuzosyny
Zasadniczo alfuzosyna jest uznawana za substancję bezpieczną, jednak podobnie jak w przypadku wszystkich innych leków, jej przyjmowanie może pociągnąć za sobą różnego rodzaju działania niepożądane. Do występujących najczęściej (rzadziej niż raz na 100 pacjentów) zalicza się:
zawroty głowy, ból głowy i zmęczenie,
niedociśnienie ortostatyczne,
nudności i ból brzucha.
Niezbyt często (częściej niż 1 na 100, ale rzadziej niż 1 na 1000 pacjentów) mogą pojawić się: ospałość, zaburzenia widzenia, tachykardia, kołatanie serca, omdlenia i ból w klatce piersiowej, zapalenie błony śluzowej nosa. Najrzadziej (między 1 na 1000 a 1 na 10000 przypadków) występują takie objawy, jak: dławica piersiowa (u pacjentów z niewydolnością wieńcową), hepatotoksyczność oraz pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy.
Z nieustaloną częstotliwością u pacjentów przyjmujących alfuzosynę mogą pojawić się: cholestaza wątrobowa, migotanie przedsionków, a nawet priapizm, czyli długotrwały i bolesny wzwód członka niezwiązany z podnieceniem seksualnym.
Alfuzosyna czy tamsulozyna – którą substancję wybrać i czym różnią się między sobą?
Zarówno alfuzosyna, jak i tamsulozyna są lekami stosowanymi na całym świecie w leczeniu objawów przerostu prostaty. Obie substancje wykazują zbliżoną efektywność oraz bardzo podobną częstotliwość występowania efektów ubocznych. Jedyna różnica polega na tym, że tamsulozyna może powodować zaburzenia ejakulacji u mężczyzn. W raportach wskazano, że około 4% pacjentów przyjmujących tamsulozynę obserwuje u siebie zmniejszenie objętości ejakulatu lub też całkowity jego brak. W przypadku mężczyzn aktywnych seksualnie lepszym wyborem może więc być alfuzosyna.
