Teleangiektazje, potocznie zwane pajączkami naczyniowymi, najczęściej kojarzone są z miejscowym przebarwieniem skóry, które można stosunkowo łatwo, szybko i niewielkim kosztem usunąć w gabinecie pielęgnacji urody. Niekiedy jednak przyczyna teleangiektazji jest znacznie poważniejsza, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka i nie będzie to tylko defekt kosmetyczny. Czym dokładnie są teleangiektazje i jak się je leczy?
Teleangiektazje – co to? Przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
Czym są teleangiektazje?
Mianem teleangiektacji (inaczej: wenulektazje lub pajączki naczyniowe) określa się niewielkie, poszerzone żyły powierzchowne, które są widoczne przez skórę lub błonę śluzową. Mogą mieć one od 0,5 do 1 mm średnicy i pojawić się praktycznie w każdym miejscu na ciele. Z reguły występują głównie na twarzy, dookoła nosa, policzków lub podbródka. Mogą też wystąpić na nogach, aczkolwiek w tym przypadku ich bezpośrednią przyczyną zwykle są żylaki kończyn dolnych.
Teleangiektazje na nogach pojawiają się najczęściej w górnej części uda, poniżej stawu kolanowego oraz dookoła kostki. Mają barwę czerwoną lub niebiesko-purpurową.
Przyczyny powstawania teleangiektazji
Powodów, dla których naczynia krwionośne poszerzają się i są bardziej widoczne, może być wiele. Przyczyny teleangiektazji można podzielić na pierwotne i wtórne.
Pierwotne przyczyny teleangiektazji
Teleangiektazje często mają podłoże w genetyce i nie mają żadnego związku z niewydolnością żylną. Są jednym z objawów takich chorób, jak:
- zespół Blooma – mutacja w genie BLM;
- Nevus flammeus , czyli tzw. płonące znamię, powiązane z mutacjami w obrębie genów GNAQ oraz RASA1;
- zespół Klippla-Trénaunaya – zespół wad wrodzonych związanych z funkcjonowaniem układu żylnego. Również jego odmiana, zespół Klippla-Trénaunaya-Webera;
- zespół Maffucci związany z licznymi nowotworami chrząstki.
Wtórne przyczyny teleangiektazji
Uwidocznienie drobnych naczyń śródskórnych może być też wynikiem występowania i nakładania się na siebie różnego rodzaju czynników predysponujących do pojawiania się teleangiektazji. W szczególności zalicza się do nich:
- uwarunkowania genetyczne – ponad 80% przypadków teleangiektazji jest dziedziczonych;
- podeszły wiek – ryzyko teleangiektazji wzrasta wraz z wiekiem;
- długotrwałe przeciążanie nóg wskutek prowadzenia stojącego trybu pracy lub nadmiernej masy ciała;
- ciążę oraz poród – przyczyną jest zwiększony poziom progesteronu oraz objętości krwi;
- brak aktywności fizycznej i przyzwyczajenie do długotrwałego siedzenia, powodujące osłabienie pompy mięśniowej i osłabienie krążenia krwi.
Ryzyko wystąpienia teleangiektazji zwiększa również płeć żeńska. Częściej dotykają one kobiet, nie zaś mężczyzn. Dodatkowo warto wspomnieć, że wyraźnie odgraniczone naczynia krwionośne mogą pojawić się w ciągu życia, m.in. w związku z chemioterapią, paleniem papierosów lub przewlekłą ekspozycją na niskie lub wysokie temperatury.
Teleangiektazje a nadciśnienie żylne
W przeszłości uważano, że teleangiektazje są bezpośrednim skutkiem nadciśnienia żylnego. Dzisiaj wiadomo jednak, że ich przyczyna leży w przewlekłej niewydolności żylnej. To stan, kiedy dochodzi do zastoju krwi żylnej wskutek niedrożności żył lub też wstecznego przepływu krwi. Inne objawy niewydolności żylnej to m.in. uczucie ciężkości w nogach oraz obrzęki w obrębie kończyn dolnych. Często też teleangiektazje przybierają tutaj charakterystyczne, „wachlarzowate” kształty.
Diagnostyka teleangiektazji
Rozpoznania teleangiektazji lekarz dokonuje na podstawie wywiadu z pacjentem oraz oceny poszerzenia drobnych naczyń śródskórnych. Rutynowo stosowana jest ultrasonografia dopplerowska w celu ustalenia stanu żył i tętnic. W ten sposób można zlokalizować naczynia niedrożne. Teleangiektazje kończyn dolnych wymagają konsultacji z flebologiem lub angiologiem.
Jak wygląda leczenie teleangiektazji?
Obecnie stosuje się różne metody leczenia teleangiektazji, które każdorazowo są dopasowywane do pacjenta. Przed dobraniem strategii działania niezbędne jest ustalenie, czy u danej osoby nie występuje przewlekła niewydolność żylna.
Skleroterapia
Stosowanie skleroterapii jest uważane za „złoty standard” w leczeniu teleangiektazji, zwłaszcza jeżeli są one niewielkie. Polega na podaniu do żyły środka obliterującego, który zamyka światło naczynia krwionośnego i powoduje, że poszerzenie ostatecznie włóknieje i zanika. Jako preparaty obliterujące stosuje się m.in:
- środki osmotycznie czynne (roztwory glukozy i chlorku sodowego),
- detergenty (polidokanol, siarczan sodowy tetradecylu),
- środki drażniące (sole jodu oraz ałun glicerolu).
Terapie laserowe
W tym przypadku energia świetlna emitowana przez laser jest pochłaniania przez hemoglobinę obecną w uszkodzonych żyłach. W efekcie w obrębie naczyń krwionośnych dochodzi do powstania mikrozakrzepów, a samo naczynie stopniowo przestaje być widoczne. W terapii światłem stosuje się wiele rodzajów laserów, w tym YAG, KTP czy diodowy. W ten sposób można bezpiecznie leczyć pajączki naczyniowe na twarzy.
Termokoagulacja
Termokoagulacja naczyń włosowatych polega na wytworzeniu w obrębie naczynia krwionośnego ciepła przy użyciu fal radiowych (temperatura sięga około 70 stopni Celsjusza). Oddziaływanie termiczne na śródbłonek żyły powoduje, że ulega on uszkodzeniu, a naczynie krwionośne ulega zamknięciu.
Mikroflebektomia
Mikroflebektomia to chirurgia naczyniowa przeprowadzana na bardzo małą skalę. Wykonywana w znieczuleniu miejscowym polega na usunięciu zmian żylnych.
Skleroterapia, termokoagulacja oraz mikroflebektomia są technikami inwazyjnymi. Działanie laserem jest nieinwazyjne, a przez to uważane za najbezpieczniejsze. Trzeba pamiętać, że w sytuacji, kiedy u danego pacjenta teleangiektazje są powiązane z określoną chorobą, ich usunięcie nie spowoduje, że zniknie główna przyczyna dolegliwości.
Jak powinna wyglądać profilaktyka teleangiektazji?
Powstawaniu pajączków naczyniowych nie zawsze będzie się dało zapobiec, ale można zredukować ryzyko ich powstania i zahamować rozwój poprzez drobne zmiany w życiu codziennym. Przede wszystkim zaleca się unikanie długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej lub stojącej. W odpoczynku nogi należy trzymać lekko uniesione ku górze, aby krew mogła swobodnie odpływać w stronę serca (np. oprzeć łydki na wysokiej poduszce). Jest to tzw. drenaż ułożeniowy.
Zarówno obuwie, jak i skarpety powinny być nieco luźne. Nadmiernie dopasowane mogą ograniczać przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Zaleca się stosowanie skarpet bezuciskowych. Pacjent powinien też dbać o utrzymanie w normie masy ciała oraz regularną aktywność fizyczną.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Rogóż M., Charakterystyka i redukcja zmian naczyniowych występujących w obszarze twarzy. Cz. I. Zabiegi nieinwazyjne, Kosmetologia Estetyczna 1/2017, vol. 6.
- Nakano LCU, Cacione DG, Baptista‐Silva JCC, Flumignan RLG. Treatment for telangiectasias and reticular veins. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jul 10;2017(7):CD012723.
- Gupta R, Gautam RK, Bhardwaj M, Chauhan A. A clinical approach to diagnose patients with localized telangiectasia. Int J Dermatol. 2015;54(8):e294-e301.
Opublikowano: 22.11.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Katarzyna Wieczorek-Szukała
dr nauk medycznych
Doktor nauk medycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, absolwentka biotechnologii medycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Obecnie pracuje jako asystent w Katedrze Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej Uniwersytetu Medycznego. Autorka licznych publikacji naukowych i uczestniczka międzynarodowych projektów badawczych. Wolny czas przeznacza najchętniej na podróże, fitness i ceramikę artystyczną.
470
Komentarze i opinie (0)