Wyrzynanie zębów – u dzieci i dorosłych – kiedy, ile trwa, sposoby na łagodzenie bólu

Zęby mleczne u dzieci – kiedy wyrzynają się mleczaki?

Wyrzynanie zębów to proces przemieszczania się zębów z miejsca, w którym powstają, czyli z kości szczęki lub żuchwy, do ich pozycji funkcyjnej w jamie ustnej. U ludzi są obecne dwa komplety zębów – mleczne i stałe. Wyrzynaniu się zębów mogą towarzyszyć nieprzyjemnie objawy. Na szczęście istnieją naturalne, domowe sposoby i środki na złagodzenie dolegliwości. Pacjenci często zastanawiają się, ile zębów ma człowiek oraz kiedy wyrzynają się zęby u dzieci i u dorosłych.

Dzieci posiadają dwadzieścia zębów mlecznych, po dziesięć w szczęce i żuchwie. W jednym łuku zębowym obecne są cztery siekacze, dwa kły i dwa trzonowce.

Przeczytaj też: Wybity palec – przyczyny i objawy

Pierwsze mleczaki pojawiają się między 6. a 12. miesiącem życia niemowlęcia i są to zazwyczaj siekacze przyśrodkowe. Następnie wyrastają siekacze boczne – w 6.–16. miesiącu życia, pierwsze trzonowce – w 10.–19. miesiącu życia, kły – w 15.–24. miesiącu życia, a drugie trzonowce między 21. a 31. miesiącem życia.

Jak widać, istnieje duża rozpiętość pomiędzy czasem wyrzynania zębów w obrębie tych samych grup zębowych. Nie zaobserwowano znaczących różnic w czasie wyrzynania się zębów mlecznych u dziewczynek i u chłopców.

Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?

Zęby rosną wcześniej u dzieci rozwijających się szybciej niż rówieśnicy oraz tych, które miały dużą masę urodzeniową. Pojawienie się w jamie ustnej korony zęba nie oznacza zakończenia procesu wzrostu zęba. Korzeń wyrzynającego się zęba dalej się rozwija, średnio jeszcze przez rok.

Bardzo ważne jest leczenie zębów mlecznych i zachowanie ich w jamie ustnej, gdyż ich obecność umożliwia prawidłowy rozwój kości szczęk i żuchwy, utrzymując przestrzeń na wyrośnięcie zębów stałych.

Przedwczesna utrata mleczaków może skutkować brakiem i stłoczeniami zębów stałych. Przed fizjologicznym wypadnięciem korzenie mleczaków ulegają resorpcji, czyli „rozpuszczeniu”. Proces ten zaczyna się około 2 lata przed utratą zęba. Dzięki temu zjawisku zęby mleczne wypadają łatwo i bezboleśnie.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Zęby stałe u dzieci – kiedy wyrzynanie zębów stałych?

Pierwsze zęby stałe u dziecka to trzonowce, potocznie zwane popularnie „szóstkami”. Często rodzice nie zauważają ich pojawienia się w jamie ustnej. Od tego momentu mówimy o uzębieniu mieszanym.

Wyrzynanie zębów stałych zazwyczaj rozpoczyna się w wieku około 6 lat. Następnie po roku pojawiają się siekacze przyśrodkowe i boczne. W wieku 10 lat wyrastają pierwsze przedtrzonowce, a dopiero później drugie przedtrzonowce i kły. Gdy dziecko ma 11–13 lat, w buzi pojawiają się drugie trzonowce. Tak jak w przypadku zębów mlecznych, pojawienie się korony nie oznacza zakończenia rozwoju zęba. Tworzenie korzenia trwa jeszcze około dwa lata.

Liczba zębów stałych różni się od liczby mleczaków. Pełne uzębienie stałe to 32 zęby, czyli po 4 siekacze, 2 kły, 4 przedtrzonowce i 6 trzonowców w szczęce i żuchwie. Zaobserwowano tendencję ewolucyjną u ludzi do wrodzonego braku trzecich trzonowców, popularnie zwanych zębami mądrości.

Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie

Wyrzynanie zębów u niemowląt – ząbkowanie

Wyrzynanie zębów u dzieci jest zmorą każdego rodzica. Niemowlęta są rozdrażnione, marudne. W jamie ustnej widoczne są rozpulchnione i zaczerwienione dziąsła, które są tkliwe na dotyk. Dzieci obficie się ślinią i wkładają paluszki do buzi, gryzą poduszkę i zabawki.

Oprócz tego może wystąpić brak apetytu, problemy ze snem i płaczliwość. Podniesiona temperatura również jest objawem wyrzynania zębów. Gorączka powinna ustąpić wraz z ukazaniem się ząbka w ustach.

To też może Cię zainteresować: Wyrywanie ósemki – czy ekstrakcji boli?

Pierwsze zęby mleczne u dziecka zazwyczaj pojawiają się około 6. miesiąca życia, jednak jeśli rodzice ząbkowali wcześniej lub później, to pociecha z dużym prawdopodobieństwem pójdzie w ślady mamy lub taty.

Objawy towarzyszące ząbkowaniu, zwłaszcza jeśli przebiega ono przedwcześnie, mogą być mylone z symptomami infekcji i przeziębienia. W takim przypadku warto dokładnie obserwować niepokojące oznaki. Jeśli nie mamy pewności, co jest przyczyną złego samopoczucia dziecka, należy skonsultować się z pediatrą.

Pamiętajmy, że o higienę jamy ustnej dziecka należy dbać już od pierwszego ząbka. Pomogą nam w tym specjalne gumowe szczoteczki nakładane na palec rodzica, którymi oczyszczamy ząbek. Można to również robić gazikiem nasączonym w ciepłej wodzie.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Wyrzynanie „ósemek” – ile trwa wyrzynanie zębów u dorosłych?

Jako ostatnie rosną „ósemki”. Wyrzynanie zębów mądrości zazwyczaj rozpoczyna się w wieku 16–18 lat, ale może to również nastąpić później. Niestety wiele osób odczuwa nieprzyjemne dolegliwości bólowe związane z wyrzynaniem zębów. Ile trwa wychodzenie zębów? Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie.

U niektórych ludzi przebiega szybko i bezproblemowo, prawie niezauważalnie. U innych trwa nawet latami, wiąże się z nawracającymi stanami zapalnymi dziąseł i tworzeniem kieszonek przyzębnych. Często konieczne jest usunięcie zębów mądrości u chirurga stomatologicznego, zwłaszcza gdy ich wzrost jest zatrzymany.

Przeczytaj: Ból szczęki – możliwe przyczyny

Wyróżniamy dwa stopnie zatrzymania trzecich trzonowców: całkowite i częściowe. Całkowicie zatrzymane ósemki są w kości i nie kontaktują się z jamą ustną, a częściowo zatrzymane są przykryte fragmentem dziąsła, ale są widoczne w ustach.

Kolejnym problemem, jaki mogą przysporzyć nam ósemki, jest ich wyrzynanie w nieprawidłowym miejscu ze względu na brak odpowiednio dużej przestrzeni w łuku zębowym. Takie zęby często rosną przechylone do policzka lub niszczą sąsiadujące z nimi drugie trzonowce.

Ból od rosnącego zęba może promieniować do: gardła, ucha, skroni, szyi. Ból pulsujący świadczy o zapaleniu ropnym, które powinniśmy jak najszybciej skonsultować z lekarzem dentystą.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Wyrzynanie zębów – sposoby na złagodzenie bólu

Podczas wyrzynania się zębów niemowlęta chętnie wkładają zabawki do buzi, dlatego warto podawać im specjalne gumowe gryzaki wypełnione wodą. Taki gryzak możemy schłodzić w lodówce, ale nie można go zamrażać, gdyż dziecko mogłoby odmrozić sobie dziąsła i rączki. Wiele matek podaje dzieciom do gryzienia surową, obraną marchewkę, ale w tym przypadku z obawy przed zachłyśnięciem powinno się cały czas obserwować dziecko.

Przed karmieniem zalecane jest posmarowanie zaczerwienionej śluzówki żelem na ząbkowanie ze środkiem znieczulającym powierzchniowo, dostępnym w aptece. Jeśli dziecko ma wysoką gorączkę, a ból nie pozwala mu spać, można mu podać lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, po uprzedniej konsultacji z lekarzem.

Dorośli w zróżnicowany sposób przechodzą wyrzynanie zębów trzonowych. Objawy mogą być bardziej lub mniej nasilone. Przy lekkim bólu powinny pomóc żele ze środkami znieczulającymi, płukanki z szałwii lub rumianku. Pomocne są również te zawierające chlorheksydynę, która jest substancją bakteriobójczą. Przy mocnym bólu należy zażyć środki przeciwbólowe. Ropne zapalenie jest wskazaniem do antybiotykoterapii i nacięcia ropnia.

Czytaj również: Ból dziąseł – przyczyny i domowe sposoby na bolące dziąsła