Stłoczenie zębów – jakie są przyczyny?
„Moje zęby nachodzą na siebie” – z taką dolegliwością pacjenci zgłaszają się często do swojego stomatologa lub ortodonty. Chodzi o stłoczenia, czyli wadę zgryzu polegającą na obrotach i zachodzeniu na siebie zębów.
Stłoczone zęby to sygnał, że szczęka i/lub żuchwa rozwijają się nieprawidłowo, tzn. że zęby nie mają wystarczająco dużo miejsca, aby prawidłowo ustawić się w łuku zębowym. Wadę tę można zaobserwować już w trzecim roku życia.
Wyróżnia się kilka przyczyn, w zależności od rodzaju stłoczeń zębów.
- Stłoczenia pierwotne powstają wówczas, gdy zęby są za duże w stosunku do kości szczęki i żuchwy.
- Stłoczenia wtórne mają bardziej zaawansowany mechanizm. Dochodzi do nich wtedy, gdy zęby mleczne trzonowe (czwórki i piątki) zbyt wcześnie wypadną dziecku. Dzieje się tak na skutek próchnicy, gdy ząb taki trzeba usunąć. Wyrzynające się szóstki (pierwsze zęby trzonowe stałe) przesuwają się w stronę siekaczy, powodując ucisk i stłoczenie tych zębów. Istnieją jeszcze stłoczenia trzeciorzędowe, inaczej późne. Dochodzi do nich między 17. a 20. rokiem życia. Zęby sieczne dolne są do 20. roku życia wysuwane na skutek rozrostu żuchwy. W związku z wysuwaniem natrafiają na opór zębów siecznych górnych, które powodują rotację i stłoczenia w żuchwie. W tym okresie swoją siłę wykazują również zęby ósme (zęby mądrości), które stłaczają zęby przednie.
- Stłoczenia zębów przez ósemki są rzadszą przyczyną tej wady zgryzu niż wyżej wymienione. Niektórzy autorzy twierdzą, że stłoczenie zębów dolnych jest wadą ewolucyjną powstałą przez zmniejszanie się żuchwy u ludzi na przestrzeni lat.
Zobacz też: Ból po wyrwaniu zęba – ile trwa, jak się go pozbyć?
Leczenie stłoczenia zębów
Leczenie tej wady zgryzu zależy przede wszystkim od rodzaju stłoczeń, a także od ilości brakującego miejsca w łuku zębowym.
Stłoczone zęby – jak wygląda leczenie?
Lekarz stomatolog ze specjalizacją z ortodoncji diagnozuje pacjenta przed podjęciem leczenia. Konieczne będzie wykonanie zdjęcia cefalometrycznego, panoramicznego oraz pobranie wycisku. Z wycisku technik dentystyczny odleje gipsowy model, który trafi do dentysty.
Przeczytaj: Ból szczęki – możliwe przyczyny
Lekarz wykona specjalistyczne pomiary łuków zębowych obu szczęk i obliczy ilość brakującego miejsca. Jeśli będzie brakowało do 5 mm w łuku zębowym, trzeba będzie rozbudować łuk, stosując aparat ortodontyczny. Natomiast gdy stłoczenia zabierają powyżej 10 mm w łuku, lekarz może zadecydować o ekstrakcji (usunięciu) czterech zębów przedtrzonowych, a następnie o wprowadzeniu przemieszczonych zębów do łuku.
Stłoczenia zębów zabierające od 6 do 9 mm są rozważane zawsze indywidualnie. Lekarz wdraża odpowiednie leczenie i kontynuuje je, gdy widać poprawę. Jeśli takowej nie zauważa – zmienia rodzaj terapii.
To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?
Stłoczenie zębów – jaki aparat wybrać?
Jeżeli chodzi o stłoczenie zębów, aparat ortodontyczny powinien spełniać odpowiednie kryteria w zależności od rodzaju wady. Używa się go do rozbudowy łuku zębowego, aby znalazło się miejsce dla nieprawidłowo położonych zębów.
W przypadku stłoczenia zębów aparat ruchomy, taki jak typ podstawowy bionatora Balters, powoduje rozszerzenie szczęk. Jeśli u dzieci dochodzi do przedwczesnej utraty zębów piątych mlecznych, należy zastosować specjalny utrzymywacz przestrzeni bądź protezę akrylową dziecięcą, aby zapobiec stłoczeniom.
Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie
Jakie są skutki stłoczenia zębów?
Jeżeli chodzi o powikłania, stłoczenia zębów mogą doprowadzać u dzieci do różnego rodzaju dysfunkcji. Jedną z nich jest oddychanie przez usta, które może nasilać wadę oraz powodować szereg innych. Tak samo jest z nieprawidłowym połykaniem (typ niemowlęcy połykania). Dysfunkcje powinny być leczone tak szybko, jak to tylko możliwe.
Ponadto stłoczone zęby wyglądają nieestetycznie, zaburzona jest linia symetrii twarzy, obrócone zęby sieczne dolne mogą ranić język ostrymi krawędziami. W stłoczeniach odkłada się zazwyczaj większa ilość kamienia nazębnego, ponieważ utrudnione jest szczotkowanie i nitkowanie zębów.
To też może Cię zainteresować: Wyrywanie ósemki – czy ekstrakcji boli?
Niekontrolowany kamień nazębny przyczynia się do chorób przyzębia, takich jak parodontoza, ta natomiast prowadzi do utraty kości, a z czasem do rozchwiania i utraty zębów. Dlatego w żaden sposób nie wolno lekceważyć stanu, gdy są stłoczone zęby. Ból, w niektórych przypadkach, może towarzyszyć opisywanej wadzie.
