Wyrzynanie się zębów u niemowląt jest naturalnym procesem fizjologicznym. Ząbkowanie to nieodłączny element rozwoju każdego dziecka i proces, który obejmuje trzy główne fazy: przederupcyjną, przedfunkcjonalno-erupcyjną i funkcjonalną. Zazwyczaj jest to trudny czas nie tylko dla maluszka, ale też rodziców. Większość dorosłych odczuwa duży niepokój, ponieważ nie może ustalić przyczyn złego samopoczucia niemowlaka. Podpowiadamy, co powoduje uczucie dyskomfortu i jak wygląda proces wyrzynania zębów.
Ząbkowanie – objawy, przebieg, kalendarz ząbkowania u niemowląt
Spis treści
Kiedy dziecko zaczyna ząbkować?
Zęby mleczne zaczynają się formować już w 6. tygodniu życia płodowego. Pomimo tego, że noworodek ma wykształcone ząbki zaraz po urodzeniu, są one niewidoczne. W momencie, gdy szkliwo pokryje całą koronę zęba odpowiednią grubością, dopiero zaczyna kształtować się jego korzeń. Ząbkowanie to długotrwały proces, który może się rozpocząć nawet w 3. miesiącu życia. W związku z tym temat ten nie powinien spędzać rodzicom snu z powiek i być powodem do niepokoju.
Pierwszy ząb u niemowlaka pojawia się zwykle między 5 a 8. miesiącem życia. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie jest to regułą. U wcześniaków ząbkowanie rozpoczyna się zwykle miesiąc później. Dolegliwości związane z wyrzynaniem się pierwszych zębów mogą utrzymywać się aż do zakończenia tego procesu. Bolesne ząbkowanie powinno zakończyć się do 31. miesiąca życia. W przypadku, gdy do 12 miesięcy nie pojawiają się pierwsze zęby u dziecka, warto skonsultować się z pediatrą.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Najczęstsze objawy ząbkowania u niemowlaka
Zazwyczaj wyrzynanie się zębów powoduje duży dyskomfort u dziecka. U 20-30% maluszków pojawiają się objawy ogólnoustrojowe. Do najczęstszych zalicza się: ból i odczyn dziąseł, zwiększone ślinienie, podwyższona temperatura ciała, niepokój czy pogorszenie łaknienia. Przy ząbkowaniu dziecko zwykle zaczyna ssać paluszki lub wkładać piąstki do ust. Ślina może podrażniać skórę na buzi dziecka, więc rodzice powinni pamiętać o osuszaniu okolic brody.
Należy też zwrócić uwagę na brak apetytu u maluszka. Za typowy objaw ząbkowania u dziecka uważa się opuchnięte lub zaczerwienione usta wokół zęba oraz zarumienione policzki. Maluch jest zwykle bardziej marudny i często płacze. W tym trudnym czasie w sposób szczególny potrzebuje uwagi oraz opieki rodziców. Ząbkowanie może przebiegać zupełnie bezobjawowo. Sytuacje, gdy u dziecka pojawia się pierwszy ząb bez bólu dziąsła są jednak rzadkie.
Czytaj również: Jak myć zęby niemowlakowi?
Nietypowe objawy ząbkowania
Czasami trudno jest rozpoznać niepokojące symptomy. Rodzice często mylą objawy ząbkowania z infekcją bakteryjną lub wirusową. Do nietypowych objawów, które mogą pojawić się podczas ząbkowania należy chrypka, kaszel czy katar. Wydzielane przez dziąsła substancje często wpływają na lekkie podwyższenie temperatury ciała. Niepokój rodziców powinna wzbudzić gorączka powyżej 38 stopni, utrzymująca się przez 3 dni. W takim przypadku warto niezwłocznie zgłosić się do lekarza pediatry. Ząbkowanie może też wywołać wysypkę na buzi i innych częściach ciała.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Kalendarz ząbkowania u dzieci
Zazwyczaj jako pierwsze wychodzą dolne jedynki. Później przychodzi czas na górne dwójki oraz czwórki, a w dalszej kolejności tzw. kły. U dzieci, które skończą roczek, pojawiają się zwykle piątki. Bolesne ząbkowanie powinno zakończyć się przed 30-31. miesiącem życia.
Ząbkowanie u dziecka może przebiegać w następujący sposób:
- od 4 do 6. miesiąca życia – przednie dolne siekacze,
- od 6 do 8. miesiąca – przednie górne jedynki,
- od 9 do 12. miesiąca – górne i dolne dwójki,
- 12-16. miesiąc – dolne oraz górne pierwsze trzonowce,
- 15-24. miesiąc – dolne i górne trójki (kły),
- 21-31. miesiąc – dolne i górne drugie trzonowce (piątki).
Akcesoria na ząbkowanie u dzieci
Jak złagodzić ból w trakcie wyrzynania się zębów u malucha? Aby zmniejszyć większość objawów towarzyszących ząbkowaniu, należy pomyśleć o zakupie odpowiednich akcesoriów. Jeśli maluch zacznie się nadmiernie ślinić i gryźć przedmioty, najlepiej kupić gumowy gryzak. Aby ulżyć dziecku w ząbkowaniu, warto pomyśleć o zakupie specjalnego kremu kojącego ból czy zimnej myjki na dziąsła. Na rynku znajduje się także szeroki wybór preparatów o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
Czytaj również: Bolesne ząbkowanie
Ząbkowanie okiem pediatry – FILM
Wypowiedź pediatry – ząbkowanie
Zdaniem eksperta
Natura obdarowała człowieka dwoma kompletami zębów – 20. zębami mlecznymi a kiedy około 6 rok życia wypadną wyrasta nam nowy 32 zębowy garnitur zębów stałych.
Prawidłowe kształtowanie zębów zależy od podaży witaminy: A, D, C, wapnia, fosforu, fluoru.
Zawiązki zębów mlecznych pojawiają się okło 3–6 miesiąca życia płodowego. Warto wspomnieć o „linii porodu” – jest to pas słabo zmineralizowanego szkliwa między szkliwem zmineralizowanym w okresie płodowym, a szkliwem które mineralizuje się po porodzie. Szerokość tego pasa jest tym szersza im trudniejszy, cięższy i dłużej trwający okres przystosowania do warunków po porodzie. Szerokość linii porodu powoduje próchnicą okrężną.
Pierwsze zęby wyżynają się zwykle między 6 a 7 miesiącem życia. Bywa że dziecko rodzi się z już wyrżniętym zębem albo wyżyna się w pierwszym miesiącu życia – mówimy wówczas o przedwczesnym ząbkowaniu. Bywa, że pierwsze zęby wyżynają się po roku. Takie opóźnione ząbkowanie może być skutkiem zaburzeń odżywienia, krzywicy, niedoczynności tarczycy.
Opracowano nawet wzór na wyżynanie ząbków: należna ilość zębów = wiek – 6.
Kolejność wyżynanych zębów nie jest stała. Zwykle najpierw pojawiają się siekacze dolne, później siekacze górne, siekacze boczne. Powodem do niepokoju na pewno nie jest sytuacja, gdy jako pierwszy pojawi się siekacz górny. Zwykle w niedługim czasie dolne ząbki też będzie widać.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Dorota Olczak-Kowalczyk, Halszka Boguszewska-Gutenbaum, Jadwiga Janicha, Anna Turska-Szybka, "Wybrane zagadnienia związane z wyrzynaniem zębów mlecznych", Nowa Stomatologia 2/2011, s. 73-76, http://www.czytelniamedyczna.pl/3721,wybrane-zagadnienia-zwiazane-z-wyrzynaniem-zebow-mlecznych.html.
- Marian Krawczyński, "Ząbkowanie – fizjologia czy istotny problem pediatryczny wymagający interwencji terapeutycznej?", Pediatria Polska vol.86 2011, s. 223-227, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031393911704772?via%3Dihub.
- Maria Szpringer-Nodzak, "Stomatologia wieku rozwojowego", Akademia Medyczna, Warszawa 1979, s.7‑14, https://www.pum.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0005/171923/Stomatologia-wieku-rozwojowego-Szpringer-Nodzak.pdf.
Opublikowano: 14.06.2013;
aktualizacja: 20.05.2021
Oceń:
4.6
Dagmara Osińska
dziennikarka
Dziennikarka z wieloletnim doświadczeniem, autorka tekstów reklamowych. Absolwentka studiów magisterskich na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Prywatnie jest miłośniczką podróży, kuchni włoskiej i zdrowego stylu życia.
0
Komentarze i opinie (0)