Nieustanne przygryzanie warg to parafunkcja, czyli nieświadomie wykonywana czynność, która jest powtarzana, na przykład w związku ze stresującymi sytuacjami. Gryzienie warg może prowadzić do: powstawania owrzodzeń i aft w jamie ustnej, wad zgryzu, a w skrajnych przypadkach – nawet do nowotworów. W leczeniu przygryzania warg kluczem do sukcesu jest samokontrola pacjenta, a czasem także leczenie ortodontyczne.
Przygryzanie wargi – przyczyny, objawy i leczenie obgryzania warg
Czy przygryzanie warg to objaw choroby?
Stres jest nieodłącznym elementem życia we współczesnym świecie. Coraz szybsze tempo życia oraz lęki i fobie oddziałują niekorzystnie na organizm. Skutkiem wpływu czynników stresogennych na człowieka są m.in. parafunkcje. Zalicza się do nich bruksizm, czyli zgrzytanie zębami w nocy, lub przygryzanie warg i policzków.
Istnieją również wady zgryzu, w których zęby górne mimowolnie naruszają wargę dolną, bądź odwrotnie – zęby dolne ranią wargę górną. Przygryzanie wargi podczas jedzenia raz na jakiś czas zdarza się każdemu.
Pacjenci niejednokrotnie mogą pogryźć swój język, wargi czy policzki. Nie jest to jednak spowodowane patologią w budowie którejś z tych części ciała. Przygryzanie warg to dla niektórych również sposób na nudę.
To też może Cię zainteresować: Protezy akronowe – wskazania, zalety, wady, opinie, cena
Pogryzione wargi wcale nie muszą oznaczać występowania parafunkcji czy istnienia wad zgryzu. Choroby, takie jak atopowe zapalenie skóry, wypryskowe zapalenie warg, alergia na kosmetyki, choroba Leśniowskiego-Crohna czy sarkoidoza objawiają się suchością ust, ich obrzękiem (opuchlizną) i pękaniem.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Nie wykazano zależności między obgryzaniem warg a powstawaniem nowotworu, chyba że współistnieje stan przedrakowy (leukoplakia) spowodowana używkami, takimi jak wyroby tytoniowe i alkohol.
Gryzienie warg będące objawem lęków i fobii powinno być leczone w poradniach psychologicznych lub psychiatrycznych.
Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?
Skutki obgryzania wargi – nowotwór i afty
Długotrwałe przygryzanie prowadzi do pękania i suchości warg, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Poobgryzane usta mogą krwawić, stają się spierzchnięte, bolesne i wyglądają nieestetycznie. Przygryzanie wargi od wewnątrz prowadzi do powstawania nadżerek bądź aft.
Przygryzanie wargi do krwi powoduje ból, prowadzi do powstawania strupów, ale może także stać się wrotami zakażenia licznymi drobnoustrojami.
Jeśli pacjent dodatkowo pali papierosy, na błonie śluzowej rozwija się stan przedrakowy, jakim jest leukoplakia (rogowacenie białe) oraz współistnieje obgryzanie warg – nowotwór tej struktury może być najcięższym skutkiem.
Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie
Przygryzanie wargi u dzieci często staje się przyczyną wad ortodontycznych. Nadmierne ssanie lub gryzienie wargi dolnej powoduje wadę nazywaną tyłozgryzem (tyłożuchwiem), a wargi górnej – przodozgryzem lub przodożuchwiem (w zależności od wieku pacjenta).
Jeśli zmiany w obrębie warg utrzymują się bardzo długo i nie są spowodowane przez gryzienie warg, to nowotwór czy stan przedrakowy należy wykluczyć na drodze diagnostycznej.
W tym celu należy natychmiast udać się do lekarza stomatologa, specjalisty chorób przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej. Lekarz pobierze wówczas wycinek do badania histopatologicznego, dzięki któremu będzie można zdiagnozować zmianę i wdrożyć odpowiednie leczenie.
To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?
Gryzienie warg – leczenie
Najlepszym sposobem leczenia przygryzania warg jest całkowite wyeliminowanie czynnika sprawczego – najczęściej jest nim stres. W związku z tym, że jest to nieunikniony faktor, należy kontrolować swoje zachowania. Lekarz stomatolog, który uświadomi pacjentowi, że jego nawyk jest patologiczny, pomoże mu z nim walczyć.
Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?
W przypadku spierzchniętych i suchych ust należy stosować pomadki ochronne lub kremy zawierające substancje tłuszczowe (np. glicerynę), które odpowiednio nawilżą wargi, a ich specyficzny smak być może będzie zapobiegał dalszemu nawykowi gryzienia warg.
Gdy występują afty w jamie ustnej, dentysta przepisze odpowiedni preparat (zazwyczaj w postaci żelu), który powinien pomóc w gojeniu się bolesnych owrzodzeń.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Pogryzione wargi z przyczyn zgryzowych lub prowadzące do takich patologii powinny być konsultowane z lekarzem ortodontą.
Nawykowe obgryzanie ust z nudów, czyli usuwanie za pomocą zębów martwego naskórka, należy zastąpić wykonywaniem regularnego peelingu. W tym celu można używać starej szczoteczki do zębów lub miodu, który dodatkowo działa nawilżająco.
Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Współczesna stomatologia wieku rozwojowego, red. Olczak-Kowalczyk D., Wydanie I. Wydawnictwo Med Tour Press, Otwock 2017.
- Cameron A., Widmer R., Stomatologia dziecięca, Wydanie II polskie pod redakcją Kaczmarek U. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2015.
- Chirurgia szczękowo-twarzowa. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Wydanie III poprawione i rozszerzone, pod redakcją Bartkowskiego S. Wydawnictwo Collegium Medicum UJ, Kraków 1996.
Adam Bęben
Lekarz dentysta
Ukończył kierunek lekarsko-dentystyczny w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym na Wydziale Lekarskim. Przez ostatnie dwa lata był Prezesem Gdańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Studentów Stomatologii, z którym związany był od pierwszego roku studiów. Szczególne zainteresowania to protetyka, stomatologia zachowawcza, estetyczna oraz endodoncja. Społecznik, aktywista, organizator. Uczestnik wielu kursów i szkoleń.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 21.03.2019
opublikowany 07.10.2022