Brodawki języka (okolone, nitkowate, grzybowate oraz liściaste), które pełnią wiele funkcji podczas jedzenia, mogą ulegać stanom zapalnym oraz bolesnym powiększeniom. Przyczyną powiększonych brodawek na języku może być nadkażenie (bakteryjne, wirusowe lub grzybicze). Zgłaszany przez pacjentów "pypeć" na języku może wynikać natomiast z przesuszenia błony języka. Co oznaczają i jak leczyć powiększone brodawki z tyłu języka czy u jego nasady?
Powiększone brodawki na języku – jakie są przyczyny i jak leczyć?
Spis treści
Brodawki na języku – co to jest?
Na grzbietowej powierzchni języka występuje specjalna błona śluzowa pokryta brodawkami. Pełnią one liczne funkcje podczas jedzenia pokarmów.
Brodawki języka mogą jednak ulegać stanom zapalnym i bolesnym powiększeniom. Takie stany leczy się objawowo płukankami antyseptycznymi (m.in. mieszankami ziołowymi szałwii czy rumianku) bądź przyczynowo, jak np. przy towarzyszących nadkażeniach czy zaburzeniach ogólnoustrojowych.
Na języku wyróżnia się 4 podstawowe typy brodawek: brodawki okolone (papillae vallatae), brodawki nitkowate (papillae filiformes), brodawki grzybowate (papillae fungiformes) oraz brodawki liściaste (papillae foliatae).
To też może Cię zainteresować: Wyrywanie ósemki – czy ekstrakcji boli?
Największe to brodawki okolone. Te brodawki u nasady języka układają się w kształt litery V. Występują one zazwyczaj w liczbie od 8 do 12. Posiadają w swej budowie kubki smakowe. Dzięki receptorom w nich zawartych rozróżniamy 5 rodzajów smaku: słodki, słony, kwaśny, gorzki i umami.
Najliczniejszymi brodawkami zaś są brodawki nitkowate. Są one najcieńsze ze wszystkich brodawek na języku. Cechuje je stały wzrost i ścierają się przy żuciu pokarmów. Najdłuższe z nich znajdują się w środkowej części języka i krótsze na brzegach języka.
Pomiędzy tymi nitkowatymi występują zaś brodawki grzybowate – są szersze i mniej liczne. Zlokalizowane są najliczniej w przedniej części języka. Poza funkcją mechaniczną pełnią też funkcję smakową.
Występujące w tylnej części trzonu języka brodawki liściaste odpowiadają także za wrażenia smakowe.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Powiększone brodawki na języku – jakie są przyczyny?
Powiększone brodawki na języku mogą być skutkiem nadkażenia bakteryjnego, wirusowego bądź grzybiczego. Przykładowo powiększonym brodawkom okolonym przy grzybicy języka towarzyszy biały ścieralny nalot na jego powierzchni, a po starciu pozostaje czerwona lśniąca plama. Przerost brodawek okolonych języka może być również spowodowany czynnikami drażniącymi – mechanicznymi bądź chemicznymi (jak np. przy refluksie przełykowo-żołądkowym).
Czasami pacjenci zgłaszają się do lekarza z zauważonymi "powiększonymi brodawkami" z tyłu języka, a okazuje się, że dostrzegli po prostu brodawki okolone na nasadzie języka, które są anatomicznie większe od pozostałych.
"Pypeć” na języku (określenie potoczne stosowane przez pacjentów) może powstać jednak nie tylko na skutek podrażnienia czy nadkażenia, ale również przesuszenia błony śluzowej języka (jak np. w kserostomii), jak i niedoborów witaminowych (np. witamin z grupy B).
Kserostomię, czyli suchość błony śluzowej jamy ustnej, można obserwować m.in. u osób starszych, przy stosowaniu leków antycholinergicznych i antyhistaminowych, w chemioterapii czy też w chorobie Sjögrena.
Zobacz też: Gorzki posmak w ustach – przyczyny
Powiększone brodawki na języku – leczenie
W przypadku stwierdzonej infekcyjnej choroby języka należy działać przyczynowo, czyli stosować środki eliminujące nadkażenie i stan zapalny brodawek języka. Stosuje się wtedy miejscowo zapisane przez lekarza dentystę żele do smarowania bądź zawiesiny do pędzlowania.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
W sytuacji podejrzenia przyczyn ogólnoustrojowych powiększonych brodawek języka, jak niedobory mineralne czy zaburzenia układu pokarmowego, powinno skierować się pacjenta do lekarza rodzinnego celem dalszej diagnostyki i leczenia wykrytych schorzeń.
W pozostałych przypadkach przerostu brodawek językowych postępowanie ogranicza się jedynie do stosowania płukanek antyseptycznych (odkażających) np. zawierających chociażby naturalne substancje ziołowe jak szałwia czy rumianek. Na co dzień należy także pamiętać o codziennej higienie języka poprzez oczyszczanie szczoteczką bądź specjalną skrobaczką.
Czytaj również: Zapalenie języka – przyczyny, objawy, jak leczyć?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Zarys współczesnej ortodoncji, pod. red. Ireny Karłowskiej. Wyd. 2008 r.
- Endodoncja, Mahmoud Torabinejad, Richard E. Walton. Wyd. 2010 r.
- Choroby błony śluzowej jamy ustnej, radiologia, chirurgia stomatologiczna, Paul Coulthard, Keith Horner. Wyd. 2011 r.
Opublikowano: 03.10.2017;
aktualizacja: 16.10.2017
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Kacper Nijakowski
Lekarz dentysta
Absolwent Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Aktywnie działający w Studenckim Kole Naukowym przy Klinice Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii. Szczególnie zainteresowany endodoncją, periodontologią i stomatologią dziecięcą.
132
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 05.05.2019