Szałwia – na co pomaga? Właściwości lecznicze i zastosowanie szałwii lekarskiej

Co zawiera szałwia?

Szałwia lekarska to półkrzew z rodziny jasnotowatych. Jego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „salvere”, co oznacza „ratować”, „leczyć”. Bogaty skład pozwala na bardzo szerokie zastosowanie szałwii w leczeniu różnych dolegliwości. Szałwia znana była już w starożytności. Jest to roślina wymagająca – optymalne warunki do jej wzrostu to osłonięte od wiatru, nasłonecznione miejsce z glebami wilgotnymi i bogatymi w wapń.

Jak wygląda szałwia? Ta roślina lecznicza osiąga wysokość 50–70 cm, ma zielono-srebrne liście, a w okresie od maja do czerwca pokrywa się fioletowymi kwiatami. Surowcem do zastosowania leczniczego są liście szałwii.

W liściach szałwii znajduje się 2,5–3% olejków eterycznych: tujonu, cyneolu, kamfory i pinenu. Inne bioaktywne fitozwiązki to garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, substancje gorzkie (pikrosalwina), duże ilości witaminy B₁ i witaminy C, a także witamina PP i karoteny oraz związki o działaniu estrogenów.

Czytaj również: Kozieradka – właściwości, jak stosować, efekty i skutki uboczne, cena

Jakie są właściwości szałwii lekarskiej?

Liście jako surowiec zielarski można pozyskiwać już z młodej, rocznej rośliny. Ze względu na bogatą kompozycję składników bioaktywnych w nich zawartych szałwia lekarska charakteryzuje się właściwościami:

• antyseptycznymi, ściągającymi,
• przeciwpotnymi,
• antybiotycznymi, przeciwwirusowymi,
• delikatnie obniżającymi poziom cukru we krwi,
• pobudzającymi wydzielanie żółci,
• wzmagającymi perystaltykę jelit.

Zobacz również: Jakie są przyczyny zimnych potów?

Na co pomaga szałwia?

Szałwia lekarska ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i grzybobójcze dzięki obecności olejków eterycznych, substancji gorzkich i tanin. Hamuje namnażanie bakterii Gram-dodatnich, unieczynnia działanie toksyn bakteryjnych.

Płukanie gardła szałwią pomaga przy zapaleniu migdałków, anginie i bólu gardła. Napar z zioła skuteczny jest także w stanach zapalnych dziąseł i pleśniawkach. Na ból gardła można także stosować tabletki do ssania z wyciągiem z szałwii.

Szałwia wspomaga pracę układu trawiennego. Herbata z szałwii wypita po jedzeniu pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci, dzięki czemu przyspiesza trawienie, usprawnia emulgowanie tłuszczu z pożywienia i zapobiega dolegliwościom związanym ze zjedzeniem zbyt obfitego, ciężkostrawnego posiłku. Szałwia ma właściwości rozkurczowe i zapobiega nadmiernej fermentacji w dolnych odcinkach jelita, dlatego pomaga przy wzdęciach. Jest również skuteczna w leczeniu biegunek

Roślinę stosuje się w mieszankach ziołowych podawanych po uszkodzeniu wątroby toksynami bądź chemioterapeutykami. Jest pomocna również w schorzeniach wątroby związanych z niedostatecznym wydzielaniem żółci.

Czytaj również: Lepiężnik – właściwości lecznicze, zastosowanie, przeciwwskazania, gdzie kupić?

Szałwia lekarska – zastosowanie zewnętrzne i wewnętrzne

Dobroczynne działanie szałwii nie ogranicza się do wsparcia funkcjonowania układu pokarmowego i leczenia zmian w jamie ustnej. Zastosowanie szałwii jest o wiele szersze.

• Skuteczne okazuje się stosowanie szałwii na potliwość. Garbniki i substancje bakteriobójcze obecne w szałwii hamują bowiem nadmierne wytwarzanie potu. Wypicie naparu z szałwii daje efekt zmniejszenia pocenia już po 2–3 godzinach, a efekt utrzymuje się do 3 dni. Moczenie w naparze pomaga na potliwość dłoni i stóp.
• Regularne picie szałwii już po tygodniu wyraźnie ogranicza laktację. Jest to pomocne przy wytwarzaniu nadmiaru pokarmu, co grozi stanami zapalnymi piersi lub w sytuacji, gdy kobieta chce ograniczać karmienie piersią. Stosowanie szałwii najlepiej skonsultować z lekarzem lub doradcą laktacyjnym.
• Okłady z szałwii są skuteczne w przypadku trudno gojących się ran, czyraków, ropni, stanów zapalnych i lekkich oparzeń.
• Dzięki obecności garbników szałwia jest skuteczna przy zbyt obfitych miesiączkach, a jej działanie rozkurczowe wpływa na dolegliwości bólowe związane z miesiączkowaniem. Fitoestrogeny zawarte w szałwii lekarskiej pomagają złagodzić nieprzyjemne objawy towarzyszące menopauzie, jak poty i uderzenia gorąca.

Jak stosować szałwię?

Szałwia lekarska może być wykorzystywana na wiele sposobów. Sposób jej przygotowania zależy o leczniczego efektu, jaki chcemy osiągnąć.

• Herbata z szałwii – łyżeczkę suszonych liści zalać szklanką gorącej wody, przykryć, odstawić na 5 minut. Po tym czasie przecedzić. Wypijać profilaktycznie dla poprawy pracy wątroby.
• Napar na problemy trawienne – łyżkę suszonych liści zalać szklanką wrzątku, przykryć, odstawić na 15 minut. Po tym czasie przecedzić. Wypijać 1–3 łyżki stołowe naparu 2–4 razy dziennie w nieżycie żołądka i jelit, przy biegunkach, wzdęciach i nadmiernej laktacji.
• Napar z szałwii do płukania jamy ustnej – łyżkę suszonych liści zalać szklanką wrzątku, przykryć, odstawić na 15 minut. Po tym czasie przecedzić. Po ostygnięciu naparu płukać jamę ustną 5–6 razy dziennie.
• Olejek szałwiowy – pół szklanki suszonych liści zalać 150 ml oleju lub oliwy w temperaturze około 50°C. Pozostawić w zamkniętym naczyniu na 14 dni, następnie przecedzić. Stosować do nacierania klatki piersiowej w przeziębieniu, infekcjach, po zmarznięciu i w osłabieniu.
• Nalewka szałwiowa – pół szklanki suszonych liści zalać 300 ml wódki. Pozostawić w zamkniętym naczyniu na 14 dni, następnie przecedzić. Stosować analogicznie do oleju, a także do smarowania zmian skórnych i do odkażania.
• Kąpiel przeciwpotna – garść liści zalać 2 szklankami wrzątku, gotować na wolnym ogniu przez 5 minut, przykryć, odstawić na 10 minut. Po tym czasie przecedzić i wlać do wody w wannie. Przy nadmiernej potliwości stóp moczyć stopy w nierozcieńczonym wywarze przez 15–20 minut.

Czytaj również: Oman wielki – właściwości lecznicze, zastosowanie, przeciwwskazania