Zmarszczki – związane z naturalnym procesem starzenia się skóry – stanowią defekt estetyczny, z którym wiele osób nieustannie walczy. Znanych jest wiele inwazyjnych i bezinwazyjnych zabiegów, które widocznie wygładzają skórę, przywracając jej blask i utraconą jędrność. Jednak nawet najlepsze zabiegi nie wystarczą, jeśli skóra nie będzie regularnie i prawidłowo pielęgnowana. Jednym z popularnych sposobów dbania o skórę dojrzałą są preparaty zawierające witaminę A – zwaną witaminą młodości – i jej pochodne. Odgrywa ona ważną rolę w kontekście skóry, m.in. wzmacnia układ odpornościowy, dzięki czemu chroni ją przed zakażeniami, a także wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naskórka. W artykule omówiono działanie witaminy A na skórę, ze szczególnym uwzględnieniem przeciwzmarszczkowego oddziaływania preparatów z witaminą A w formie maści. Dlaczego więc warto używać maści z witaminą A do pielęgnacji skóry? O tym w artykule.
Maść z witaminą A na zmarszczki – jak działa? Czy warto ją stosować na zmarszczki mimiczne?
- Czym jest witamina A?
- Działanie witaminy A na skórę
- Jakie są widoczne objawy niedoboru witaminy A w skórze?
- Jak działa maść z witaminą A?
- Jakie maści z witaminą A są dostępne na rynku?
- Czy maść z witaminą A zmniejszy zmarszczki mimiczne?
- Maść z witaminą A – jak stosować?
- Maść z witaminą A – przeciwwskazania
- Czy kuracja przeciwzmarszczkowa z wykorzystaniem maści z witaminą A jest droga?
Czym jest witamina A?
Witamina A – zwana retinolem – to grupa organicznych związków chemicznych obejmujących: retinol, jego pochodne oraz substancje pełniące podobne funkcje, zwane retinoidami. Retinol to alkoholowa forma witaminy A, która (jako jedyna) wykazuje pełną aktywność biologiczną. Do retinoidów zalicza się:
- Retinal, czyli retinaldehyd – do tej pory jest dość słabo poznaną formą witaminy A.
- Kwas retinowy, inaczej tretinoina – najsilniejsza forma witaminy A, z którą należy postępować ostrożnie. Może powodować podrażnienia, łuszczenie oraz poparzenia skóry.
- Estry witaminy A, a wśród nich palmitynian retinylu (proretinol) i octan retinylu – najdelikatniej działające formy witaminy A, które nawilżają i zapobiegają łuszczeniu się skóry oraz wykazują działanie antyoksydacyjne. Są bezpieczne nawet dla wrażliwej skóry, dlatego stanowią popularny składnik maści i kosmetyków.
- β-karoten – czyli prowitaminęa A – występującą w produktach pochodzenia roślinnego. Jest silnym antyutleniaczem, a więc wykazuje działanie przeciwstarzeniowe.
Witamina A, ze względu na rozpuszczalność w tłuszczach, jest klasyfikowana jako witamina lipofilowa. Należy ona do witamin o działaniu antyoksydacyjnym, które chronią komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych.
Witamina młodości jest najlepiej poznanym i chętnie wykorzystywanym składnikiem przeciwzmarszczkowym, który pozwala przedłużyć młodość skóry. Jej efektywne działanie na skórę wynika z obecności w niej receptorów, które wybiórczo wiążą cząsteczki witaminy A.
Działanie witaminy A na skórę
Retinoidy w odpowiednich dawkach korzystnie i wielokierunkowo wpływają na stan skóry. Biorą one udział w namnażaniu się oraz różnicowaniu komórek nabłonkowych, dzięki czemu umożliwiają prawidłową odnowę naskórka. Regulują procesy złuszczania naskórka – poprzez zmniejszenie przylegania i ułatwianie złuszczania korneocytów. Poza tym zmniejszają one stany zapalne i pobudzają proces tworzenia się naczyń włosowatych w skórze.
Poprzez działania neutralizujące wolne rodniki tlenowe oraz ochronne przed promieniowaniem UV, retinoidy opóźniają naturalne procesy starzenia się skóry. W kontekście działania anti-aging, wpływają one na równomierne rozłożenie barwnika skórnego – melaniny – w naskórku, a także stymulują fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny.
Witamina A nie tylko zwiększa ilość białek budulcowych skóry, ale także zapobiega ich rozkładowi, który jest stymulowany przez promieniowanie słoneczne.
Ważnym działaniem witaminy A jest także normalizacja procesów złuszczania dotycząca gruczołów łojowych, a także ułatwienie usuwania wydzieliny gruczołów łojowych , czyli działanie przeciwko komedogenezie, czyli zapychaniu się gruczołów łojowych. Te właściwości witaminy A wykorzystuje się w walce z trądzikiem pospolitym oraz różowatym – maści łagodzą zaczerwienienie i łuszczenie naskórka.
Maść wykorzystywana jest także do pielęgnacji popękanych kącików ust, gdyż przyspiesza procesy gojenia. Sprawdzi się także w pielęgnacji skóry suchej i spierzchniętej ust. Łagodzi też podrażnienia skóry po goleniu czy zabiegach laserowych.
W celu regeneracji naskórka maść stosuje się w miejscach mocno przesuszonej skóry – na piętach, łokciach, dłoniach i kolanach.
Produkty kosmetyczne i farmakologiczne zawierające witaminę A wpływają na spłycenie bruzd oraz zmarszczek, a także rozjaśniają przebarwienia pochodzenia: słonecznego, pozapalnego i hormonalnego oraz plamy soczewicowate – pojawiające się u osób dojrzałych.
Regularne stosowanie preparatów z witaminą A powoduje zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody z naskórka, dzięki czemu taki preparat nawilża skórę. Wpływ na to ma także zwiększona ilość kwasu hialuronowego, która także jest efektem stosowania retinolu.
Jakie są widoczne objawy niedoboru witaminy A w skórze?
Witamina A może być dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem. Jej duże ilości znajdują się, m.in. w: oleju z wątroby rekina, olejach rybnych oraz tranie. Jednakże trzeba mieć na uwadze fakt, że witamina A dostarczana z jedzeniem dociera do skóry dopiero na samym końcu, przez co jej ilości mogą nie być wystarczające.
Ponadto ilość witaminy A w skórze gwałtownie spada w wyniku działania promieniowania ultrafioletowego, na które skóra jest narażona przez cały rok. W celu zapobiegania niedoborom witaminy A w skórze zaleca się stosowanie preparatów ją zawierających bezpośrednio na skórę.
Niedobór witaminy A to charakterystyczne objawy:
- uogólnioną suchość skóry,
- nadmierne łuszczenie się naskórka,
- łamliwość włosów oraz paznokci,
- wzmożone rogowacenie mieszkowe.
Jak działa maść z witaminą A?
Należy pamiętać o odpowiednim przechowywaniu maści i innych preparatów zawierających witaminę A, ponieważ ulega ona utlenieniu pod wpływem światła i powietrza.
Maści z witaminą A, dostępne bez recepty, zawierają proretinol, który po wchłonięciu przez skórę ulega przekształceniu się w retinol. Palmitynian retinylu jest trwalszą, lecz mniej aktywną formą witaminy A. To stabilna formy witaminy A, która jest dobrze tolerowana przez skórę. Po wniknięciu do skóry estry retinolu przekształcają się do retinolu albo uwodornionego retinolu i na końcu do aktywnego metabolitu, czyli kwasu retinowego. Ze względu na te przemiany zmniejsza się docelowa zawartość działającego efektywnie retinoidu.
Oczywiście opisane efekty są zależne od regularności i czasu stosowania maści z witaminą A, a także składu preparatu. Najsilniej przeciwzmarszczkowo działają produkty zawierające retinol i kwas retinowy (dostępny wyłącznie w preparatach na receptę), a najsłabiej preparaty z estrami witaminy A.
Jakie maści z witaminą A są dostępne na rynku?
Najczęściej spotyka się maści z witaminą A o działaniu ochronnym, taka maść przede wszystkim chroni skórę przed: podrażnieniami, wysuszeniem, mrozem i wiatrem i ma zadanie zapobiegać rogowaceniu oraz wzmacniać ochronną barierę skóry. Regularne stosowanie maści z witaminą A zapewnia także delikatne działanie przeciwstarzeniowe. Co ważne, takie maści nie zawierają zazwyczaj drażniących substancji zapachowych.
Wśród popularnych maści z witaminą A, można wyróżnić:
- Retinobaza 17000, 30 g – farmaceutyczny krem z witaminą A zawierający m.in. 1% palmitynianu retinylu, czyli najwyższą, dostępną bez recepty dawkę tego składnika. Spowalnia on fotostarzenie skóry, działa przeciwłojotokowo i przeciwtrądzikowo. Ponadto redukuje zmarszczki, rozjaśnia przebarwienia i zwiększa elastyczność skóry.
- Retimax 1500, 30 g – zawiera 1500 j.m. estru retinolu/g produktu. Odżywia skórę i regeneruje warstwę rogową naskórka.
- Maść ochronna z witaminą A, 25 g – łagodzi stany zapalne skóry i wspomaga regenerację podrażnionego naskórka.
Czy maść z witaminą A zmniejszy zmarszczki mimiczne?
Zmarszczki mimiczne powstają na skutek wielokrotnie powtarzających się dynamicznych ruchów mięśni mimicznych twarzy. Tworzą się one prostopadle do osi długiej mięśni wyrazowych twarzy. Zmarszczki mimiczne są charakterystyczne dla młodych osób, tak więc w przypadku natychmiastowego podjęcia działań redukujących zmarszczki, np. z wykorzystaniem preparatów zawierających witaminę A, można zredukować ich widoczność.
Poza tym maść z witaminą A pomaga też utrzymać jędrność skóry pod oczami. Uelastycznia skórę, która jest tam cienka, i chroni ją przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Dlatego wiele osób stosuje ją, by zniwelować cienie i worki pod oczami.
Maść z witaminą A – jak stosować?
Preparat należy stosować zgodnie z informacjami podanymi na ulotce lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Cienką warstwę maści nakładamy na miejsca chorobowe zmienione i pozostawiamy do wchłonięcia. Czynność tę można powtórzyć kilka razy w ciągu doby.
Maść z witaminą A – przeciwwskazania
Maść z witaminą A nie może być stosowana w przypadku alergii na substancję czynną lub inny składnik leku. Ponadto preparatu nie powinny używać kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Europejska Agencja Leków ogłosiła, że leki, kremy czy maści zawierające retinoidy – przyjmowane doustnie lub miejscowo – mogą powodować wady u nienarodzonego dziecka.
Maści z witaminą A nie powinno się również stosować bez konsultacji z lekarzem w przypadku: małych dzieci i kobiet, które ciążę planują.
Czy kuracja przeciwzmarszczkowa z wykorzystaniem maści z witaminą A jest droga?
Maść z witaminą A to jeden z najtańszych produktów kosmetycznych na rynku. Da się ją kupić już za kilka złotych! Można więc śmiało stwierdzić, że zwalczanie zmarszczek i innych objawów starzenia się skóry z wykorzystaniem maści, zawierającej witaminę A lub jej pochodne jest najtańszym sposobem na wspomaganie odmładzania skóry. Choćby z tego powodu warto stosować ją do codziennej pielęgnacji skóry.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- A. Kołodziejczak (red.), Kosmetologia t. 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023, s. 160.
- J. Marwicka, A. Gałuszka, Zastosowanie preparatów witaminowych w procesie pielęgnacji skóry, „Aesthetic Cosmetology and Medicine” 4/2021/ vol. 10, s. 181–183.
- E. Lamer-Zarawska, C. Chwała, A. Gwardys, Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012, s. 280–286.
- M. Pawlaczyk, K. Korzeniowska, Witamina A w kosmetologii i lecznictwie dermatologicznym, „Farmacja Współczesna” 2012, 6, s. 57–61.
- L. Jelonek, Najlepsza maść z witaminą A: na zmarszczki, twarz i usta [ranking 2024], dostęp online dnia 19.11.2024 r.: https://natu.care/pl/zdrowie/masc-z-witamina-a
- N. Kulik-Witowska, Retinol i jego pochodne – przegląd pod kątem efektywności, dostęp online dnia 19.11.2024 r.: https://biotechnologia.pl/kosmetologia/retinol-i-jego-pochodne-przeglad-pod-katem-efektywnosci,22278
- https://www.prawo.pl/akty/dz-u-ue-l-2024-996,72292884.html, dostęp online dnia 19.11.2024 r.
- https://lupakosmetyczna.pl/skladniki-kosmetykow/retinyl-palmitate, dostęp online dnia 19.11.2024 r.
Anna Gilewska
Kosmetolog
Licencjonowany kosmetolog (temat pracy dyplomowej: „Pielęgnacja skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym w gabinecie kosmetologa oparta o wybrane metody aparaturowe”) i magister administracji na specjalizacji zarządzania ochroną zdrowia (temat pracy magisterskiej: „Prawne i organizacyjne uwarunkowania wykonywania zabiegów kosmetycznych”). Propagatorka zdrowego trybu życia oraz kosmetyków naturalnych. Poszerza swoją wiedzę na kongresach i targach branżowych. Interesuje się psychologią i medycyną komplementarną.
0
Komentarze i opinie (0)