Co to jest wazelina i jak powstaje?
Wazelina powstaje w wyniku oczyszczenia produktów ubocznych przemysłu naftowego (powstaje w wyniku procesu destylacji ropy naftowej). To mieszanina różnych węglowodorów o stałej, żelowej konsystencji i zawierających w swoim składzie więcej niż 25 atomów węgla. Wazelina wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym poddawana jest procesom oczyszczania, dzięki którym jest bezpieczna do użytku zewnętrznego i nie zawiera szkodliwych zanieczyszczeń.
Najważniejsze fizyczne właściwości wazeliny to:
temperatura topnienia: 35–60°C (w zależności od składu);
dobra rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych (eterze, benzenie, chloroformie);
nierozpuszczalność w wodzie;
bardzo słaba rozpuszczalność w etanolu;
wysoka odporność na działanie czynników zewnętrznych, takich jak wilgoć czy zmiany temperatury.
Rodzaje wazeliny
Na rynku dostępne są różne rodzaje wazeliny, które różnią się stopniem oczyszczenia i przeznaczeniem. Najpopularniejsze to:
Wazelina techniczna
Nieoczyszczona, brązowej barwy, stosowana głównie w przemyśle – nie nadaje się do użytku kosmetycznego czy medycznego.
Przeczytaj również:
Domowe sposoby na porost rzęs – co zrobić, by rzęsy rosły szybciej?
Wazelina żółta i wazelina biała
Surowce stosowane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Różnią się stopniem oczyszczenia (wazelina biała jest podwójnie oczyszczoną wazeliną żółtą).
Wazelina może być wykorzystywana jako niezależny kosmetyk do suchej lub podrażnionej skóry (często wzbogacony o witaminę A i E bądź inne składniki pielęgnacyjne).
W recepturze stanowi również podłoże do produkcji wielu maści (w niej rozprowadzane są substancje o działaniu leczniczym bądź pielęgnacyjnym). Przykładem preparatów zawierających w swoim składzie wazelinę białą są: maść cynkowa, maść z witaminą A czy krem z hydrokortyzonem. Wazelinę żółtą znaleźć można w maści ichtiolowej.
Wazelina roślinna – to alternatywa dla tradycyjnej wazeliny, która nie pochodzi z ropy naftowej, ale jest wytwarzana z olejów roślinnych, takich jak np.: olej rzepakowy, kokosowy, słonecznikowy czy rycynowy. Wyglądem i konsystencją przypomina klasyczną wazelinę, jednak częściej jest wybierana przez osoby szukające naturalnych rozwiązań w pielęgnacji.
Przeczytaj również:
Maść ichtiolowa – na co pomaga, jak działa, jak stosować?
Jak wazelina działa na skórę? Zastosowanie wazeliny
Wazelina tworzy na powierzchni skóry ochronną warstwę (nie wchłania się), która działa jak bariera zatrzymująca wilgoć (wazelina tworzy tzw. warstwę okluzyjną). Dzięki temu jest ceniona za właściwości nawilżające i chroni suchą, spękaną lub podrażnioną skórę. Wazelina:
przyspiesza gojenie drobnych uszkodzeń skóry,
łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia,
zapewnia skórze warstwę ochronną – chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr czy mróz.
Czy wazelinę można stosować na twarz?
Wazelina może być stosowana na twarz (zabieg ten nazywany jest sluggingiem), zwłaszcza u osób z bardzo suchą lub wrażliwą skórą.
Najlepiej stosować ją jako ostatni etap pielęgnacji przed nocą, nakładając cienką warstwę wazeliny na dobrze oczyszczoną i nawilżoną skórę. Chcąc uchronić się przed zatłuszczeniem pościeli, warto na poduszce położyć ręcznik.
Choć slugging ma wielu zwolenników, pielęgnowanie cery wazeliną nie jest dobrym rozwiązaniem dla każdego. Zabieg ten nie sprawdzi się w przypadku skóry:
tłustej,
skłonnej do łojotoku.
Dlaczego? Wazelina jest produktem dość ciężkim, który może zatykać pory (działanie komedogenne) i powodować powstawanie zaskórników. U osób z problemami skórnymi całonocna okluzja może sprzyjać namnażaniu bakterii, pogarszając stan cery.
Przeczytaj również:
Maść na zajady – z witaminami, wyciągami roślinnymi, cynkiem czy antybiotykiem?
Wazelina na włosy – jak ją stosować?
Wazelina do pielęgnacji włosów jest dobrym wyborem jako środek zabezpieczający końcówki przed uszkodzeniami i przesuszeniem. Nałożenie wazeliny może też pomóc wygładzić niesforne kosmyki i nadać włosom połysk. Trzeba jednak pamiętać, że wazelina jest ciężka i trudna do zmycia, więc należy stosować ją oszczędnie, aby nie obciążać nadmiernie włosów.
Wazelina na rzęsy – czy to ma sens?
Stosowanie wazeliny na rzęsy jest naturalnym sposobem na ich nawilżenie i ochronę przed łamaniem.
Rzęsy „pociągnięte” wazeliną sprawiają wrażenie lepiej rozdzielonych i bardziej błyszczących – dają efekt zbliżony do zabiegu laminacji, choć oczywiście krótkotrwały.
Jak aplikować wazelinę na rzęsy? Najlepiej za pomocą szczoteczki do rzęs, choćby po zużytym tuszu. Należy jednak uważać, by produkt nie dostał się do oczu, ponieważ może to powodować dyskomfort i podrażnienia.
Czy wazelina jest bezpieczna?
Wazelina kosmetyczna jest generalnie bezpieczna i dobrze tolerowana przez skórę. Nie wywołuje uczuleń i jest stosowana nawet u niemowląt do pielęgnacji delikatnej skóry. Jednak ze względu na okluzyjne właściwości, u osób podatnych może powodować zapychanie porów.
Przeczytaj również:
Maść majerankowa – jak działa? Skład, właściwości, sposób użycia
Inne zastosowania wazeliny
Trudno o drugi tak wszechstronny produkt pielęgnacyjny jak wazelina. Pielęgnacja włosów, rzęs i suchej skóry to tylko niektóre z jej zastosowań. Oprócz tego wazelina nadaje się do:
smarowania skóry w celu złagodzenia podrażnień po goleniu czy depilacji;
regeneracji łuszczącej się skóry warg (jako balsam);
ochrony skóry przed odparzeniami u dzieci korzystających z pieluszek;
zmiękczania ciemieniuchy;
usuwania makijażu (w tym również sztucznych rzęs);
pielęgnacji paznokci (nabłyszcza je, poprawia wygląd skórek);
przedłużania efektu działania perfum (przed spryskaniem szyi czy nadgarstków warto nałożyć na nie cienką warstwę wazeliny);
pielęgnacji psich łap (warto jednak pamiętać, żeby nie nakładać jej tuż przed spacerem, szczególnie zimą).
Parafina i lanolina – czyli z czym mylona bywa wazelina?
Wazelina często bywa mylona z lanoliną – substancją, którą również szeroko wykorzystuje się w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Obie mają podobną, gęstą i mazistą konsystencję – m.in. dlatego łatwo je pomylić. Mimo pewnych cech wspólnych różnią się pochodzeniem: lanolina to tłuszcz naturalnie pozyskiwany z owczej wełny (produkt pochodzenia zwierzęcego), natomiast wazelina jest produktem ubocznym rafinacji ropy naftowej.
Dzięki temu wazelina jest odpowiednia dla osób stosujących pielęgnację wegańską.
Więcej cech wspólnych dzieli wazelina z parafiną kosmetyczną. Oba surowce są wytworem przemysłu naftowego. Oba też składają się z długich łańcuchów węglowodorowych, niemniej w parafinie są one krótsze – m.in. temu zawdzięcza swą płynną konsystencję. Mają bardzo zbliżone działanie – nie dostarczają składników odżywczych, ale tworzą na skórze warstwę okluzyjną (barierę ochronną) ograniczającą utratę wilgoci.
