Jedzenie jest jedną z podstawowych funkcji organizmu człowieka. Zaburzenia jedzenia i ssania to zespół objawów, które doprowadzają do trudności z żuciem, ssaniem i połykaniem jedzenia u dzieci. Zaburzenia te nazywa się dysfagią. Do przyczyn zaburzeń trawienia i dzieci zalicza się m.in. wcześniactwo, refluks, mózgowe porażenie dziecięce czy krwotok w mózgu.
Zaburzenia ssania, połykania i jedzenia u dziecka
Spis treści
Rozpoznanie zaburzenia ssania i jedzenia u dziecka
Od urodzenia zaleca się, aby noworodki były karmione piersią, ponieważ ma to korzystny wpływ na ich rozwój. Jeżeli rodzic zauważa się, że dziecko ma problemy ssaniem i połykaniem pokarmu, to należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Może bowiem być kilka przyczyn takiego stanu.
Problemy z jedzeniem u dziecka mogą się pojawiać na różnym etapie. Wyróżnia się bowiem dwa rodzaje zaburzenia ssania i jedzenia:
- Pierwszy typ dotyczy odcinka na poziomie usta-gardło (dysfagia ustno-gardłowa). Problem pojawia się w przełykaniu i przechodzeniu pokarmów do przełyku;
- Drugi typ natomiast nazywany jest dysfagią przełykową i odnosi się do problemów związanych z przechodzeniem jedzenia przez przełyk.
Zdolność ssania i jedzenia dziecka a jego wiek
Poniżej znajduje się schemat prawidłowych zdolności ssania, połykania u dziecka na poszczególnych etapach jego rozwoju:
- Dziecko pomiędzy 1 a 3 miesiącem życia powinno umieć opleść usta wokół sutka matki. Ssanie i połykanie powinno być rytmiczne i skoordynowane na tym etapie;
- Dziecko, które ma 6 miesięcy, potrafi połykać rozgniecione jedzenie, które jest mu podawane na łyżeczce. Dziecko lubi bawić się gryzakiem oraz ssie ciasteczko;
- W wieku 9 miesięcy dziecko potrafi używać górnej wargi, aby zjadać jedzenie z łyżeczki;
- Dwunastomiesięczne dziecko potrafi gryźć i zjeść miękkie ciasteczko, najbardziej idealne jest zgniecione domowe jedzenie, tak miękkie jak jego palec;
- Gdy dziecko ma 18 miesięcy, potrafi pić z kubeczka przy pomocy, ale może jeszcze rozlewać płyn z kubeczka. W tym wieku może eksperymentować z różnego rodzaju smakami i konsystencjami produktów spożywczych;
- Gdy dziecko osiąga wiek 24 miesięcy, umie żuć większość produktów swobodnie, toleruje różną konsystencję jedzenia, ale może też mieć już swoje ulubione smaki. Umie już samo pić z kubka lub przy pomocy słomki.
Objawy zaburzenia ssania u dziecka
Rodzice i opiekunowie są pierwszymi osobami, które mogą zauważyć u dziecka trudności z jedzeniem czy połykaniem. Najbardziej charakterystyczne objawy związane z zaburzeniem trawienia, czyli ssania, połykania i jedzenia, to:
- kaszel i dławienie się jedzeniem,
- problemy z połykaniem i oddychaniem jednocześnie,
- wymioty,
- nawracające infekcje układu oddechowego,
- problemy ze ssaniem,
- nadmierna wrażliwość na bodźce,
- zdenerwowanie dziecka w czasie jedzenie,
- wyginanie ciała w czasie jedzenia,
- długie karmienie, powyżej 30 minut,
- problemy z żuciem pokarmu,
- refluks płynów lub jedzenia,
- trudności przy karmieniu piersią,
- trudność w akceptacji konsystencji nowych pokarmów,
- wypływanie jedzenia nosem lub ustami w czasie karmienia,
- zmniejszone przybieranie na wadze.
Efektem wyżej wymienionych objawów może być odwodnienie, niedożywienie, aspiracja treści pokarmowej do płuc czy też zapalenie płuc.
Przyczyny zaburzeń jedzenia u dzieci
Zaburzenia ssania i połykania najczęściej są związane z chorobami takimi jak: mózgowe porażenie oraz krwotoki w mózgu. Do innych przyczyn zaburzeń ssania, połykania i jedzenia można zaliczyć:
- problemy z oddychaniem,
- zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym,
- nieprawidłowości anatomiczne w obrębie głowy i szyi,
- niedowład mięśni twarzy i szyi,
- zaburzenia żołądkowe – refluks,
- wcześniactwo,
- niska masa urodzeniowa,
- wady serca.
Problemy z jedzeniem u dziecka a mózgowe porażenie
Problem ze ssaniem, jedzeniem i połykaniem jest jednym z najczęstszych przyczyn mózgowego porażenia dziecięcego. Objawia się ono zazwyczaj osłabieniem mięśniowym ale tak naprawdę jest następstwem uszkodzenia mózgu, który ma wpływ na prawidłowe działanie mięśni człowieka, w tym mięśni, które są odpowiedzialne za spożywanie pokarmów. Jeżeli nawet ten problem nie dotyka dziecka bezpośrednio po porodzie, to często pojawia się na późniejszym etapie. Dzieci te są niedożywione, ponieważ mają problem ze ssaniem, jedzeniem i połykaniem. Ruchy ich mięśni są nieskoordynowane.
Problemy z jedzeniem u dziecka a krwotok w mózgu
Problemy ze ssaniem, jedzeniem i połykaniem to także objaw porażenia mózgowego, które może być spowodowane uszkodzeniem mózgu na wskutek krwotoku. W krwotoku dochodzi do uszkodzenia naczyń, które w konsekwencji umierają. Inne objawy krwotoku to: letarg, wymioty, utrata przytomności, nudności, osłabienie w kończynach oraz drgawki.
Jeżeli u dziecka diagnozuje się powikłania poporodowe, takie jak porażenie mózgowe, to jest szczególnie ważne, aby porozmawiać z dietetykiem, który pomoże ustalić odpowiednią dietę dla takiego dziecka. Często zdarza się tak, że dzieci mające problem z jedzeniem, połykaniem i ssaniem nie otrzymują odpowiedniej ilości jedzenia. W późniejszym etapie prowadzi to do problemów utrzymania odpowiedniej masy ciała i do zaburzeń we wzroście.
Jak diagnozuje się zaburzenia ssania i połykania u dziecka?
Jeżeli rodzic ma wątpliwości czy jego dziecko prawidłowo je i ssie, to powinien skontaktować się z pediatrą, który przebada dziecko i określi stopień problemu. Do diagnostycznych metod zaliczyć można: RTG i badanie endoskopowe. Niekiedy stosuje się też diagnostykę obrazową, czyli tomokomputer.
Leczenie dzieci z zaburzeniem ssania, połykania i jedzenia
Leczenie dzieci z zaburzeniami trawienia, czyli ssania, połykania i jedzenia jest uzależnione od przyczyny, która owy stan wywołała. Do możliwych działań można tutaj zaliczyć:
- postępowanie chirurgiczne,
- zmiany żywieniowe,
- zmiany ułożenia ciała dziecka w czasie karmienia,
- wzmocnienie mięśni języka za pomocą odpowiednich ćwiczeń.
Warto także udać się z dzieckiem do rehabilitanta, który pomoże ustalić jaki rodzaj ćwiczeń należy z nim przeprowadzać. Ważnym elementem leczenia jest też konsultacja z dietetykiem, który pomoże dobrać odpowiednio skomponowaną dietę.
Opublikowano: 17.11.2014;
aktualizacja: 16.03.2015
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Estera Chejda
Położna
W 2009 roku ukończyła Gdański Uniwersytet Medyczny (magister położnictwa). Od 2009 roku pracuje na sali porodowej w Szpitalu Specjalistycznym w Wejherowie. Poza pracą na sali porodowej prowadzi prywatną szkołę rodzenia. Ponadto ukończyła kurs specjalistyczny z pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego oraz z pielęgniarstwa operacyjnego. W szpitalu asystuje również jako instrumentariuszka w czasie ginekologicznych zabiegów operacyjnych .
1
Komentarze i opinie (0)