Sibutramina (sybutramina) – czy leki z tą substancją można kupić w Polsce?

Czym jest sibutramina?

Sibutramina to związek chemiczny o wzorze sumarycznym C17H26ClN. Wprowadzono ją na rynek farmaceutyczny w USA w 1997 roku. Dwa lata później sibutraminę można już było kupić na obszarze Unii Europejskiej. Odkryto ją przypadkiem, podczas poszukiwania leków na depresję. Jednak w tym kontekście jej skuteczności nie potwierdzono.

Sibutraminę uważano za to za świetny lek o działaniu zmniejszającym łaknienie i była stosowana w leczeniu otyłości. Wprowadzono ją do obrotu, z zastrzeżeniem prowadzenia dalszych badań dotyczących bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego.

Początkowe doniesienia o korzystnych efektach stosowania sibutraminy były obiecujące. Zaobserwowano znaczną i – co ważne – trwałą utratę wagi u osób otyłych. Na rynku można było znaleźć wiele leków, opartych o omawianą substancję czynną, takich jak: Meridia, Lindaxa, Ectiva, Obesan czy Sibutral.

Skutki uboczne sibutraminy

Wynikiem trwającego 6 lat badania SCOUT było zwiększone o 16% prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu, zawału mięśnia sercowego, a także wzrostu ciśnienia krwi. Do objawów niepożądanych obserwowanych przy zażywaniu sibutraminy, kiedy była ona jeszcze dopuszczona do obrotu, należały:

• bóle głowy,
• zaburzenia snu,
• nudności,
• tachykardia,
• arytmia,
• zaparcia,
• nadciśnienie tętnicze,
• zapalenie wątroby,
• psychoza,
• uczucie suchości w ustach.

Jak sibutramina działa na organizm?

Jaki jest mechanizm działania sibutraminy? Działanie sibutraminy opiera się na hamowaniu zwrotnego wychwytu monoamin, takich jak: dopamina, serotonina i noradrenalina , co oznacza zwiększenie ich stężenia w organizmie (hamowanie wychwytu m.in. serotoniny powodowało, że stosowanie sibutraminy było szczególnie niebezpieczne w przypadku połączenia z lekami przeciwdepresyjnymi).

W efekcie działania sibutraminy człowiek odczuwa sytość przez zahamowanie ośrodka głodu znajdującego się w podwzgórzu. Innym działaniem sibutraminy, w kontekście utraty masy ciała, jest wzrost termogenezy w tkance tłuszczowej trzewnej, co przyspiesza spalanie tłuszczu.

Sibutramina nie została zaliczona do tradycyjnych leków anorektycznych (choć bywa tak nazywana), ponieważ nie hamuje potrzeby jedzenia. Jej działanie wynika ze wzmocnienia i wydłużenia uczucia sytości po spożytym posiłku. Działanie termogeniczne oznacza zwiększenie wydatku energetycznego, a tym samym utratę wagi u pacjenta.

Wskazania do stosowania sibutraminy

Wskazaniem do stosowania sibutraminy w celu wspomagania redukcji masy ciała był wskaźnik BMI wynoszący powyżej 30 kg/m². Ponadto przy współwystępowaniu chorób układu sercowo-naczyniowego lub cukrzycy, proponowano włączenie leczenia sibutraminą już od BMI powyżej 27 kg/m².

Czy sibutramina jest dostępna w Polsce na receptę?

Sibutramina to substancja, która w 2010 roku została wycofana z legalnego obrotu zarówno w Polsce, jak i we wszystkich pozostałych krajach Unii Europejskiej. Powodem wycofania leków zawierających sibutraminę było zwiększone ryzyko ciężkich zaburzeń sercowo-naczyniowych, np. udaru lub zawału, w porównaniu do grupy, która nie zażywała omawianej substancji. To oznacza, że w Polsce legalnie nie można kupić żadnych leków, zawierających sibutraminę, nawet na receptę.

Problem dostępności sibutraminy w suplementach diety

Choć sibutramina i jej pochodne jest od 2010 roku nielegalna w Polsce i innych krajach UE, zebrane do 2018 roku dane pokazują, że jest ona nadal stosowana w niektórych suplementach diety wspomagających odchudzanie oraz w żywności funkcjonalnej. Wynika to z nieuregulowanej sytuacji prawnej suplementów diety na polskim rynku, które niestety nie podlegają tak restrykcyjnym kontrolom jak leki, choć tak jak one dostają się do ludzkiego organizmu.

Warto pamiętać o niebezpieczeństwie stosowania substancji wycofanych z obrotu na własną rękę. Poza omówionymi w artykule skutkami ubocznymi, mogą one doprowadzić do silnych, a nawet śmiertelnych zatruć. Z tego względu trzeba uważać na suplementy diety wspomagające odchudzanie z zatajonym, niejasnym składem.

Czy jest jakaś legalna alternatywa dla sibutraminy?

Leczenie otyłości jest bardzo ważne, a farmakoterapia stanowi istotną formę terapii tej przypadłości. Z tego względu po wycofaniu z obrotu leków, zawierających sibutraminę, pojawiły się nowe leki do leczenia otyłości. Do aktualnie dopuszczonych do obrotu leków, wspomagających odchudzanie, zatwierdzonych przez Europejska Agencję Leków (EMA), należy m.in. Semaglutyd .

Jednakże trzeba zdawać sobie sprawę z faktu, że nie istnieje cudowna pigułka odchudzająca. Trwały spadek masy ciała to zawsze wynik wielokierunkowego działania, które poza farmakoterapią obejmuje odpowiednio zbilansowaną i dostosowaną do potrzeb danej osoby dietę oraz regularną aktywność fizyczną.