Tamponada bywa stosowana u pacjentów, u których nie udaje się zatamować krwawienia z nosa podstawowymi metodami. Takie krwotoki nie są rzadkością – szacuje się, że w ciągu życia jakiegoś stopnia krwawienia z nosa doświadcza nawet 6 na 10 osób – tamponada nie jest jednak wykorzystywana u każdej z nich. Kiedy więc konieczne jest tamowanie krwawienia i na czym polega tamponada nosa?
Tamponada nosa – wskazania, czy boli, jak długo, kiedy jest usuwana?
Krwotok z nosa – przyczyny
Krwawienie z nosa może wystąpić w każdym wieku i, zasadniczo, u każdego człowieka. Taka sytuacja bierze się stąd, że tak naprawdę krew z nosa może się wydostawać z powodu wyjątkowo wielu różnych przyczyn. Zdarza się, że za krwotok winni jesteśmy sami – nawet tak prozaiczna czynność, jaką jest usuwanie palcami wydzieliny z nosa (kolokwialnie określane jako dłubanie w nosie), może skutkować krwawieniem z nosa. Uszkodzenia delikatnych naczyń, które znajdują się w jamie nosowej, mogą jednak być spowodowane również i wdychaniem jakichś toksycznych substancji, ich przyczyną bywają też różne lekarskie ingerencje, które przeprowadzane są w obrębie jamy nosowej.
Przeczytaj: Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
Powyższe problemy stanowią tzw. miejscowe przyczyny krwotoku z nosa. Innymi lokalnymi patologiami, które również mogą sprzyjać takiemu krwawieniu, są m.in.: różne stany zapalne jamy nosowej (np. zapalenie zatok), istnienie ubytku w przegrodzie nosowej czy nawet i nowotwory jamy nosowej. Zauważalne jest także to, że krwawienia z nosa pojawiają się częściej u tych osób, które cierpią na jakieś schorzenia związane z pojawianiem się ziarniny m.in. w jamie nosowej (jako przykład takiej jednostki można podać ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń).
Przeczytaj też: Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła
Wymienia się jednak i szereg schorzeń ogólnoustrojowych, które mogą zwiększać ryzyko tego, że u pacjenta wystąpi krwotok z nosa. Jako ich przykłady można z kolei wymienić nadciśnienie tętnicze, różne zaburzenia krzepnięcia krwi oraz przewlekłą niewydolność krążenia. Do krwawienia z nosa predysponować mogą zakażenia (np. mononukleoza), ale i niewydolność wątroby czy wyniszczenie.
Przyczyny krwawienia z nosa zazwyczaj bardziej niż pacjentów interesują lekarzy. Osoby niezwiązane z medycyną skupiają się zwykle na innym aspekcie – na postępowanie w przypadku krwawienia z nosa. Widząc krwotok z nosa, co robić – jak pomóc sobie albo komuś bliskiemu?
Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie
Krwotok z nosa – pierwsza pomoc
W przypadku krwawienia z nosa należy przede wszystkim zachować spokój – nerwy z pewnością nie pomogą w opanowaniu tego problemu –przeważającą większość krwotoków z nosa można w prosty sposób opanować.
Osobom stykającym się z takim krwawieniem przychodzi nie raz od razu do głowy tamponada nosa czy konieczność wzywania karetki pogotowia – w końcu potrzebne jest leczenie osób, które mają krwotoki z nosa. Leczenie w przypadku tego problemu – i to skuteczne – polega jednak zwykle na dość prostych, możliwych do przeprowadzenia nawet w domu, ingerencjach.
Tamowanie krwotoku z nosa – krok po kroku – jak to zrobić?
Początkowo tamowanie krwawienia z nosa odbywa się bezprzyrządowo – pierwsza pomoc w przebiegu krwotoku tego rodzaju powinna przebiegać następująco:
- pacjent powinien zostać uspokojony i przyjąć pozycję siedzącą,
- chory powinien pochylić głowę ku przodowi (w przeszłości zalecane było odchylanie głowy do tyłu – obecnie taki manewr nie jest wskazany, ponieważ może on skutkować tym, że spływająca po tylnej ścianie gardła krew podrażni, co może prowadzić do wymiotów),
- zaleca się uciśnięcie obu skrzydełek nosa (na czas sięgający kilkunastu minut),
- skorzystać można z zimnych okładów (np. z lodu zawiniętego w bawełnianą szmatkę), które można przykładać do grzbietu nosa,
- krew, która spływa pacjentowi po tylnej ścianie gardła, nie powinna być połykana – należy ją wypluwać.
U większości pacjentów przy zastosowaniu powyżej opisanych czynności udaje się doprowadzić do ustąpienia krwotoku. Wtedy jednak, kiedy tamowanie krwi z nosa w warunkach domowych nie daje sukcesu i po więcej niż 20 minutach pacjent nadal krwawi – szczególnie, gdy krwawienie to jest intensywne – konieczne staje się już odwiedzenie lekarza i zastosowanie bardziej specjalistycznego leczenia, np.takiego jak tamponowanie nosa.
Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?
Tamponada nosa – czy boli, kiedy jest stosowana?
Jeżeli konieczne jest tamowanie krwawienia innymi metodami niż tymi, które należą do pierwszej pomocy przy krwotoku z nosa, lekarz dokonuje najpierw (po jej oczyszczeniu) badania jamy nosowej. Jego przeprowadzenie umożliwia wybór odpowiedniej dla chorego metody leczenia – krwotok, który spowodowany jest przez uszkodzone, widoczne naczynia krwionośne, można zamknąć z wykorzystaniem koagulacji elektrycznej lub środków farmakologicznych (pacjenci nie muszą się tego obawiać – przed takimi ingerencjami najpierw wykorzystywane jest znieczulenie). Zabiegi tego rodzaju określa się czasami jako przyżeganie nosa.
Inną możliwością jest tamponada – tampony do nosa (czasami określane także jako tampon, spongostan) również znajdują wykorzystanie u pacjentów, u których wycieka krew z nosa. Leczenie z ich użyciem przebiegać może różnie – istnieje bowiem tamponada przednia, jak i tylna tamponada nosa.
Przednie tamponowanie nosa przeprowadzane jest częściej. Tamponada przednia polega na wprowadzeniu – przez przedni otwór jamy nosowej – tamponów (dostępne są specjalne tampony do nosa, jak i można wykorzystać nasączone setony), które wypełnią jamę nosową chorego. Wprowadzanie przedmiotu, którym jest spongostan do nosa, raczej za przyjemne ciężko uznać, towarzyszy temu jednak zwyczajny dyskomfort, a niekoniecznie ból.
Wielu pacjentów pyta w związku z tamponadą, czy taki zabieg boli. Zdecydowanie mniej przyjemne jest wykonywanie tamponady tylnej nosa – przed przeprowadzeniem takiej ingerencji zalecane jest wykonanie znieczulenia. W tym wypadku tamponowanie polega na zamknięciu drożności jamy nosowej od tyłu, czyli od strony nosogardła. Po wykonaniu tamponady tylnej uzupełnia się ją o opisaną wyżej tamponadę przednią.
Jeszcze innym rodzajem tamponady, który jest wykorzystywany, jest tamponada z użyciem cewnika Foleya – pacjentom zdarza się mówić wtedy, że wprowadzono im "balonik" do nosa.
Czytaj również: Rak nosogardła (jamy nosowo-gardłowej) – przyczyny, objawy, leczenie
Tamponady nosa – jak długo i kiedy jest usuwana?
Zastosowanie tamponady zazwyczaj doprowadza od opanowania krwotoku. Pacjenci jednak nierzadko zastanawiają się nad tym, przez jak długo muszą być utrzymane wprowadzone do ich nosa tampony.
W przypadku tamponady przedniej po jej założeniu pacjent udaje się do domu, a tampony usuwa się po upływie dwóch-trzech dób od ich założenia.
Nieco inaczej jest już w razie konieczności zastosowania tamponady tylnej. Po jej wykorzystaniu zalecana jest hospitalizacja, a usuwanie tamponady z nosa ma miejsce po 3-5 dniach.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Interna Szczeklika 2018/2019, red. P. Gajewski, wyd. Medycyna Praktyczna.
- Rodney J. Schlosser (tłum. K. Perzanowska-Brzeszkiewicz) „Krwawienie z nosa”, Medycyna Po Dyplomie, 2009, 05.
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/nosebleeds/basics/causes/sym-20050914
Tomasz Nęcki
Lekarz
Ukończył kierunek lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 02.04.2019
opublikowany 03.02.2022
opublikowany 07.02.2022