Ropny wyciek z ucha jest częstym objawem spotykanym w praktyce lekarskiej. Dotyczy on głównie dzieci. Przyczyną takiego stanu może być zapalenie ucha zewnętrznego, ostre lub przewlekłe zapalenie ucha środkowego, guz perlisty oraz ciało obce w przewodzie słuchowym. Rzadziej powodem są wrodzone malformacje, grzybica, uraz czy proces nowotworowy. Nie zawsze uda się postawić prawidłową diagnozę podczas pierwszej wizyty u lekarza.
Ropa z ucha – ropna wydzielina i wyciek z ucha – przyczyny, objawy, leczenie
Jakie są przyczyny ropnego wycieku z ucha?
Jedną z częstych przyczyn wycieku ropnej wydzieliny z ucha jest ostre zapalenie ucha środkowego, w którym doszło do perforacji (pęknięcia błony bębenkowej). Rozwija się ono wówczas na podłożu bakteryjnym. Zapalenie ucha środkowego nierzadko pochodzi z istniejącego już przeziębienia poprzez ciągłość nosogardła, rzadziej drogą krwiopochodną. Dodatkowo przyczynia się do tego narażenie na dym papierosowy, obecność alergii wziewnych, karmienie piersią w pozycji leżącej oraz powiększenie migdałków – powoduje to zapadnięcie się trąbki Eustachiusza, sprzyjając rozwojowi bakterii i bakteryjnemu zapaleniu ucha.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego również objawia się przewlekłym wyciekiem ropy z ucha. Przyczyny tego schorzenia są złożone i nie w pełni poznane.
Pewne przyczyny, po których może dojść do wycieku ropnej wydzieliny w tym przypadku to:
- zamknięcie trąbki słuchowej na skutek zaczopowania gęstą wydzieliną śluzową cieśni trąbki, zrostami po adenotomii (inaczej wycięciu migdałka gardłowego), przerostu tkanki adenoidalnej;
- infekcji bakteryjnej, która przeszła z górnych dróg oddechowych;
- niewyleczone ostre zapalenie ucha środkowego, często z powodu nieadekwatnej antybiotykoterapii, przechodzi w przewlekłe zapalenie.
Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie
Ropa z ucha – jaka przyczyna?
Ropna, żółta wydzielina z ucha to nie tylko efekt infekcji. Przyczyną może być twór określany jako guz perlisty lub perlak . W uchu oznacza to obecność wolno rosnącej masy, która wydziela enzymy. Perlak najczęściej rozwija się w uchu środkowym i może powodować wyciek ropy z ucha. Dzieli się na typy:
- wrodzony;
- nabyty pierwotny – perlak powstaje na skutek wpuklenia do wnętrza jamy bębenkowej;
- nabyty wtórny – rozwijający się w następstwie perforacji błony bębenkowej i migracji komórekn nabłonka płaskiego do wnętrza jamy bębenkowej;
- trzeciorzędowy – ma pochodzenie pooperacyjne.
Rozwijając się w jamie bębenkowej jest przyczyną przewlekłego perlakowego zapalenia ucha środkowego.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Inna przyczyną wycieku ropnej wydzieliny z ucha może być ostre zapalenie ucha zewnętrznego, zwane inaczej uchem pływaka. Proces zapalny, spowodowany infekcją bakteryjną, dotyczy skóry całego zewnętrznego przewodu słuchowego. Zapalenie może być również zlokalizowane i zakończyć się wytworzeniem ropnia. Przyczyną jest częsta ekspozycja przewodu na wodę, nadmierne jego czyszczenie patyczkami do uszu czy paznokciami, które usuwają lub przerywają naturalną barierę ochronną, jaką jest woskowina i skóra. Powodem może być jeszcze ciepły i wilgotny klimat, który sprzyja rozwojowi bakterii oraz choroby skóry, takie jak egzema, na podłożu których wtórnie może dochodzić do zakażenia.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Ropna wydzielina z ucha – jakie objawy się pojawiają?
W przypadku ostrego zapalenia ucha dorośli skarżą się na:
- silny, ostry ból ucha, największy ból jest, wtedy gdy pęka błona bębenkowa,
- upośledzenie słuchu,
- szumy i szmery uszne,
- żółtą wydzielinę z ucha (wodnista lub bardziej gęsta),
- dodatkowo mogą występować objawy ogólne, takie jak gorączka i osłabienie.
U niemowląt i małych dzieci, które nie potrafią się jeszcze komunikować ostre zapalenie ucha możemy podejrzewać, gdy dziecko ciągnie, drapie lub intensywnie pociera ucho, kaszle i ma zatkany cieknący nos, nie reaguje na ciche dźwięki, nie utrzymuje równowagi, nadmiernie płacze, ma biegunkę, brak apetytu, jest niespokojne, ma żółtą wydzielinę w uchu.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
W przewlekłym zapaleniu ucha środkowego istnieje perforacja błony bębenkowej (inaczej ubytek błony), przez którą wydostaje się wydzielina o nieprzyjemnym zapachu oraz dochodzą objawy postępującego niedosłuchu, zawroty i tępe bóle głowy oraz uczucie ciśnienia w głowie.
W przypadku perlakowego zapalenia ucha początkowe objawy mogą być skąpe, dopiero wraz z rozwojem perlaka pojawia się cuchnąca, żółta wydzielina.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Powikłania nieleczonego ropnego wycieku z ucha
Występowanie powikłań zależy od etiologii ropnej wydzieliny z ucha. Niestety może do nich dochodzić mimo rozpoczęcia leczenia, na skutek nieskutecznej antybiotykoterapii lub późnego zgłoszenia się pacjenta do lekarza. Do powikłań ostrego i przewlekłego zapalenia ucha środkowego należą zapalenie błędnika, porażenie nerwu twarzowego, zapalenie kości skroniowej, zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień wewnątrzczaszkowy, usznopochodne wodogłowie i sepsa.
Równie ciężkie powikłania niesie ze sobą nieleczone przewlekłe perlakowe zapalenie ucha. Perlak, rozrastając się, powoduje zniszczenie błony bębenkowej, kosteczek słuchowych, a nawet kości skroniowej. Pojawiać się mogą wówczas niedowłady, porażenie nerwu twarzowego, zawroty głowy, ropnie mózgu i móżdżku.
Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?
Leczenie rokowanie ropnego wycieku z ucha
Ze względu na kompetencje, możliwości diagnostyczne i terapeutyczne jedynie otolaryngolog lub audiolog jest w stanie zapewnić kompleksową opiekę nad chorym z ropnym wyciekiem z ucha. Podstawą skutecznej terapii jest wczesne rozpoznanie, zatem nie należy zwlekać z pójściem do lekarza. Do ogólnych rekomendacji zalicza się leczenie objawów klinicznych, jak i zmian w obrazie otoskopowym.
Stosuje się wówczas leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i antybiotyki. W ostrym zapaleniu ucha środkowego po zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku już po trzech dniach błona bębenkowa zamyka się, gdy doszło do wcześniejszego jej pęknięcia. W przypadku, gdy błona jeszcze nie pękła samoistnie, przeprowadzany jest zabieg paracentezy (inaczej myringotomii, czyli nacięcia błony bębenkowej) w celu ewakuacji płynu znajdującego się w uchu środkowym.
U dzieci wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym, zaś u dorosłych w miejscowym. W przewlekłym zapaleniu ucha środkowego na skutek powstałej ziarniny i polipów wymagana jest stała opieka laryngologiczna i leczenie operacyjne. W przypadku przewlekłego perlakowego zapalenia ucha jedyną skuteczną metodą leczenia jest zabieg, polegający na usunięciu wszystkich chorych tkanek.
Ropna wydzielina z ucha – video z laryngologiem
Zdaniem eksperta
Wyciek ropnej wydzieliny z ucha jest objawem bardzo niepokojącym i wskazującym na proces toczący się w jamie bębenkowej, w której doszło do perforacji błony bębenkowej. Występuje on w takich jednostkach chorobowych, jak: ostre zapalenie ucha środkowego (wyciek jest wtedy krótkotrwały) oraz przewlekłe zapalenie ucha środkowego (wyciek przewlekły). W ostrym zapaleniu ucha środkowego błona bębenkowa pęka (ból jest wtedy największy) i wycieka ropny płyn z jamy bębenkowej. Zdarza się, że po zastosowaniu antybiotyku już po trzech dniach błona bębenkowa zamyka się (szczególnie u dzieci), a stan zapalny się cofa. W przewlekłym zapaleniu ucha środkowego istnieje ubytek błony, tzw. perforacja, przez którą dostają się do ucha bakterie i tworzy się przewlekły proces zapalany, obejmujący jamę bębenkową, w której to tworzy się ziarnina oraz polipy. Takie ucho wymaga stałej opieki laryngologicznej i leczenia operacyjnego. Najgorszą postacią jest perlakowe zapalenie ucha środkowego – wtedy to wydzielina ma charakter cuchnący i przewlekły. Nie jest wskazane czekanie z bólem ucha do momentu, w którym błona bębenkowa pęknie samoistnie, ponieważ, kiedy tak się stanie, obserwuje się trwały ubytek. Zabiegi paracentezy (myringotomii), tj. nacięcia błony bębenkowej, zapobiegają temu poprzez takie nacięcie błony, które nie zostawia śladu po zakończeniu się zapalenia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Mateusz Bednarczyk
Lekarz
Absolwent Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Przez dwa lata był przewodniczącym studenckiego koła naukowego gastroenterologii, alergologii i pediatrii oraz brał udział w prowadzeniu badań klinicznych. Podczas studiów uczestniczył w wielu warsztatach medycznych, prezentował prace naukowe na międzynarodowych konferencjach, m.in. zajmując 2. miejsce na Międzynarodowym Kongresie Młodych Naukowców w Poznaniu. Był trzykrotnym stypendystą programu ,,Erasmus+”, dzięki czemu mógł studiować i odbywać praktyki w Belgii, Czechach oraz Serbii.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 14.05.2023
opublikowany 02.04.2024
opublikowany 27.02.2024
opublikowany 02.04.2024