Guzki dnawe – usuwanie i leczenie objawu dny moczanowej

Czym jest dna moczanowa (podagra) i jakie są jej przyczyny?

Dna moczanowa (podagra, artretyzm) jest obecnie bardzo powszechną chorobą cywilizacyjną. Kojarzy się ona głównie z silnymi dolegliwościami bólowymi stawów, ale zwiększona ilość kwasu moczowego, która jest jej przyczyną – powoduje jeszcze inne niebezpieczne dla zdrowia powikłania. Jej przyczyny są bardzo powszechne, gdyż najczęściej wysoki poziom kwasu moczowego, wiąże się z niezdrowym trybem życia, otyłością czy nadciśnieniem. Ilość chorych na dnę podwoiła się w XXI wieku, a jej powikłania są groźne dla życia – odpowiednie i kompleksowe leczenie jest niezbędne dla zachowania zdrowia.

Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem

Przyczyną dny jest odkładanie się w tkankach kryształów moczanu sodu, wskutek zwiększonego stężenia we krwi kwasu moczowego. Może być to wynikiem nadmiernej jego produkcji lub zmniejszonego jego wydalania z organizmu. Są czynniki, które sprzyjają rozwojowi dny moczanowej, zaliczamy do nich m.in.:

• uwarunkowania genetycznie,
• płeć męska (mężczyźni chorują częściej) oraz kobiety po menopauzie, wiek powyżej 30. roku życia,
• spożywanie produktów bogatych w puryny, z których powstaje kwas moczowy, diety restrykcyjne oraz wysokobiałkowe, nadużywanie alkoholu,
• przewlekłe choroby nerek, otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zaburzenia lipidowe, kwasica, niedokrwistość hemolityczna),
• leki, które zwiększają stężenie kwasu moczowego.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Czym są guzki dnawe – objawy i lokalizacja?

Opisane wyżej przyczyny – niewłaściwa dieta, choroby nerek, czy skłonności genetyczne prowadzą do podwyższone poziomu kwasu moczowego. Kiedy w organizmie znajduje się zbyt duża ilość kwasu moczowego i jest ona nieleczona (zbijana), kwas zaczyna się krystalizować i odkładać w postaci złogów.

Tworzą się z niego niebolesne guzki moczanowe, inaczej określany jako guzki dnawe. Zmiany te lokalizują się zwłaszcza w okolicy stawów – na palcach stóp, na rękach, w okolicy stawu łokciowego, w tkankach miękkich – na uszach (na małżowinach usznych) lub ścięgnie Achillesa oraz w narządach wewnętrznych. Mogą pojawiać się w stawach, ścięgnach, kaletkach maziowych. Te znajdujące się pod skórą są zazwyczaj miękkie, a te w stawach –twarde. W tym ostatnim przypadku z powodu konsystencji i lokalizacji usunięcie jest znacznie trudniejsze.

Jeśli guzki na kościach i stawach są są małe, nie wpływają na komfort życia, ale jeśli są większe, mogą uciskać nerwy lub ograniczać ruchomość stawów. Mogą być przyczyną bólu stawów. W niektórych przypadkach zaleca się usunięcie guzków dnawych.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Guzki moczanowe, zapalenie stawów i inne objawy dny

Objawy dny moczanowej to nie tylko guzki dnawe na palcach stóp, na rękach czy na uszach. Mogą pojawiać się także inne zmiany w obrębie kości i stawów. Najbardziej uciążliwym jest ból stawów, zwłaszcza ból palucha i bóle stóp. Przyczyna bólu w dnie moczanowej jest odkładanie się złogów kryształów moczanu sodu w stawach, ścięgnach lub narządach wewnętrznych. Pacjenci skarżą się na bóle, obrzęki, zaczerwienienie i ograniczenie ruchomości zajętych chorobą stawów (najczęściej stawy palucha, stawy stóp i rąk, kolana, barki, rzadziej stawy kręgosłupa).

Częsty jest ból stawów w nocy oraz nad ranem. Bóle stawów mają cechy do nawrotów. Pacjenci wspominają o ataku dny moczanowej, co oznacza,z e wracają silne i nagłe bóle w stawach.

Inne objawy dny moczanowej to:

• gorączka, dreszcze, zmęczenie, osłabienie;
• tworzenie się guzków moczanowych;
• uszkodzenie narządów wewnętrznych (nerek, wątroby);
• choroby towarzyszące (np. nadciśnienie tętnicze, choroby serca, otyłość, cukrzyca, zaburzenia lipidowe);
• problemy z poruszaniem się (chodzeniem, wstawaniem, kucaniem).

Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?

Usuwanie guzków dnawych i leczenie bólu stawów

W wieloletnim przebiegu choroby dochodzi do zapaleń wielu stawów oraz rozwoju guzków moczanowych. Dla wielu pacjentów z przyczyn estetycznych priorytetem pozostaje usunięcie guzków dnawych, najczęściej z miejsc bardzo widocznych – na rekach lub na twarzy.

Małe guzki, zwłaszcza te, które znajdują się pod skórą usuwa się w prosty sposób w ramach chirurgii jednego dnia. Problem stanowią duże guzki dnawe oraz te, które znajdują się w więzadłach i ścięgnach. Mniej problemów sprawiają miękkie guzki dnawe, które można nakłuć i usunąć pod ciśnieniem. Usuwanie twardych i dużych guzków wymaga już większego doświadczenia. Operacja może pozostawić po sobie rany, które trudno się goją.

Jednym z problemów pacjentów z dną moczanową są nawracające bóle stawów i zapalenie stawów. Prócz farmakoterapii i metod naturalnych można zastosować również fizjoterapię. Zaleca się:

• w okresie silnego bólu stawów, krioterapię lub w domowych warunkach ochładzanie bolących stawów okładami z lodu oraz ich odciążenie;
• korzystanie z zabiegów poprawiających funkcjonalność stawów (np. laseroterapia, prądy interferencyjne lub diadynamiczne, ultradźwięki);
• wykonywanie ćwiczeń leczniczych pozwalających zachować ruchomość chorych stawów;
• lecznictwo uzdrowiskowe (kąpiele lecznicze solankowe, siarczanowe, siarczkowo-siarkowodorowe);
• zachowanie regularnej aktywności fizycznej (spacery, jazda na rowerze, nordic walking).

Leczenie dny moczanowej

Dnę moczanową należy różnicować z innymi chorobami zapalnymi, takimi jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, zmiany zwyrodnieniowe lub pourazowe oraz choroby bakteryjne i wirusowe. Badanie rtg pokaże nadżerki oraz guzki dnawe w stawach, a ocena pobranego płynu stawowego – kryształki moczanu sodu. Aby potwierdzić dnę, lekarz powinien zlecić badania laboratoryjne, takie jak: stężenie kwasu moczowego we krwi oraz dobową jego utratę z moczem. Szukanie schorzeń, które towarzyszą dnie również jest niezbędne, dlatego warto kontrolować masę ciała pacjenta, ciśnienie tętnicze oraz stężenia glukozy oraz poziom lipidów we krwi.

Metoda leczenia dny moczanowej polega na rehabilitacji ruchowej, pozwalającą jak najdłużej zachować sprawność ruchową. Leczenie podagry należy rozpocząć od pojawienia się pierwszych objawów zapalnych w stawach, żeby zapobiegać kolejnym atakom oraz groźnym dla życia powikłaniom. Pacjenci z dną powinni pozostawać pod stałą opieką reumatologa. Leczenie jest kompleksowe i powinno obejmować stosowanie leków na dnę moczanową farmakoterapię właściwą dietę niskopurynową i zmianę nawyków żywieniowych, kontrolę masy ciała.

Leczenie farmakologiczne jest podstawowym elementem leczenia dny i składa się z:

• leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, podczas ostrego napadu dny (kolchicyna, niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy – można je podać bezpośrednio do stawu),
• leków zmniejszających stężenie kwasu moczowego we krwi (np. allopurynol, febuksostat) i leków ułatwiających wydalanie kwasu moczowego,
• leczenia chorób towarzyszących dnie moczanowej,
• suplementacji witaminy C.

Dna moczanowa – dieta niskopurynowa

Po leczeniu farmakologicznym, konieczna jest zmiana stylu życia i stosowanie diety na dnę moczanową. Ta pozwala zapobiegać rozwojowi objawów podagry, w tym bólu stawów i guzków dnawych.

Zalecenia dietetyczne obejmują:

• unikanie pokarmów bogatych w puryny, które organizm przekształca w kwas moczowy (m.in. mięso wołowe, wieprzowe, jagnięce, dziczyzna, podroby, bekon, wędliny, owoce morza, tłuste sosy, drożdże, buliony, warzywa strączkowe, kapusta, brukselka, grzyby);
• unikanie produktów zawierających fruktozę (np. słodkich napojów i napojów bezalkoholowych);
• spożywanie m.in. zielonych warzyw, cebuli, selera, pomidorów, owoców, kaszy gryczanej, chudego nabiału, pieczywa, masła, maślanek, orzechów, czekolady oraz picie kawy;
• spożywanie wiśni i czereśni, które zmniejszają ilość kwasu moczowego we krwi i działają przeciwzapalnie;
• wykluczenie alkoholu, zwłaszcza piwa oraz papierosów;
• regularne nawadnianie organizmu;
• jedzenie mniejszych porcji, a częściej.

Nieleczona dna moczanowa niesie za sobą groźne dla życia powikłania, takie jak: kamica moczowa, uszkodzenie narządu ruchu (nadżerki w stawach wywołane kryształami moczanu sodu powodują artretyzm) i niepełnosprawność, zawał serca, udar mózgu.