Czym jest poronienie?
Poronieniem nazywamy wydalenie jaja płodowego przez ciężarną do 22 tygodnia ciąży. Nie jest to zjawisko rzadkie, bowiem niemal co czwarta kobieta starająca się o dziecko miała styczność z tą patologią. Wiele poronień samoistnych nie jest nawet rejestrowanych i rozpoznawanych zarówno przez lekarzy, jak i matki. Dzieje się tak dlatego, ponieważ około połowy przypadków wydalenia jaja płodowego ma miejsce na samym początku ciąży, przed implantacją lub tuż po. Kobiety w tym okresie bardzo często nawet nie zdają sobie sprawy, że są ciężarne.
Przyczyny poronień
Poznanie przyczyny poronienia w danym przypadku jest trudne. Powodów utraty ciąży jest wiele i są one dość zróżnicowane. Jedną z przyczyn jest wpływ nieprawidłowej budowy anatomicznej macicy na proces implantacji i utrzymania ciąży. Wady macicy, takie jak przegrody czy jednorożność, mogą stać się przyczyną zbyt wczesnego porodu, ale również w niektórych warunkach – poronienia.
Podobna sytuacja tyczy się dużych mięśniaków macicy. Jednak przyczyny anatomiczne nie należą do powszechnie spotykanych problemów kobiet ciężarnych. Znacznie poważniejszą i częstszą przyczyną występowania poronień są zaburzenia genetyczne. Dotyczą one liczby i struktury chromosomów, które powstają wskutek przekazania od rodzica lub tuż po zapłodnieniu. Jajo płodowe, którego materiał genetyczny jest nieprawidłowy najczęściej ulega samoistnemu poronieniu.
Kolejną przyczyną, która jest dość szeroko rozpoznawana, są zaburzenia hormonalne. Przykładem może być defekt funkcjonowania ciałka żółtego ciążowego, które produkując progesteron, odpowiada za rozwój wczesnej ciąży. Wśród częstych przyczyn wymieniane są również zaburzenia immunologiczne oraz wpływ czynników toksycznych w pierwszym okresie rozwoju płodu.
Niepodważalnym czynnikiem ryzyka wystąpienia poronienia jest wiek matki, około połowy matek powyżej 40 roku życia doznaje utraty ciąży (może być to związane z większą częstością zaburzeń genetycznych w komórkach jajowych – oocytach – starszych kobiet).
Rodzaje poronień
Poronienia do 8 tygodnia ciąży przebiegają zazwyczaj jednofazowo. Kobieta w jednym momencie wydala z macicy jajo płodowe i kosmówkę. Po 8 tygodniu, ze względu na większy rozwój płodu i kosmówki, wydalenie jest procesem dwufazowym. Najpierw poronieniu ulega sam płód, dopiero potem element łożyskowy.
W zależności od przebiegu poronienia i jego patogenezy wyróżnia się kilka jego rodzajów.
- Poronienia nawracające – tak nazywa się trzy lub więcej następujących po sobie poronień.
- Poronienie zagrażające – jest to stan zwiększonego ryzyka utraty ciąży. Pacjentka zgłasza się do ginekologa-położnika z powodu bezbolesnych krwawień, skurczów macicy. W badaniu stwierdza się zamknięcie szyjki macicy. Leczenie polega na wypoczynku, leżeniu w łóżku, zapewnieniu pełnego spokoju. Niektórzy lekarze stosują terapię progesteronem, za pomocą tabletek doustnych lub globulek dopochwowych.
- Poronienie w toku – jest to stan, w którym w danym momencie następuje wydalanie jaja płodowego. Badanie lekarza stwierdzi w takim razie rozwarcie szyjki macicy, przez którą można zauważyć elementy jaja płodowego. Konieczne w tej sytuacji jest łyżeczkowanie jamy macicy.
- Poronienie zatrzymane – jest to stan, w którym w macicy znajduje się martwe jajo płodowe, lecz szyjka macicy pozostaje zamknięta. Obumarły płód powinien zostać wydalony w ciągu 8 tygodni od momentu stwierdzenia jego śmierci. Gdy to nie następuje, wtedy mówimy o stanie poronienia zatrzymanego. W tej sytuacji lekarz powinien przeprowadzić farmakologiczną indukcję skurczów macicy celem wydalenia płodu. W razie niepowodzenia konieczne jest zastosowanie instrumentalnego opróżnienia jamy macicy (np. łyżeczkowanie).
- Poronienie zupełne – stan, w którym stwierdza się brak jakichkolwiek pozostałości jaja płodowego w jamie macicy, a szyjka macicy jest już zamknięta.
- Poronienie niezupełne – stan, w którym stwierdza się pozostałości po poronieniu w jamie macicy, a szyjka jest nadal rozwarta.
Profilaktyka poronień
Niezmiernie istotna jest profilaktyka następnych poronień. Czasami zdarza się, że poronienie miało miejsce tylko raz, było zdarzeniem jednostkowym, a pacjentka zajdzie bez problemu w następną ciążę i urodzi zdrowe dziecko. Bywa jednak, że kobieta jest obciążona pewnymi zaburzeniami, które mogą się ujawniać pod postacią niemożności utrzymania ciąży. Dlatego zasadą jest wnikliwe badanie ogólne i specjalistyczne chorej, służące poznaniu przyczyn poronienia. W tym celu lekarz powinien wysłać poronione jajo płodowe do oceny histopatologicznej, wykonać badania krwi, badania obrazowe i genetyczne u pacjentki.
