Rzucawka to określenie drgawek, które mogą wystąpić u kobiety ciężarnej. Drgawki te nie mają związku ze stanem zdrowia mózgu czy z zaburzeniem jego pracy. Rzucawka jest następstwem stanu przedrzucawkowego, który występuje u kobiet ciężarnych. Typowe dla rzucawki jest to, iż uaktywniania się po 20 tygodniu ciąży, a także po porodzie.
Rzucawka – przyczyny, objawy, powikłania, leczenie
Spis treści
Czym jest rzucawka?
Rzucawka w większości przypadków pojawia się w trzecim trymestrze ciąży, a około 80% drgawek pojawia się w czasie porodu lub w przeciągu 48 godzin po porodzie. Rzadziej rzucawka dotyka ciężarnych przed 20 tygodniem ciąży, a także później niż 48 godzin po porodzie. Większość kobiet w stanie przedrzucawkowym nigdy nie dojdzie do stanu, w którym aktywują się tzw. drgawki kloniczne.
W klinicznym obrazie stanu przedrzucawkowego obserwuje się występowanie:
- nadciśnienia,
- białka w moczu .
W obrazie dziecka też można zauważyć stan przedrzucawkowy . Szczególnie jeżeli obserwuje się zmniejszoną ilość płynu owodniowego i zmniejszone wzrastanie wewnątrzmaciczne płodu.
Przyczyny powstawania rzucawki
Lekarze nie znają dokładnych przyczyn występowania rzucawki. Czynniki, które mogą być powiązane z rzucawką to:
- problemy z żyłami,
- czynniki neurologiczne,
- dieta,
- geny.
Zobacz też: Ciśnienie krwi w ciąży – jakie powinno być?
Kto jest najbardziej narażony na wystąpienie rzucawki?
Ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego zwiększa się wraz z wiekiem. Jeżeli kobieta ma więcej niż 35 lat, to znajduje się w grupie ryzyka.
Ciężarne, u których:
- jest to pierwsza ciąża,
- występuje cukrzyca ,
- nadciśnienie ,
- choroba nerek ,
również są bardziej narażone na wystąpienie rzucawki.
Ciężarne w ciąży wielopłodowej, chorujące na nerki także zaliczają się do grupy ryzyka.
Objawy rzucawki
Istnieje kilka bardzo charakterystycznych objawów rzucawki. Zalicza się do nich:
- bóle mięśni i skurcze,
- drgawki ,
- niepokój,
- nadmierne pobudzenie,
- utratę przytomności,
- problemy z pamięcią .
Jak wygląda atak rzucawki?
Rzucawka może wystąpić jako pojedyncze drganie lub jako kaskada drgań, w czasie których może dojść do oczopląsu i ślinotoku z ust pacjentki. Na początku występuje zazwyczaj utrata przytomności. Kolejno pojawiają się drgawki, które kurczą naczynia krwionośne i, w konsekwencji, mogą doprowadzić do niedotlenienia, a nawet do duszenia się pacjentki.
Gdy drgawki przemijają, ciężarna jest nieprzytomna a wręcz może zapaść w śpiączkę. W tym czasie może jednak pozostać wrażliwa na zewnętrzne bodźce.
Przebieg ataku rzucawki
Drgawki można podzielić na dwie fazy:
- Pierwsza faza – trwa od 15 do 20 sekund i zaczyna się od drgań mięśni twarzy; ciało zaczyna sztywnieć i rozpoczynają się już regularne drgawki całego ciała;
- Faza druga – trwa około 60 sekund; zaczyna się od szczękościsku, przenosi się na mięśnie twarzy i dalej na całe ciało; ciało spina się w skurcz toniczno-kloniczny; w czasie drgawek może dojść do przegryzienia języka, urazów głowy, złamania kości.
Jak rozpoznać stan przedrzucawkowy?
Do badań, które mogą pomóc zdiagnozować rzucawkę, poza badaniami laboratoryjnymi, zaliczyć można także badanie fizykalne, które polega na regularnej obserwacji ciężarnej. W szczególności mowa tutaj o ocenie oddechu, obserwacji zabarwienia powłok skórnych, czy też o przeprowadzeniu wywiadu. Również regularnej ocenie podlegać będzie ciśnienie tętnicze krwi. Może też zostać zlecone badanie krwi i moczu.
Na podstawie powyższych badań można wyciągnąć wnioski, czy u ciężarnej może dojść do wystąpienia ataku.
Jak leczy się rzucawkę?
Postępowanie z ciężarną, u której występuje zagrożenie pojawieniem się rzucawki polega na powstrzymaniu stanu przedrzucawkowego przed przekształceniem się w rzucawkę. Stosuje się odpowiednie leki, tzw. leki przeciwdrgawkowe. Często stosuje się leczenie magnezem we wlewie dożylnym, a także środkami leczniczymi, które mają za zadanie obniżyć zbyt wysokie ciśnienie krwi.
Rzucawka - poród naturalny czy cesarskie cięcie?
Jeżeli cel nie zostanie osiągnięty, lekarz może zadecydować o zakończeniu ciąży nawet przed uprzednio wyznaczonym terminem. Taką ciążę kończy się zazwyczaj drogą cięcia cesarskiego , ale decyzję podejmuje zawsze lekarz, w zależności od etapu porodu.
Jakie powikłania dla matki i dziecka niesie ze sobą rzucawka?
Wystąpienie rzucawki jest bardzo niebezpieczne dla matki i jej dziecka. Może nawet prowadzić do śmierci matki i dziecka.
Do najczęstszych powikłań, jakie mogą wystąpić po ataku rzucawki, możemy zaliczyć:
- przedwczesne oddzielenie się łożyska,
- poród przedwczesny , który może doprowadzić do komplikacji życiowych dziecka,
- problemy z krzepnięciem krwi.
Zatem bardzo istotne jest wczesne wykrycie ryzyka, w celu uniknięcia poważnych powikłań, zarówno dla kobiety i dziecka.
Zapobieganie wystąpieniu rzucawki
Aby zapobiec ewentualnym powikłaniom, należy przede wszystkim dbać o regularne wizyty u ginekologa w czasie ciąży. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pomaga zmniejszyć ryzyko, a także pozwala na odpowiednio wczesne wdrożenie leczenia.
Kiedy trzeba zgłosić się do szpitala?
Do szpitala należy udać się jak najszybciej, jeżeli obserwuje się:
- żywo czerwone krwawienie z dróg rodnych,
- zmniejszone ruchy dziecka,
- brak ruchów dziecka,
- ciągły ból głowy ,
- ból brzucha po prawej górnej stronie,
- problem ze wzrokiem,
- wymioty i nudności .
Do szpitala należy udać się w sytuacji, gdy występuje jakikolwiek symptom, mogący sugerować wystąpienie stanu rzucawki lub stanu przedrzucawkowego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Maureen Boyle, red. wyd. pol. Grażyna Iwanowicz-Palus, „Stany nagłe w okresie okołoporodowym”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2008,
- Tomasz Maciejewski, „Stany nagłe. Ginekologia i położnictwo”, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2018,
- Jyotsna Pundir, Arri Coomarasamy, „Położnictwo - algorytmy oparte na dowodach naukowych”, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2018.
Opublikowano: 18.11.2014;
aktualizacja: 06.05.2021
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Estera Chejda
Położna
W 2009 roku ukończyła Gdański Uniwersytet Medyczny (magister położnictwa). Od 2009 roku pracuje na sali porodowej w Szpitalu Specjalistycznym w Wejherowie. Poza pracą na sali porodowej prowadzi prywatną szkołę rodzenia. Ponadto ukończyła kurs specjalistyczny z pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego oraz z pielęgniarstwa operacyjnego. W szpitalu asystuje również jako instrumentariuszka w czasie ginekologicznych zabiegów operacyjnych .
151
Komentarze i opinie (0)