Swędzenie skóry głowy jest dolegliwością spotykaną powszechnie w codziennej praktyce lekarza pierwszego kontaktu oraz dermatologa. U jej podłoża mogą leżeć choroby skóry, choroby ogólnoustrojowe i neurologiczne oraz zaburzenia psychiczne. Leczenie świądu skóry głowy często ma charakter przewlekły i powinno być ukierunkowane na przyczynę tej dolegliwości. Stosować można także domowe sposoby na świąd skóry głowy.
Swędzenie skóry głowy – jakie są domowe sposoby na swędzenie głowy?
Spis treści
Swędzenie skóry głowy – przyczyny
w środowisku medycznym postrzegany jako objaw spotykany dość powszechnie. Nieliczne dane wskazują, że zjawisko to może dotyczyć nawet 25% całej populacji – pojawia się w równym stopniu u kobiet, jak i u mężczyzn.
Uporczywe, nawracające swędzenie głowy nie musi mieć przyczyny w postaci choroby skóry ani schorzeń ogólnoustrojowych. W przypadku 10–15% pacjentów cierpiących na uogólniony świąd skóry głowy mówi się o charakterze idiopatycznym, czyli o nieznanej przyczynie.
Zdiagnozowanie dlaczego swędzi skóra głowy jest trudne. Potencjalne przyczyny zostały dotychczas słabo poznane z uwagi na niewielką liczbę rzetelnie prowadzonych badań dotyczących tego tematu.
Problem może mieć swoje podłoże w wielu stanach chorobowych, włączając w to choroby skóry, ogólnoustrojowe, neurologiczne i psychiatryczne.
To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?
Świąd skóry głowy – łupież, grzybica, łuszczyca?
Swędząca skóra głowy najczęściej kojarzona jest z łupieżem, czyli jedną z form grzybicy skóry głowy. Fachowo, łupież powinien być określany jako łojotokowe zapalenie skóry. Jest on najczęstszą przyczyną swędzenia skóry głowy.
Zmiany skórne w postaci pojawiających się łusek są wynikiem przetłuszczania skóry. Łojotok jest następstwem wzajemnego oddziaływania pomiędzy skórą głowy, wydzieliną gruczołów łojowych, układem immunologicznym skóry oraz grzybami drożdżopodobnymi gatunku Malassezia furfur.
Drożdżyca głowy, czyli objawy łojotokowego zapalenia skóry są bardzo zróżnicowane – czasem jedynym objawem może być tzw. łupież łojotokowy, czyli drobnopłatowe złuszczanie się naskórka w obrębie skóry głowy z towarzyszącym łojotokiem.
Na podstawie stopnia nasilenia łojotoku przyjęto dzielić łupież na zwykły (suchy) oraz tłusty. Łupież występuje najczęściej u osób w okresie dojrzewania i we wczesnej dorosłości, wtedy też ważnym czynnikiem rozwoju zmian są hormony.
Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie
Skóra głowy swędzi też w przypadku grzybicy. Choroba ta wywołana jest przez grzyby pochodzenia ludzkiego (grzybica strzygąca, grzybica drobnozarodnikowa oraz bardzo rzadka grzybica woszczynowa) i zwierzęcego.
Grzybica skóry owłosionej głowy jest częstą przyczyną swędzenia skóry na głowie u dzieci. Do zarażenia dochodzi często w przedszkolach i szkołach. Z uwagi na rozpowszechnienie grzybicy stanowi ona istotną przyczynę świądu skóry głowy, jakkolwiek sama swędząca skóra jest bardziej charakterystyczna i częstsza w grzybicach skóry gładkiej.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?
Pieczenie skóry głowy i wypadanie włosów to problem pacjentów chorujących na łuszczycę. Szacuje się, że zmiany łuszczycowe zlokalizowane w obrębie owłosionej skóry głowy (łuszczyca głowy) mogą być przyczyną tego, że głowa bardzo swędzi u około 50% pacjentów.
Uporczywe swędzenie głowy towarzyszy łysieniu bliznowaciejącemu. Silny świąd głowy jest powszechnie spotykany u pacjentów cierpiących na odmianę mieszkową liszaja płaskiego ze współistniejącym stanem zapalnym. Uważa się, że ta przyczyna łysienia bliznowaciejącego objawia się świądem u 70% chorych.
To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?
Uporczywe, silne, nawracające swędzenie
Wielu pacjentów informuje lekarza: „swędzi mnie głowa”. Wśród przyczyn świądu skóry głowy należy wymienić czynniki neurologiczne, ogólnoustrojowe i o podłożu psychicznym.
Ze względu na częstość występowania tego problemu, spośród pozostałych przyczyn (niezależnych od chorób skóry i ogólnoustrojowych) na pierwsze miejsce wysuwa się świąd neuropatyczny – występuje on u znacznej części pacjentów chorujących na cukrzycę (zwłaszcza długoletnią i źle kontrolowaną). Nawracające swędzenie jest wynikiem neuropatii cukrzycowej.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Silny świąd skóry pojawia się także u pacjentów, którzy przebyli infekcję wirusem ospy wietrznej i półpaśca (VZV, ang. varicella zoster virus) jako wynik uszkodzenia przez wirus zakończeń nerwowych w przebiegu neuralgii popółpaścowej.
W przypadku nadwrażliwości skóry głowy (subiektywnych skarg lub dyskomfortu pacjenta) brak jest jakichkolwiek widocznych objawów podrażnienia i stanu zapalnego (tj. miejscowej odpowiedzi układu immunologicznego). Badania wykazały, że stan ten występuje częściej u osób z nadmiernym wypadaniem włosów.
Błahą przyczyną może być wysuszona skóra głowy. Sucha skóra powoduje uczucie ściągnięcia i skłania pacjenta do drapania. Problem ten może dotyczyć np. mężczyzn po goleniu głowy.
Swędząca głowa to także problem alergiczny. Uczulenie na szampon i inne kosmetyki skutkuje uporczywym świądem. Objaw taki nasila się po umyciu głowy lub np. nałożeniu odżywki.
Skóra głowy swędzi – jakie objawy i powikłania?
Świąd skóry głowy może być objawem izolowanym lub mogą mu towarzyszyć skórne objawy towarzyszące, takie jak pęcherzyki, pęcherze, grudki w różnym kolorze, bąble, pęknięcia i łuski na skórze.
Charakterystyczna morfologia swędzącej skóry głowy może nakierować lekarza na postawienie właściwej diagnozy bądź z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć całą grupę chorób objawiających się świądem.
Swędzenie skóry na głowie jest objawem niezwykle uciążliwym, mogącym prowadzić do znacznego obniżenia jakości życia pacjenta. Przewlekły świąd może prowadzić do następujących powikłań:
- mechanicznych – przeczosy i rany w obrębie owłosionej skóry głowy, mogące stać się wrotami infekcji bakteryjnej lub po wygojeniu pozostawiać blizny;
- ze strony sfery psychicznej – bezsenność (a także będąca jej konsekwencją senność w ciągu dnia) oraz nadpobudliwość, drażliwość i nerwowość.
To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?
Swędzenie skóry głowy – jak leczyć?
Leczenie swędzenia skóry głowy powinno być ukierunkowane na przyczynę (łuszczycę, grzybicę, świerzb itp.). W przypadku nieustępujących objawów o znacznym nasileniu powinniśmy udać się do dermatologa, który stwierdzi istnienie lub brak schorzeń dermatologicznych. Jeżeli diagnoza jest trafna, objawy powinny ustąpić wraz z podjęciem celowanego leczenia.
Spośród najczęściej stosowanych środków farmakologicznych wymienić należy leki przeciwhistaminowe (I i II generacji) – takie jak difenhydramina, hydroksyzyna. Ponieważ jednym z istotniejszych mediatorów świądu jest hormon tkankowy histamina, zablokowanie receptorów dla histaminy (znajdujących się na zakończeniach nerwów czuciowych) zmniejsza jego nasilenie w sposób niespecyficzny. Ta grupa leków jest szczególnie użyteczna we wszystkich chorobach alergicznych.
Leki na świąd skóry to także glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. alklometazon, betametazon, flutikazon, deksametazon, mometazon, flumetazon; podczas aplikacji należy zachować ostrożność z uwagi na bliskość skóry twarzy) i ogólnoustrojowo (np. hydrokortyzon, prednizon).
Sterydy cechują się wielokierunkowym działaniem i są szczególnie polecane we wszystkich jednostkach chorobowych z nasiloną komponentą zapalną.
Stosuje się także inne leki na receptę. Jednym z nich jest benzokaina, która wykazuje działanie miejscowo znieczulające. Innym lekiem jest krotamiton, dodatkowo szczególnie użyteczny w zakażeniu pasożytnicznym świerzbowcem ludzkim.
Domowe sposoby na swędzenie skóry na głowie
Jednym z najlepszych sposobów na świąd skóry głowy jest mentol. Wykazuje on działanie znieczulające oraz zmniejszające podrażnienie skóry głowy. Kamfora także znieczula, a przenikając przez powłoki skórne, powoduje odczuwanie przez pacjenta zimna.
W postępowaniu objawowym (niespecyficznym) zastosowanie znajdują stosowane miejscowo środki przeciwświądowe w postaci maści, kremu, płynu lub sprayu – część z nich dostępna jest bez recepty.
Istotne jest ponadto utrzymywanie właściwego poziomu higieny skóry owłosionej głowy (odpowiednio częste mycie, najlepiej szamponami hipoalergicznymi).
Opublikowano: 13.02.2017;
aktualizacja: 25.02.2017
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Rafał Drobot
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego oraz studiów podyplomowych Prawo w Ochronie Zdrowia na Uniwersytecie Śląskim. Doświadczenie zawodowe początkowo zdobywał w Oddziale Urologicznym WSZ w Koninie. Od 2017 roku związany z Oddziałem Urologii i Onkologii Urologicznej Centrum Uronefrologii MSS w Warszawie. Pracuje również w kilku poradniach urologicznych na terenie Warszawy. Członek Polskiego Towarzystwa Urologicznego oraz Europejskiego Towarzystwa Urologicznego. Biegle posługuje się językiem angielskim oraz francuskim.
12
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 02.01.2019
opublikowany 09.02.2019
opublikowany 12.04.2020
opublikowany 28.08.2022
opublikowany 21.03.2023