Leczenie łuszczycy zależy zarówno od rodzaju zmian występujących na skórze, jak i od stopnia zaawansowania choroby. Zazwyczaj w leczeniu łuszczycy przydatne są leki do miejscowego zastosowania na skórę. Maść, szampon (leczenie łuszczycy skóry głowy) lub krem, w zależności od preparatu, dostępne są na receptę lub bez recepty. Nową metodą jest leczenie biologiczne. W leczeniu zmian łuszczycowych pomaga również fototerapia, czyli leczenie światłem.
Jak leczyć łuszczycę? Najskuteczniejsze metody
Spis treści
Co to jest łuszczyca? Jakie są objawy choroby?
Łuszczyca to przewlekła choroba skóry, która może pojawić się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, także tych najmłodszych (u niemowląt i małych dzieci bywa mylona z pieluszkowym zapaleniem skóry). Łuszczyca może przybierać postać łagodną, ale może być też chorobą o dużym stopniu nasilenia, znacznie obniżającą jakość życia chorego. Jak leczyć łuszczycę?
Łuszczyca skóry jest przewlekłą, niezakaźną chorobą skóry objawiającą się obecnością czerwonych ognisk pokrytych suchą, złuszczającą się skórą (oprócz tego krostki i grudki na skórze). Złuszczanie się skóry określa się jako erytrodermię łuszczycową.
Objawy łuszczycy w postaci zmian skórnych obserwowane są najczęściej na skórze głowy (łuszczyca skóry głowy), na wyprostnych powierzchniach kończyn (na rękach, dłoniach, palcach), w okolicy krzyżowej. Zmianom na skórze mogą towarzyszyć zmiany stawowe (łuszczyca stawowa).
To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?
Przyczyny łuszczycy
Przyczyną łuszczycy są czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Choroba ma przebieg przewlekły, z okresami zaostrzeń i remisji. Zaostrzenia oraz wysiew nowych zmian mogą być indukowane przez:
- urazy mechaniczne (w tym otarcia przez odzież),
- infekcje,
- stres,
- niektóre leki,
- zmiany hormonalne.
Diagnostyka łuszczycy
Rozpoznania choroby dokonuje się na podstawie badania klinicznego – wywiadu oraz badania przedmiotowego, które można uzupełnić o badanie histopatologiczne wycinka ze skóry.
Podtypy łuszczycy
Wyróżniamy kilka podtypów łuszczycy, spośród których najczęściej występuje łuszczyca zwyczajna. Inna z postaci choroby – łuszczyca krostkowa – może współistnieć z łuszczycą zwyczajną.
Łuszczyca skóry głowy
Łuszczyca skóry głowy (łuszczyca głowy) najczęściej rozwija się szybko, często w wyniku infekcji lub stresu. Zmiany skórne w przebiegu łuszczycy skóry głowy mają postać złuszczających się grudek, a następnie tarczek, pod którymi znajdują się czerwono-brunatne ogniska, krwawiące po zdrapaniu. Opisywane „tarczki” przypominają białe, cienkie strupki lub tak zwaną „schodzącą skórę”, pojawiającą się często po nadmiernym opalaniu.
Zmiany skórne na owłosionej skórze głowy w przebiegu łuszczycy skóry głowy mogą stanowić izolowany objaw lub też rozwijać się jednocześnie ze zmianami w tzw. rejonach predysponowanych:
- wyprostnych częściach przedramion i goleni,
- okolicy lędźwiowo-krzyżowej,
- kolanach i łokciach lub innych większych stawach,
- płytkach paznokciowych.
Jak leczyć łuszczycę?
W leczeniu łuszczycy (zarówno zwyczajnej, jak i krostkowej) zastosowanie znajduje:
- terapia miejscowa,
- terapia farmakologiczna ogólnoustrojowa (w tym oparta na lekach biologicznych),
- leczenie za pomocą PUVA,
- leczenie za pomocą laserów.
Leczenie farmakologiczne
W leczeniu farmakologicznym stosowane są:
- leki miejscowe,
- retinoidy,
- metotreksat,
- hydroksymocznik,
- cyklosporyna,
- takrolimus,
- pimekrolimus,
- przeciwciała monoklonalne.
Terapia PUVA
W leczeniu łuszczycy istotne znaczenie znajduje terapia PUVA, czyli fototerapia (fotochemioterapia) – leczenie światłem za pomocą promieniowania ultrafioletowego w połączeniu z podawaniem związków światłouczulających (psoralenów).
Lasery barwnikowe
Kolejną z metod leczenia łuszczycy jest stosowanie pulsacyjnych laserów barwnikowych na ograniczone ogniska łuszczycowe.
Sposób leczenia łuszczycy zależy w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby. O ile w postaci łagodnej wystarczające może być stosowanie leków miejscowych i PUVA, o tyle w bardziej zaawansowanej chorobie konieczne jest stosowanie leków ogólnoustrojowych (wskazaniem do leczenia ogólnego jest zajęcie przez zmiany łuszczycowe 1/4 i więcej powierzchni skóry oraz łuszczyca oporna na leczenie miejscowe).
Zlokalizowane postacie łuszczycy – takie jak np. łuszczyca dłoni czy łuszczyca skóry głowy – często wymagają wyłącznie leczenia miejscowego (maść, krem, szampon na łuszczycę). Leczenie ogólnoustrojowe (tabletki na łuszczycę) prowadzone jest bardzo rzadko.
Leki na łuszczycę do stosowania na skórę
Wśród leków przeznaczonych do miejscowego leczenia łuszczycy istnieje wybór dobrego kremu i maści na łuszczycę. Są to preparaty dostępne na receptę. Wyróżniamy:
- maści glikokortykosteroidowe (o różnej sile działania),
- cygnolinę,
- pochodne witaminy D3.
Stosuje się także leki o działaniu złuszczającym (keratolitycznym), takie jak:
- kwas salicylowy,
- mocznik,
- kwas mlekowy,
- środki natłuszczające.
Miejscowe preparaty znajdują swoje zastosowanie także w leczeniu łuszczycy skóry głowy – istotne jest tu jednak, aby preparat nakładać na skórę, a nie na włosy.
W leczeniu łuszczycy, w tym łuszczycy na głowie, ważne znaczenie mają preparaty nawilżające i natłuszczające. Środkiem polecanym do pielęgnacji skóry głowy objętej łuszczycą jest m.in. oliwa salicylowa.
Maść na łuszczycę bez recepty to najczęściej dziegcie (stosowane coraz rzadziej z uwagi na nieprzyjemny zapach, który często bywa nieakceptowany przez pacjentów).
Jeżeli dojdzie do nadkażenia bakteryjnego zmian, stosowane bywają antybiotyki w preparatach miejscowych.
Nowe leki na łuszczycę – leczenie biologiczne
Nową metodą leczenia łuszczycy jest stosowanie leków biologicznych. Ich działanie opiera się na przerywaniu procesów patogenezy choroby. Wśród leków biologicznych wyróżniamy:
- przeciwciała monoklonalne,
- białka fuzyjne,
- rekombinowane cytokiny ludzkie.
Zaletą leków biologicznych jest stosunkowo niski odsetek działań niepożądanych (znacznie mniejszy niż w przypadku innych leków ogólnosystemowych stosowanych w leczeniu tej choroby), wadą – wysoki koszt terapii.
Jak dbać o łuszczącą się skórę?
Skuteczne leczenie łuszczycy wymaga stosowania prawidłowej pielęgnacji skóry, która powinna być jak najczęściej nawilżana i natłuszczana.
Kąpiele nie powinny być zbyt długie, aby nie przesuszać skóry. Bardziej niż kąpiel zaleca się szybki prysznic. Ponadto łuszcząca się skóra powinna być chroniona przed urazami i otarciami. Dlatego trzeba zwracać uwagę na to, z jakich materiałów wykonane są ubrania oraz czy nie posiadają drażniących elementów, takich jak np. wszywki, metki, dżety. Choć może pojawić się swędzenie skóry, nie wolno jej drapać.
Wśród domowych sposobów na leczenie łuszczycy zastosowanie wspomagające w walce z łuszczycą skóry głowy mogą mieć płukanki ziołowe (z szałwii i rozmarynu).
Dieta przy łuszczycy
Pomocnicze znaczenie w leczeniu zmian łuszczycowych ma żywienie. Dieta przy łuszczycy powinna być lekkostrawna i zapewniać odpowiednią podaż witamin (w tym witaminy D3) oraz kwasów tłuszczowych omega-3.
Unikanie stresu
Poza stosowaniem odpowiedniej odpowiedniej diety, powinno się unikać stresu, który może nasilać objawy choroby. Zdarza się, że pacjentom zaleca się psychoterapię – dotyczy to osób, u których nasilenie objawów choroby wiązane jest ze stresem, a także u osób, które nie mogą poradzić sobie z zaakceptowaniem swojej choroby.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Magdalena Czarnecka-Operacz, „Dermatologia w praktyce. Część 1. Atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, ciężkie skórne odczyny polekowe, bielactwo nabyte, specyfika chorób skóry u dzieci”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2018,
- Luis Raul Lepori, „Atlas łuszczycy”, Wydawnictwo DK Media, Warszawa 2018,
- Adam Borzęcki, „Praktyczne wskazówki rozpoznawania i leczenia łuszczycy”, [w:] Medycyna Rodzinna 1/2000, Wydawnictwo Borgis, dostęp online: http://www.czytelniamedyczna.pl/610,praktyczne-wskazlwki-rozpoznawania-i-leczenia-uszczycy.html,
- Kimberly A. Tessmer, „Stany zapalne - leczenie odżywianiem”, Wydawnictwo Vivante, Warszawa 2018.
Opublikowano: 07.02.2017;
aktualizacja: 27.01.2021
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
12
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 19.09.2018
opublikowany 04.03.2019
opublikowany 22.10.2019
opublikowany 09.09.2024
opublikowany 20.10.2024