Prosaki – czym są, skąd się biorą i jak się ich pozbyć – to częste pytania w gabinetach dermatologicznych. Prosaki to niegroźne białe grudki, których przyczyna powstawania jest duża aktywność gruczołów łojowych. Najczęściej prosaki pojawiają. się w okolicy twarzy – na powiekach, policzkach. Bywa, że są obecne na prąciu, jądrach (mosznie) i wargach sromowych. Usuwanie prosaków nie jest konieczne, odbywa się przy pomocy elektrokoagulacji.
Prosaki – czym są i jak się ich pozbyć?
Czym są prosaki i dlaczego się pojawiają?
Prosaki są to zmiany skórne mające postać małych twardawych grudek o średnicy jednego lub dwóch milimetrów. Powstają na skutek retencji mas keratynowych w obrębie mieszków włosowych w związku z nadaktywnością gruczołów łojowych. Zwykle są białej lub żółtawej barwy.
Prosaki występują na powiekach, w obrębie skroni, na ustach i policzkach. Prosaki mogą pojawić się także na klatce piersiowej, ramionach i narządach płciowych, zarówno na prąciu jaki i na wargach sromowych.
Skąd się biorą prosaki? Nie wiadomo jaka jest przyczyna powstawania, badania naukowe udowodniły że zmiany te nie są wrażliwe na działania leków przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybicznych. Wątpliwości nastręcza również leczenie prosaków.
Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?
Częste są zwłaszcza prosaki u noworodków. Zmiany te są bardzo charakterystyczne dla okresu noworodkowego i zwykle w ciągu kilku tygodni (w miarę dojrzewania gruczołów łojowych u dziecka) ustępują.
Czy prosaki są zaraźliwe? Należy pamiętać że prosaki nie są zakaźne w przeciwieństwie do mięczaka zakaźnego wywołanego przez wirusy, a niekiedy wyglądem zbliżone do prosaków. Zakaźność w mięczaku zakaźnym jest bardzo duża dlatego zróżnicowanie tych dwóch zmian jest bardzo ważne.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?
Prosaki na twarzy
Prosaki na twarzy występujące bardzo często. Widoczne są jako małe, białe grudki. Wyglądem przypominają drobne ziarenka. Pojawiają się zwłaszcza w okolicy oczu, głównie w powiek, zarówno nad górną, jak i pod dolna powieką. Mogą pojawiać się także pod oczami, w okolicy skroniowej, na nosie i w obrębie łuków brwiowych.
Nie stanowią żadnego zagrożenia dla narządu wzroku. Są wyłącznie defektem natury kosmetycznej.
To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie
Prosaki na prąciu
Bardzo często u młodych mężczyzn występują prosaki na penisie; na trzonie oraz na żołędzi. Mogą pojawić się także prosaki na jądrach. Nie są one przenoszone drogą płciową, o co pacjenci mają największą obawę.
Białe krostki na penisie nie utrudniają współżycia, nie stanowią żadnego niebezpieczeństwa dla partnerki. Nie powodują także bólu ani dyskomfortu. Należy pamiętać że białe krostki na prąciu powodują jedynie defekt kosmetyczny. Oczywiście jeśli zmiany się pojawią należy skonsultować je z lekarzem, ponieważ mogą być one podobne do wykwitów w niektórych chorobach wenerycznych.
Przeczytaj: Krostki na wargach sromowych – co to za choroba?
Prosaki na wargach sromowych
Podobnie jak u mężczyzn u kobiet także prosaki mogą pojawić się w obrębie narządów płciowych zewnętrznych. Prosaki na wargach sromowych nie powodują one żadnych dolegliwości i nie wpływają na współżycie seksualne.
Nie stanowią przyczyn komplikacji w czasie ciąży, aczkolwiek dla bezpieczeństwa należy skonsultować się z lekarzem aby wykluczyć inne choroby, w tym przenoszone drogą płciową stanowiące zagrożenie dla rozwijającego się płodu, a czasem utrudniające w ogóle zajście w ciążę. Najczęściej lokalizują się na wargach sromowych. Prosaki u kobiet zazwyczaj są mniejszych rozmiarów niż u mężczyzn.
Leczenie prosaków – jak usuwać prosaki?
Jako, że prosaki stanowią jedynie defekt kosmetyczny nie ma potrzeby ich leczenia. Jak wspomniano, nie są zakaźne i nie stanowią żadnego zdrowotnego zagrożenia dla pacjenta i jego najbliższych. Czasami jednak powodują tak duży dyskomfort, że osoba dotknięta tymi zmianami decyduje się na ich usunięcie. Należy pamiętać, że nie wolno samemu próbować ich zwalczać.
Samodzielne wyciskanie, zdrapywane lub nakłuwanie w celu opróżnienia z mas łojowych może doprowadzić do powikłań, między innymi zakażenia. Jeśli zapadła decyzja o usunięciu prosaków, najlepiej zrobić to w gabinecie dermatologicznym. Najczęstszą stosowaną metodą na pozbycie się prosaków jest elektrokoagulacja czyli zabieg elektrochirurgiczny polegający na zastosowaniu prądu elektrycznego wysokiej częstotliwości. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym ponieważ jest bolesny.
Po zabiegu skóra jest podrażniona, bardzo wrażliwa na działanie promieni słonecznych, mogą pojawić się przebarwienia. Innym, mniej inwazyjnym sposobem jest zastosowanie peelingu chemicznego z kwasem pirogronowym. Mogą być także usuwane za pomocą lasera. Rzadko nakłuwa się je sterylną igłą, aczkolwiek nie wolno robić tego samodzielnie. Należy pamiętać, że niezależnie od stosowanej metody prosaki bardzo często nawracają.
Katarzyna Ząbek-Kwiek
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Pracuje w Szpitalu MSW w Krakowie.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 05.02.2021
opublikowany 21.03.2022
opublikowany 05.09.2022