Grzybica stóp i paznokci – jakie są przyczyny?
Grzybica stóp to częsta choroba wywoływana jest przez mikroorganizmy, które w prawidłowych warunkach obecne są na naszej skórze (tzw. dermatofity), ale w korzystnym dla siebie środowisku – np. wilgotnym ciepłym przy dodatkowym osłabieniu odporności – nadmiernie się rozrastają dając uciążliwe objawy – pieczenie i swędzenie stóp, nadmierne łuszczenie. Najczęściej mówi się o drożdżycy stóp (od nazwy rodzaju grzyba – Candida).
Do infekcji grzybiczej stóp dochodzi najczęściej poprzez kontakt z powierzchnią na której bytują grzyby (podłoga w szatniach, na basenach), poprzez noszenie używanego obuwia. Na grzybicę stóp często chorują sportowcy (dlatego jej inna nazwa to tzw. stopa atlety lub stopa atlety) oraz osoby pracujące w wilgotnych i gorących pomieszczeniach.
Grzybica paznokci u nóg bardzo często rozwija się wraz ze zmianami grzybiczymi na skórze stóp (zwłaszcza na podeszwie stopy i wokół palców). Grzybica pa paznokciach może występować także niezależnie od zmian na skórze. Jest wywoływana przez różne rodzaje grzyba strzygącego. Zakażeniu sprzyja źle dopasowane obuwie, które uciska paznokcie. Częściej chorują osoby z zaburzoną odpornością, cukrzycą, zaburzeniami hormonalnymi. U tych pacjentów grzybica przebiega ciężej i może prowadzić do poważnych komplikacji.
Jakie są objawy grzybicy stóp i paznokci?
Podstawowym objawem grzybicy stóp jest pieczenie i swędzenie pomiędzy palcami oraz na podeszwach stóp. Mogą tworzyć się swędzące pęcherze, a skóra może być nadmiernie sucha i pękać. Wyróżnia się trzy główne rodzaje choroby:
- grzybica międzypalcowa – występują wyprzenia (zmiany zapalane na skórze, które mogą dawać różne objawy – (krostki, grudki, bąble, złuszczanie się), szczególnie pomiędzy palcami IV i V oraz III i IV; infekcja grzybicza stóp może przechodzić na inne przestrzenie międzypalcowe oraz na stopy;
- grzybica potnicowa – na skórze stóp tworzą się pęcherzyki oraz grudki, które mogą tworzyć duże ogniska wysięku; może to być np. grzybica pięt;
- grzybica złuszczająca (mokasynowa) – skóra na stopach nadmiernie rogowacieje i jest popękana; w tej odmianie często obecna jest również grzybica paznokci.
Zmiany na paznokciach podobnie jak na skórze stóp są zakaźne dla innych oraz stale infekują skórę u samego pacjenta. Pierwszym objawem grzybicy na paznokciach może być jedynie biały lub żółty punkt blisko wolnego brzegu paznokcia. Na brzegach i w kącikach paznokci pojawiają się pęknięcia. Grzyb paznokcia powoduje, że staje się on kruchy, łatwo pęka, staje się gruby i żółty, łamliwy. Chore paznokcie u nóg nadmiernie rogowacieją, tracą blask, pojawiają się na nich bruzdy. Bywa, że paznokieć odrywa się i powodować nieprzyjemny zapach.
Jak szybko wyleczyć grzybicę na stopach i paznokciach?
Rozpoznanie jak wygląda grzybica paznokci nie jest trudne. Zawsze decydujące znaczenie ma jednak badanie mikologiczne, a grzybicy paznokci – badanie mikologiczne płytek paznokci i wynik posiewu.
Leczenie grzybicy stóp warto rozpocząć od takich preparatów jak: maść mleczko, zasypka, dezodorant, a w przypadku, gdy procesem chorobowym objęte są paznokci – dobry lakier na grzybicę paznokci. Leki bez recepty zawierają takie substancje jak: butenafina, klotrimazol, mikonazol, terbinafina). Przed zastosowaniem preparatów na grzybicę paznokci i stóp należy dokładnie umyć i osuszyć skórę. Środki te należy stosować regularnie – raz lub dwa razy dziennie, przynajmniej przez dwa tygodnie lub według wskazówek na opakowaniu.
Jeśli takie leczenie jest nieskuteczne, konieczne może okazać się zastosowanie leków na receptę – miejscowych czy też do leczenia doustnego. Grzybica paznokci może okazać się trudna do wyleczenia, często nawraca. Jeżeli infekcji grzybiczej paznokci towarzyszą również zmiany na stopach, powinno być stosowane leczenie miejscowe. Należy również pamiętać o utrzymywaniu stóp w czystości i suchości.
Najlepsze tabletki na grzybicę stóp i paznokci zawierają terbinafinę oraz itrakonazol i są na receptę. Leki doustne są rekomendowane u osób, które np. odczuwają ból paznokci i palców stóp związany z infekcją, chorują na cukrzycę lub inne choroby predysponujące do rozwoju bakteryjnego zakażenia tkanki podskórnej. Leki te pozwalają na zdrowy wzrost nowego paznokcia. Należy je brać od 6 do 12 tygodni, a efekty leczenia widoczne są dopiero wtedy, gdy cały zainfekowany paznokieć zostanie zastąpiony przez nową tkankę.
Leki na grzybicę paznokci u nóg bez recepty
Najważniejszym elementem leczenia pozostają środki do stosowania miejscowego – bezpośrednio na skórę stóp i na paznokcie. I tak skutecznym sposobem na wyleczenie grzybicy paznokci jest dobry lakier przeciwgrzybiczy. Preparat taki nakłada się na paznokcie i otaczającą skórę codziennie. Chroni paznokcie przed grzybicą oraz pielęgnuje zniszczoną płytkę paznokciową. Dzięki temu, że wnika w głąb paznokcia, to tworzy środowisko niekorzystne dla wzrostu dermatofitów.
Inne leki na grzybicę to kremy lub maść, które poleca się stosować razem z mleczkami zawierającymi mocznik (aby ułatwić absorpcję leku). Substancje stosowane miejscowo zazwyczaj nie są na tyle silne, aby wyleczyć infekcję, ale mogą wspomagać działanie tabletek na grzybice paznokci . Lekarz może również usunąć cześć chorego paznokcia, aby ułatwić działanie leku i pozbyć się grzybicy pod paznokciem.
To czym leczyć grzybicę paznokci w dużej mierze zależy od tego jak bardzo zaawansowane są zmiany. Domowe środki, o których mówi się, że mogą pomagać w likwidacji grzybicy paznokci, to ocet i maści (normalnie stosowane do nacierania klatki piersiowej podczas infekcji dróg oddechowych). Nie jest to jednak potwierdzone badaniami klinicznymi. Proponuje się moczenie stóp przez 15 do 20 minut w occie dwukrotnie rozcieńczonym ciepłą wodą. Po namoczeniu trzeba dokładnie spłukać i osuszyć stopy. Można powtarzać zabieg codziennie, ale jeśli skóra zostanie podrażniona – 2 lub 3 razy w tygodniu. Coraz popularniejsze jest także laserowe leczenie grzybicy paznokci.
Domowe sposoby na grzybicę stóp i paznokci
Aby zapobiegać grzybicy nóg i paznokci oraz unikać jej nawrotów, trzeba dbać o adekwatną higienę dłoni i stóp. Należy:
- utrzymywać krótkie, suche i czyste paznokcie, dokładnie suszyć ręce i stopy, szczególnie pomiędzy palcami
- nosić skarpetki wykonane z naturalnych składników – bawełniane lub wyprodukowane ze specjalnych materiałów, które skutecznie chłoną pot i pozwalają utrzymać suchą stopę, a tym samym zapobiegają rozwojowi grzybów;
- nosić odpowiednie obuwie – naturalne, nie z tworzyw sztucznych, takich jak np. guma, aby pozwolić stopom oddychać;
- używać przeciwgrzybiczego aerozolu czy talku – spryskiwać nim stopy oraz wnętrze obuwia;
- unikać chodzenia boso w miejscach publicznych (basenach, szatniach, saunach, itd.) oraz nie pożyczać obuwia – aby uniknąć rozprzestrzeniania infekcji oraz zarażenia się od kogoś innego;
- unikać drażnienia skóry wokół paznokci np. podczas manicure – ułatwia to rozwój grzybicy paznokci nóg;
- zrezygnować z tzw. tipsów – zatrzymują wilgoć i ułatwiają rozwój grzybów;
- myć ręce po dotykaniu zainfekowanego paznokcia – dzięki temu infekcja nie przeniesie się na kolejne paznokcie.
