Co to jest peptyd natriuretyczny typu B (BNP)?
Peptyd natriuretyczny B to organiczny związek chemiczny, powstały przez połączenie kilkudziesięciu aminokwasów wiązaniem chemicznym. W organizmie człowieka peptyd natriuretyczny B jest wytwarzany przez kardiomiocyty znajdujące się w komorach mięśnia sercowego, głównie w komorze lewej. Jego pełna nazwa to mózgowy peptyd natriuretyczny, ang. brain natriuretic peptide. Nazwano go tak, ponieważ po raz pierwszy został wyizolowany z mózgu świni.
Jakie funkcje pełni peptyd natriuretyczny B?
Do zadań peptydu natriuretycznego B należy utrzymanie prawidłowego ciśnienia i objętości krwi.
Peptyd natriuretyczny B (BNP):
- zwiększa filtrację kłębuszkową,
- rozszerza łożysko naczyniowe,
- ma działanie obniżające ciśnienie,
- działa hamująco na układ renina-angiotensyna-aldosteron.
Wzrost stężenia peptydu natriuretycznego typu B świadczy o uruchomieniu mechanizmów kompensacyjnych ustroju (wyrównawczych, ochronnych).
Peptyd natriuretyczny B a niewydolność serca
Peptyd natriuretyczny B (BNP) jest uwalniany w następstwie przeciążenia serca, wzrostu ciśnienia wewnątrz jam serca. Ma to miejsce jeszcze przed pojawieniem się objawów niewydolności serca .
Objawy niewydolności serca
Objawy niewydolności serca, które wówczas się pojawiają to m.in.:
- duszność ,
- zmęczenie ,
- obrzęki ,
- uczucie przyspieszonego bicia serca,
- zmiany masy ciała – wraz z początkiem choroby jest to wzrost masy ciała, natomiast wraz ze stopniem zaawansowania masa może spadać.
Badanie BNP jest podstawowym parametrem oznaczanym:
- w przebiegu rozpoznawania niewydolności serca,
- oceny rokowania i monitorowania leczenia niewydolności serca,
- służy do oceny ryzyka w ostrych zespołach wieńcowych.
Kiedy wykonuje się badanie BNP?
Badanie stężenia peptydu natriuretycznego typu B oznacza się w diagnostyce niewydolności serca:
- diagnostyka ostrej niewydolności serca,
- wykrywanie bezobjawowej dysfunkcji skurczowej,
- diagnostyka zaburzeń funkcji rozkurczowej,
- w celu określenia stopnia zaawansowania choroby,
- w celu określenia rokowania niewydolności serca,
- w celu monitorowania leczenia niewydolności serca.
Badanie stężenia BNP wykonuje się również w celu oceny dysfunkcji skurczowej lewej komory u chorych po przebytym zawale serca .
Badanie BNP może być również wykonywane w diagnostyce duszności.
Jak wykonuje się badanie BNP?
By wykonać badanie BNP (badanie określające stężenie peptydu natriuretycznego typu B), należy pobrać od pacjenta próbkę krwi. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym. Otrzymaną próbkę przesyła się do analizy.
Jakie są normy badania BNP?
Wartością referencyjną dla określenia stężenia peptydu natriuretycznego typu B we krwi jest (norma BNP):
- 0,5-30pg/ml (0,15-8,7pmol/l).
Za wartość decyzyjną dla rozpoznania niewydolności serca uznaje się: 100pg/ml.
Należy pamiętać, że na wartość stężenia peptydu natriuretycznego (wynik badania BNP) wpływ mogą mieć różne czynniki (np. wiek, płeć, przyjmowane leki), dlatego każdy wynik badania BNP należy skonsultować z lekarzem.
Interpretacja wyniku badania BNP - peptydu natriuretycznego typu B
Wzrost stężenia peptydu natriuretycznego powyżej górnej granicy normy może świadczyć o:
- niewydolności serca,
- zawale serca,
- przeroście lewej komory,
- nadciśnieniu tętniczym ,
- zatorowości płucnej ,
- nadczynności tarczycy ,
- marskości wątroby ,
- niewydolności nerek ,
- zespole Cushinga ,
- hiperaldosteronizmie pierwotnym ,
- krwotoku podpajęczynówkowym .
Wzrost wartości peptydu natriuretycznego obserwuje się także:
- w podeszłym wieku,
- u kobiet,
- u osób z niską masą ciała.
Obniżone stężenie w badaniu BNP obserwuje się u osób otyłych.
