Gamma-glutamylotransferaza, w skrócie GGT to enzym, którego badanie służy ocenie chorób wątroby i dróg żółciowych. Badanie GGTP wykonywane jest w przypadku stwierdzenia choroby alkoholowej w celu oceny stanu wątroby. Zwiększona aktywność glutamylotransferazy jest dobrym wskaźnikiem zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwątrobowej cholestazy.
Badanie GGT – gamma GGT
Czym jest gamma-glutamylotransferaza?
Glutamylotransferaza, inaczej g-glutamylotransferaza, jest enzymem związanym z błonami komórkowymi. Występuje w całym organizmie, głównie jest obecny w wątrobie, nerkach oraz trzustce. Jest najczulszym wskaźnikiem do diagnostyki chorób wątroby i dróg żółciowych.
Wskazaniem do oznaczenia glutamylotransferazy jest podejrzenie choroby wątroby oraz dróg żółciowych. Oznaczenie GGT znajduje również zastosowanie w monitorowaniu stanu wątroby w przypadku nadużywania alkoholu. W około 70% przypadków umożliwia zidentyfikowanie przewlekłego alkoholizmu, a także pozwala kontrolować przestrzeganie abstynencji u alkoholików podczas prowadzonej terapii.
Glutamylotransferaza – prawidłowe wartości
U około 10% zdrowych osób aktywność GGT może być 2 nawet 3 krotnie wyższa w stosunku do prawidłowych wartości.
Mężczyźni – < 55 U/l,
Kobiety – <38 U/l,
Dzieci – (1–2rok życia) <22 U/l,
Dzieci 1 dzień –1 miesiąc życia – < 132 U/l,
Dzieci poniżej 6–12 miesiąca życia – < 39 U/l,
Wartości podwyższone GGT – wysoka g-glutamylotransferaza
Zwiększona aktywność glutamylotransferazy jest dobrym wskaźnikiem zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwątrobowej cholestazy. Aktywność GGT w przypadku cholestazy zewnątrzwątrobowej może nawet 10 krotnie przewyższać wartości prawidłowe.
Wysokie GGTP występuje także w przypadku:
- nowotworu lub przerzutów nowotworowych do wątroby,
- zapalenia wątroby (ostre, przewlekłe, wirusowe lub alkoholowe),
- marskości wątroby,
- guza wątroby,
- stłuszczenia wątroby,
- toksycznego uszkodzenia wątroby (np. czterochlorkiem węgla),
- polekowego uszkodzenie wątroby (leki przeciwdrgawkowe, uspokajające),
- zapalenia dróg żółciowych,
- ostrego zapalenia trzustki lub przewlekłego zapalenia trzustki,
- przewlekłego nadużywania alkoholu.
Niewielki wzrost GGT występuje w przebiegu zawału mięśnia sercowego, nadczynności tarczycy, cukrzycy, zespołu Gilberta, reumatoidalnego zapalenia stawów, po napadzie padaczkowym, a także przy występowaniu guzów mózgu.
Wyniki fałszywie podwyższone występują podczas zażywania niektórych leków. Ich wzrost jest zależny od ich mechanizmu działania i wpływu na organizm. Najczęściej wzrost GGT występuje po zażywaniu m.in.: tyreostatyków, diuretyków tiazydowych, fenytoiny, fenobarbitalu, barbituranów oraz estrogenów.
Wartości fałszywie niskie występują przy użyciu cytrynianu lub fluorku sodu jako antykoagulant. Dodatkowo hemoliza obniża wartość GGT.
Wzrost aktywności GGTP razem z innymi parametrami jak ALT czy też AST, z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na choroby dróg żółciowych i wątroby. W diagnostyce różnicowej cholestazy oraz uszkodzenia komórek wątrobowych jako przyczynę żółtaczki, pomocne jest oznaczenie stosunku GGTP/ALT i GGTP/AST. Gdy: GGTP/ALT >1 wskazuje to na niedrożność dróg żółciowych, natomiast GGTP/AST = 0,1–0,2 może wskazywać na ostre wirusowe zapalenie wątroby.
Aneta Kościołek
Specjalista zdrowia publicznego
Magister Aneta Kościołek, doktorantka i absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, kierunków: zdrowie publiczne, biotechnologia, dietetyka. Doświadczony szkoleniowiec i wykładowca.
Komentarze i opinie (0)