Miechunka – co to jest? Właściwości odżywcze i zdrowotne, przeciwwskazania, gdzie kupić?

Miechunka – gatunki i charakterystyka

Miechunka, podobnie jak pomidor czy ziemniak, należy do rodziny roślin psiankowatych (Solanaceae). Pochodzi z rejonów Ameryki Południowej.

Do najpopularniejszych gatunków miechunki należą: miechunka rozdęta (Physalis alkekengi), miechunka pomidorowa (Physalis ixocarpa Brot. ex Hornem.) oraz miechunka peruwiańska (Physalis peruviana). Ich ojczyzną są kraje Ameryki Południowej. Tam też miechunka traktowana jest ze szczególnym szacunkiem, jako pozostałość po kulturze Inków. Warunki klimatyczne Europy Środkowej okazały się jednak wyjątkowo korzystne dla tej rośliny, stąd powszechna obecność i u nas. Warto wspomnieć, że cechuje ją wysoki stopień adaptacji do panującego klimatu, dlatego też uprawy miechunki znajdują się w różnych zakątkach świata.

Poszczególne gatunki, choć ogólnym pokrojem podobne (zwykle to rośliny płożące), zdecydowanie różnią się pomiędzy sobą. Charakterystycznym elementem są torebki powstające z kielichów, w których ukryty jest owoc. Odpowiedzmy zatem na pytanie: która miechunka jest jadalna?

Miechunka pomidorowa, nazywana także pomidorem skórzastym, uznawana jest za jedną z najciekawszych odmian. Zdecydowanie najrzadziej jest też u nas spotykana, ale np. w Meksyku to warzywo o bardzo dużym znaczeniu dla gospodarki. Jadalną część stanowi owoc jagodowy o masie do 80 gramów, wyglądem przypominający pomidorki koktajlowe.

Miechunka peruwiańska, określana inaczej jako rodzynek brazylijski, posiada już znacznie mniejsze owoce, które ważą zaledwie ok. 5 gramów. Są jednak bardzo soczyste i smaczne. Nie można tego natomiast powiedzieć o miechunce rozdętej. Jest ona wprawdzie także jadalna (wyłącznie pomarańczowe, dojrzałe owoce!), jednak znacznie mniej apetyczna. Dlatego też ta ostatnia sprawdza się przede wszystkim jako roślina dekoracyjna. Jej owoce otoczone pomarańczowym, rozdętym kielichem są niezwykle efektowne i przywodzą na myśl chińskie lampiony. Uprawa miechunki rozdętej w ogrodzie jest bardzo prosta i wymaga wyłącznie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych.

Owoce miechunki – wartości odżywcze

Miechunka zawiera liczne składniki odżywcze. W krajach Ameryki Łacińskiej na szeroką skalę wykorzystuje się ją w kulinariach.

Owoce miechunki pomidorowej obfitują m.in. w wiele różnych witamin oraz minerałów, w tym witaminę A, witaminy z grupy B (m.in. tiamina) oraz kwas askorbinowy, czyli witaminę C. Poza tym stanowią także cenne źródło błonnika, soli mineralnych (wapń, fosfor, żelazo) oraz związków polifenolowych. Ponieważ cechują się niską kalorycznością, można je uznać za zdrową przekąskę, o ile nie zniechęca nas ich kwaskowaty, nieco cierpki smak. Spożywać można zarówno suszone jak i świeże owoce miechunki.

Miechunka rozdęta – właściwości zdrowotne

Cenne właściwości miechunki związane są nie tylko z jej wartościami odżywczymi, ale i potencjalnym działaniem prozdrowotnym.

Z uwagi na obecność sporej ilość związków o działaniu przeciwutleniającym (m.in. witamina C, karotenoidy i polifenole) surowiec ma przede wszystkim znaczenie profilaktyczne. Chodzi w szczególności o dolegliwości rozwijające się na skutek stresu oksydacyjnego, w tym schorzenia cywilizacyjne czy choroby nowotworowe. Dzięki zawartości fitosteroli medycyna ludowa rekomenduje go ponadto w przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu oraz jako środek wspomagający prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego.

Owoce miechunki spożywane w formie świeżej lub w postaci naparu mogą działać także przeciwzapalnie i przeciwalergiczne. Związane jest to z obecnością kwercetyny – związku flawonoidowego o działaniu uszczelniającym na naczynia krwionośne. Roślina ta miewa także zastosowanie jako naturalny specyfik leczący przeziębienie i poprawiający odporność organizmu.

Warto również wspomnieć, że niegdyś owoc miechunki pomidorowej wykorzystywano w niektórych krajach tropikalnych w leczeniu schorzeń układu moczowego, w reumatoidalnym zapaleniu stawów, dolegliwościach gastrycznych, malarii i rzeżączce.

Czy miechunka jest trująca?

Skoro już wiemy czy miechunka jest jadalna, warto jeszcze odpowiedzieć na pytanie, czy może być trująca.

Otóż, tak jak większość roślin z rodziny psiankowatych, owoce miechunki zawierają alkaloidy. Związki te należą z reguły do silnie działających, a stosowane w niewłaściwych dawkach mogą powodować zatrucia. Zarówno owoce miechunki peruwiańskiej jak i miechunki pomidorowej uznawane są powszechnie za bezpieczne. Podobnie jest w przypadku miechunki rozdętej, jednak często podkreśla się, że spożywanie jej niedojrzałych, zielonych owoców bogatych w alkaloid solaninę, może prowadzić do zatrucia (bóle brzucha i głowy, wymioty, nudności). Za trujące uznaje się także pozostałe części rośliny.