Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja

Paweł Okulus lekarz 24 października 2018

Przepuklina kresy białej, czyli przepuklina nadbrzuszna, jest jednym z rodzajów przepukliny brzusznej. Jej przyczyną jest rozstęp mięśni prostych brzucha. Do jej powstania predysponują czynniki takie jak aktywność fizyczna, przewlekły kaszel, zaparcia. Zalecaną, skuteczną metodą leczenia jest zabieg operacyjny przeprowadzany przez wykwalifikowanego chirurga.

Jak wygląda leczenie przepukliny kresy białej? — Fotolia

Spis treści

Co to jest przepuklina?
Czy przepuklina brzuszna jest groźna?
Jakie są przyczyny przepukliny kresy białej?
Przepuklina kresy białej – objawy
Przepuklina nadbrzuszna – rozpoznanie, badania
Przepuklina kresy białej – operacja i inne metody leczenia
Rekonwalescencja po operacji przepukliny kresy białej

Co to jest przepuklina?

Przepuklina (łac. hernia) jest to przemieszczenie się części lub całego narządu poza jamę ciała, w której powinien się on znajdować. W każdym rodzaju przepukliny wyróżnić możemy te same elementy:

wrota, przez które zawartość przepukliny przedostaje się na zewnątrz; wrotami tymi może być ubytek powięziowy lub mięśniowy ściany brzucha;
worek przepuklinowy utworzony przez otrzewną uwypuklającą się poprzez wrota na zewnątrz;
zawartość worka, którą może być każdy z narządów jamy brzusznej.

Z uwagi na etiologię przepukliny dzielimy na wrodzone, spowodowane defektami rozwojowymi oraz nabyte.

Czy przepuklina brzuszna jest groźna?

Przepukliny dodatkowo podzielić możemy na odprowadzalne, czyli takie, które da się pod wpływem ucisku wprowadzić z powrotem do jamy brzusznej, oraz nieodprowadzalne, gdy nie możemy tego zrobić. Szczególnym rodzajem tej drugiej jest groźna przepuklina uwięźnięta. Powstaje ona w wyniku zakleszczenia wrót przepukliny, co w przypadku jelit grozić może ich niedrożnością mechaniczną oraz niedokrwieniem.

Worek przepuklinowy może lokalizować się zarówno na zewnątrz jamy brzusznej (przepuklina pępkowa, okołostomijna, w bliźnie pooperacyjnej, udowa, pachwinowa, kresy białej, kroczowa), jak i w jej środku (przeponowa, okołokątnicza, torby sieciowej, zachyłku okołodwunastniczego). Najczęstszą przepukliną brzuszną jest przepuklina pachwinowa.

Jakie są przyczyny przepukliny kresy białej?

Przepuklina brzuszna powstaje w wyniku osłabienia powłok brzucha. Dochodzić do tego może pod wpływem: zwiększonego ciśnienia śródbrzusznego, które towarzyszy m.in. zaparciom, przerostowi prostaty, ciężkiej pracy fizycznej, aktywności fizycznej, przewlekłemu kaszlowi.

Przyczynami tego mogą być także wady anatomiczne oraz zaburzenia struktury i metabolizmu kolagenu. Przepukliny są także powikłaniem zabiegów operacyjnych jamy brzusznej. Ryzyko to zwiększają zaburzenia gojenia się ran.

Przepuklina kresy białej po operacji

Przepuklina brzuszna kresy białej jest najczęstszą przepukliną pooperacyjną. Jej wrota powstają między pępkiem a mostkiem w nadbrzuszu. Kresa biała jest łącznotkankowym pasem łączącym mięśnie proste brzucha. Przepuklina w kresie białej przeważa u mężczyzn między 20. a 50. rokiem życia. Małe przepukliny kresy białej często stwierdzane są u młodych ludzi aktywnych fizycznie.

Przepuklina kresy białej po ciąży

Ciąża jest kolejnym czynnikiem predysponującym do powstawania przepukliny kresy białej. W okresie tym dochodzi do zwiększenia obwodu brzucha. Mięśnie proste brzucha ulegają rozejściu (diastasis recti). Rozejście to zamyka się na ogół po ciąży, ale niekiedy pozostaje, stając się przyczyną powstawania przepuklin.

Przepuklina nadbrzuszna – inne przyczyny

Czynniki pogarszające wytrzymałość tkanek, takie jak cukrzyca, niedobór białek, niedożywienie czy leczenie sterydami mogą także przyczyniać się do tworzenia przepuklin.

Przepuklina kresy białej – objawy

Typowymi objawami przepukliny kresy białek jest ból w nadbrzuszu oraz uczucie pociągania w trakcie pochylenia się do przodu.

Badając palpacyjnie pacjenta, wyczuć można mały, bolesny guzek położony wzdłuż przebiegu kresy białej, który niekiedy może być widoczny. Dolegliwościom bólowym, które najsilniej odczuwane są podczas wysiłku, towarzyszyć mogą wymioty.

Niekiedy możemy mieć do czynienia z rozejściem mięśni prostych brzucha. Przepuklina kresy białej u dziecka ma postać niewielkiego, niebolesnego guzka w linii pośrodkowej brzucha. Dzieci zgłaszają ból w okolicy pępka. Przepuklina ta ujawnia się, gdy dziecko siada i chodzi, a przez to obciąża mięśnie brzucha.

Przepuklina nadbrzuszna – rozpoznanie, badania

Prawidłowe rozpoznanie i kwalifikację do leczenia przeprowadza specjalista chirurgii ogólnej. Diagnostyka opiera się na dokładnym zebraniu wywiadu i badaniu fizykalnym pacjenta. W przypadku wątpliwości lekarz zleca USG jamy brzusznej lub badanie TK jamy brzusznej. Przepuklina w kresie białej skutecznie może być leczona jedynie zabiegowo.

U pacjentów, u których przeciwwskazane jest leczenie operacyjne (głównie z uwagi na wiek i choroby współistniejące, a co za tym idzie – duże ryzyko znieczulenia), stosowane są metody zachowawcze, takie jak używanie pasa przepuklinowego. Pas ma za zadanie zapobiec uwięźnięciu przepukliny. U kobiet ciężarnych zabieg operacyjny z kolei odracza się do czasu zakończenia ciąży.

Pacjent, który zostanie już zakwalifikowany do leczenia operacyjnego, wymaga odpowiedniego przygotowania. Chory ma zaleconą specjalną dietę, najczęściej stosuje się także profilaktykę przeciwzakrzepową i antybiotykową. Przed zabiegiem musi odbyć się konsultacja anestezjologiczna.

Do planowanego zabiegu konieczne jest wykonanie niezbędnych, zleconych przez lekarza badań obejmujących m.in. morfologię krwi, oznaczenie grupy krwi, parametry układu krzepnięcia, poziom elektrolitów, kreatyniny, badanie ogólne moczu, poziom HCV i HBS, EKG oraz RTG klatki piersiowej. Przed samym zabiegiem pacjent musi być na czczo.

Przepuklina kresy białej – operacja i inne metody leczenia

Przepuklina linii białej niewielkich lub średnich rozmiarów wymaga jedynie zszycia wrót przepukliny. Chirurg uwidacznia i usuwa worek przepuklinowy oraz zaszywa wrota szwem ciągłym. Na koniec lekarz zszywa tkankę podskórną i powłoki skórne. Innym sposobem leczenia jest zabieg metodą Mayo. Plastyka przepukliny kresy białej charakteryzuje się dużym odsetkiem nawrotów, sięgającym nawet połowy przypadków i polega na zszyciu powięzi po obu stronach wrót przepukliny.

Przepukliny o dużych wymiarach leczone są metodą beznapięciową. Metoda ta polega na uzupełnieniu ubytku w jamie brzusznej siatką utworzoną z tworzywa sztucznego (polipropylenowa lub poliestrowa). Siatka pokrywa ubytek z 5–10-centymetrowym marginesem i z czasem zrasta się z sąsiednimi tkankami.

Istnieje możliwość zabiegu laparoskopowego, który jest kosztowny, ale skraca okres rekonwalescencji. Duże przepukliny, zwłaszcza u otyłych pacjentów, mogą zostać zaopatrzone metodą Riversa-Stoppy, w której również wykorzystuje się siatkę zbudowaną z tworzywa sztucznego.

Leczenie operacyjne odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym – w zależności od metody i rozległości zabiegu.

Rekonwalescencja po operacji przepukliny kresy białej

Pacjent po operacji trafia do sali pooperacyjnej, w której może dojść do siebie po przeprowadzonym znieczuleniu. U chorego kontynuowana jest stosowana przed zabiegiem profilaktyka przeciwzakrzepowa oraz antybiotykoterapia. Zazwyczaj po kilku godzinach pacjent może już przyjmować płyny. W dniu po zabiegu lekarz ocenia, jak wygląda rana pooperacyjna i decyduje, kiedy pacjent może wrócić do domu.

W pierwszych dniach po zabiegu ważna jest odpowiednia pielęgnacja rany pooperacyjnej. Wskazana jest codziennie wymiana opatrunku, dezynfekcja, ochrona przed zabrudzeniem oraz zamoczeniem. W przypadku pojawienie się gorączki, zaczerwienienia rany czy nasilenia bolesności konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Ból pooperacyjny może być skutecznie zwalczany lekami przeciwbólowymi. Pacjent po około tygodniu powinien udać się do lekarza na kontrolną wizytę. Lekarz ocenia gojenie się rany oraz usuwa szwy. Rekonwalescencja trwa zwykle od kilku do kilkunastu dni.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.

Noszczyk W., Chirurgia, Tom II, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
Fibak J., Chirurgia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydanie 3. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Mackiewicz Z., Współczesne leczenie przepuklin brzusznych, Wydanie 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.

Opublikowano: 24.10.2018;

Oceń:

4.3

Paweł Okulus

Lekarz

Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu w Katowicach.