Jakie są najczęstsze przyczyny niestrawności?
Niestrawność (inaczej dyspepsja) to zespół objawów, które najczęściej doświadczamy po spożyciu obfitego, tłustego posiłku. Typowe objawy niestrawności to:
- uczucie pełności w żołądku,
- wzdęcia brzucha,
- odbijanie,
- nadmierne gazy,
- zmęczenie,
- senność.
Dolegliwości te mają związek ze zjedzeniem obfitego lub ciężkostrawnego posiłku i mogą pojawić się w trakcie jedzenia lub po jego zakończeniu. Najczęstszą przyczyną niestrawności są więc błędy dietetyczne – dieta bogata w produkty tłuste (np. tłuste mięso, sery), potrawy smażone lub grillowane.
Objawy niestrawności pojawiają się także po zjedzeniu dużej ilości cukrów prostych, a te obecne są np. w słodyczach i wypiekach. Za przyczynę dyspepsji uznaje się także używki oraz niektóre leki.
Domowe sposoby na niestrawność
Z niestrawnością można poradzić sobie domowymi sposobami.
- Pierwszym krokiem w przypadku wystąpienia objawów niestrawności powinno być zdjęcie paska i rozluźnienie ubrań, żeby uniknąć wzmożonego ucisku na brzuch.
- Skuteczną metodą na niestrawność jest wykonywanie ciepłych okładów na brzuch. Podobne działanie ma ciepła, relaksująca kąpiel.
- Do domowych sposobów na niestrawność należą też: wypicie wody z cytryną lub imbirem (zalecane zwłaszcza przed położeniem się spać) oraz wypicie sody oczyszczonej, rozpuszczonej w wodzie.
- Konieczne jest zachowanie diety lekkostrawnej przez około 3 dni – posiłki powinny być spożywane 4–5 razy dziennie w małej ilości.
- Należy zastosować się do zaleceń diety na niestrawność i unikać pokarmów smażonych, ciężkostrawnych, tłustych, rozdymających (np. roślin strączkowych) oraz wysoko przetworzonych.
- Należy pamiętać o tym, aby ostatni posiłek spożywać nie późnej niż 2 godziny przed snem, a do snu układać się w pozycji półsiedzącej.
- Wspomagać trawienie i leczyć objawy niestrawności można przy pomocy wód mineralnych. Część z nich to środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ułatwiają trawienie, eliminują gazy.
Leki, zioła i herbatki na niestrawność
W walce z dyspepsją pomocne są zioła na niestrawność – jako naturalne sposoby na wzdęcia i zgagę. Szczególnie skuteczne są napary z ziół, takich jak mięta, dziurawiec, rumianek.
Można je zastąpić gorzką, mocną herbatą lub ciepłą wodą popijaną niewielkimi łykami.
Skuteczne są też herbatki ziołowe ułatwiające trawienie. W ich składzie najczęściej znajdziemy np. miętę, owoc kopru włoskiego i rumianek. Herbatki na lepsze trawienie dostępne są w aptekach bez recepty. Eliminują nadmiar gazów i zapewniają prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Na niestrawność sprawdzą się nasiona kopru włoskiego lub kminku, które można żuć, a także aloes. Również bezpośrednio do posiłku można dodawać zioła, które usprawniają trawienie.
Poza domowymi metodami na niestrawność można wspomóc się lekami na niestrawność. W ich składzie znajdziemy wyciągi z ziół lub substancje żółciopędne, np. kwas dehydrocholowy czy kwas sylimarynowy.
Jak uniknąć niestrawności?
Najczęstszym źródłem niestrawności jest błąd dietetyczny (spożycie obfitego, ciężkostrawnego posiłku). Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia dyspepsji, należy:
- spożywać posiłki często, ale w niewielkich ilościach – nawet 5–6 posiłków co 3–4 godziny;
- unikać potraw ciężkostrawnych, smażonych, tłustych, wzdymających, wysoko przetworzonych, dań typu fast food;
- zrezygnować z popijania w trakcie posiłku, zwłaszcza napojami gazowanymi lub kawą;
- pić głównie niegazowaną wodę mineralną – słodkie napoje oraz napoje gazowane sprzyjają powstawaniu gazów w jelitach;
- wyeliminować z diety alkohol;
- unikać jedzenia bezpośrednio przed snem (optymalnie, ostatni posiłek powinien zostać zjedzony co najmniej 2 godziny przed położeniem się spać);
- zaprzestać rozmów w trakcie posiłku (mówienie w trakcie jedzenia sprzyja połykaniu pęcherzyków powietrza – jest to aerofagia);
- unikać jedzenia w pośpiechu – podobnie jak rozmowy w trakcie posiłku, sprzyja to połykaniu pęcherzyków powietrza;
- dokładnie rozgryzać i przeżuwać kęsy pokarmu;
- dbać o regularną aktywność fizyczną;
- zapewnić regularność wypróżnień, ponieważ do pojawiania się niestrawności przyczynia się także zaparcie stolca;
- dbać o zachowanie prawidłowej masy ciała – nadwaga i otyłość sprzyjają częstemu występowaniu niestrawności;
- unikać życia w stresie, który negatywnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, także przewodu pokarmowego;
- unikać palenia papierosów (nikotyna niekorzystnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego).
