Hemoroidy odbytu (żylaki, guzki krwawnicze) spowodowane są m.in. częstymi zaparciami, siedzącym trybem życia czy ciążą. Do objawów choroby hemoroidalnej można zaliczyć, swędzenie (świąd) i ból odbytu, śluzową wydzielinę czy szczypanie oraz pieczenie. Zdarza się, że mamy do czynienia z krwawiącymi hemoroidami, co objawia się krwią w kale czy śladami świeżej krwi na papierze toaletowym. Co na hemoroidy? Domowe sposoby, operacja czy usuwanie?
Krwawiące hemoroidy – operacja, usuwanie czy domowe sposoby?
Hemoroidy zewnętrzne i wewnętrzne – objawy
Hemoroidy (inaczej guzki krwawnicze, żylaki odbytu) są strukturami występującymi w odbycie. W prawidłowych warunkach wraz z mięśniami zwieracza stanowią uszczelnienie kanału odbytu. Gdy dochodzi do ich przekrwienia i następczego powiększenia z towarzyszącym stanem zapalnym rozwija się tzw. choroba hemoroidalna, której towarzyszą objawy, takie jak: świąd, pieczenie czy krwawienia z odbytu.
Do stopniowego powiększania się guzków krwawniczych dochodzi na skutek utrzymującego się wzrostu ciśnienia zalegającej w nich krwi. Do przyczyn takiego stanu należą przede wszystkim: zaparcia, częste biegunki, dieta uboga w błonnik (o małej zawartości produktów pełnoziarnistych, warzyw, owoców), przyjmowanie małej ilości płynów, siedzący tryb życia, zbyt długie przebywanie w toalecie i silne parcie na stolec, niska aktywność fizyczna, podeszły wiek, ciąża (hemoroidy w ciąży, jak i po ciąży), otyłość.
Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?
Hemoroidy odbytu to wstydliwy i dokuczliwy problemem dotyczący prawie 50 proc. populacji osób dorosłych, najczęściej między 45. a 70. rokiem życia. Z uwagi na przewlekłe zaleganie krwi oraz toczący się stan zapalny żylaki odbytu prowadzą do wystąpienia wielu uciążliwych objawów:
- szczypanie, swędzenie (świąd) odbytu, pieczenie;
- krwawienia;
- wyciek śluzowej wydzieliny z odbytu, brudzenie bielizny;
- uczucie niepełnego wypróżnienia;
- podrażnienie i ból odbytu.
W zależności od lokalizacji mamy do czynienia z hemoroidami wewnętrznymi, które nie wychodzą poza kanał odbytu. Najczęstszym objawem jest tu krwawienie z odbytu towarzyszące defekacji oraz obecność świeżej krwi w stolcu. Hemoroidy zewnętrzne natomiast powodują ból (zwłaszcza gry dojdzie do powstania zakrzepu), swędzenie, szczypanie, pieczenie, obrzęk w okolicy odbytu.
Krew w kale i krwawienie z odbytu – co robić?
Krwawienie z hemoroidów jest najczęściej pierwszym z objawów świadczących o ich obecności. Najczęściej jest ono niewielkie, zauważalne przypadkiem jako żywoczerwona krew w stolcu bądź ślady krwi na papierze toaletowym czy muszli klozetowej. Krwawienie z okolic odbytu zawsze powinno budzić niepokój, jest to objaw, którego nie wolno bagatelizować, nawet jeżeli ilość krwi jest niewielka. Może towarzyszyć mu także wydzielina z odbytu widoczna jako śluzu w kale.
Przy powtarzających się, niewielkich krwawieniach z odbytu duże znaczenie ma odpowiednia dieta – należy unikać drażniących potraw, które sprzyjają przekrwieniu narządów miednicy mniejszej – należą tu głównie ostre przyprawy i alkohol.
Ponadto dieta bogata w błonnik, przyjmowanie dużej ilości płynów reguluje rytm wypróżnień, zapobiegając nadmiernym zaparciom, kał jest bardziej miękki i w mniejszym stopniu drażni wrażliwą śluzówkę kanału odbytu.
Gdy problem nabrzmiałych, krwawiących hemoroidów nawraca, a ponadto towarzyszy mu ubytek masy ciała, niedokrwistość, zmiana rytmu wypróżnień(zaparcia na przemian z biegunką), zmiana wyglądu stolca (stolce ołówkowate), należy zgłosić się do lekarza celem wykonania kolonoskopii, poszerzenia diagnostyki w kierunku ewentualnej choroby nowotworowej.
Operacja na krwawiące hemoroidy
W hemoroidy krwawią stosuje się leczenie zachowawcze oraz zabiegowe – operacyjne. Wiele z metod operacyjnych wykonuje się w ramach jednodniowej hospitalizacji, powrót do zdrowia i aktywności zawodowej jest stosunkowo szybki. Do najczęściej stosowanych zabiegów chirurgicznych w leczeniu hemoroidów należą metody małoinwazyjne (skuteczne w leczeniu żylaków wewnętrznych), takie jak:
- skleroterapia – do żylaka wstrzykiwana jest substancja powodująca zamknięcie naczynia i w konsekwencji jego obumarcie;
- gumkowanie hemoroidów (metoda Barrona) – u podstawy żylaków odbytu zakładana jest gumka, która uniemożliwia dopływ krwi prowadząc po kilku dniach do ich obumarcia i odpadnięcia; jest to jedna z najpopularniejszych metod leczenia żylaków odbytu, jej skuteczność wynosi nawet 80–85 proc.;
- krioterapia – polegająca na zamrożeniu hemoroidów z wykorzystaniem ciekłego azotu;
- metoda DGHAL – jedna z najnowocześniejszych małoinwazyjnych metod leczenia żylaków odbytu, polega na wykorzystaniu aparatu dopplerowskiego; do odbytu wprowadza się specjalny anoskop, za pomocą Dopplera znajduje się zmienione chorobowo naczynie, które następnie podwiązuje się przez otwór w anoskopie; po podwiązaniu naczynia dochodzi do niedokrwienia i obumarcia guzka.
Kauteryzację (elektrokauteryzacja, kriochirurgia, wykorzystanie podczerwieni, laserów) przeprowadza się wyłącznie w przypadku, kiedy inne metody zawiodły.
Usuwanie hemoroidów
Jak leczyć krwawiące hemoroidy? Zabiegi chirurgiczne wykonywane są w przypadku nieskuteczności mniej inwazyjnych metod leczenia, w zaawansowanym stopniu choroby, gdy żylaki utrzymują się na zewnątrz odbytu, lub kiedy nie ma możliwości ich odprowadzenia. Takie postępowanie obejmuje zabiegi opisane poniżej.
- Wycinanie hemoroidów sposobem Milligana Morgana – guzki nacina się u podstawy a następnie ciasno zawiązuje za pomocą nici chirurgicznej. Następnie podwiązane guzki krwawnicze odcina się przy pomocy noża elektrycznego, ran nie zszywa się aby zapobiec ewentualnemu zwężeniu odbytu. Powstałe rany goją się do kilku tygodni.
- Metoda Fergusona – modyfikacja metody Milligana Morgana, w której zszywa się miejsca po odciętych guzkach.
- Operacja sposobem Longo – za pomocą wziernika – anoskopu zakłada się szew dookoła śluzówki z guzkami krwawniczymi, a następnie za pomocą staplera odcina i wyciąga zmienioną śluzówkę.
Należy pamiętać, że inwazyjne metody chirurgiczne niosą ze sobą ryzyko wielu powikłań, takich jak: wypadanie odbytu, nietrzymanie stolca, przedziurawienie odbytu. Wykonuje się je jako ostateczność w bardzo zaawansowanym stadium choroby.
Domowe sposoby na hemoroidy
Znanych jest wiele domowych sposobów radzenia sobie z tym uciążliwym problemem. Należy wymienić tu maści, tabletki i czopki na hemoroidy, które zawierają w składzie składniki (np. wyciągi roślinne – z nagietka, kasztanowca, arniki) działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie (hydrokortyzon). Uszczelniają one naczynia krwionośne, zmniejszając ich podatność na pęknięcia (diosmina). Większość z wymienionych preparatów można otrzymać w aptece bez recepty. Kremy z lidokainą natomiast (stosowane dwa razy na dobę na zmienioną chorobowo okolicę odbytu) łagodzą uporczywy ból i świąd.
Nasiadówki na hemoroidy z kory dębu przynoszą znaczną ulgę w wypadku dolegliwości bólowych i nasilonego świądu i szczypania odbytu. Do wanny lub miski należy nalać wody do poziomu, który będzie przykrywał pośladki oraz biodra. Temperatura wody powinna wynosić około 35–37 stopni Celsjusza, nie może być ona zbyt gorąca. Do wody dodajmy napar ziołowy – samodzielnie przygotowany bądź zakupiony w aptece (najlepiej kora dębu, rumianek – z uwagi na właściwości odkażające, przeciwzapalne, ściągające). W tak przygotowanym wywarze należy siedzieć przez kilkanaście minut, po zakończeniu kąpieli okolicę odbytu należy delikatnie osuszyć, unikając nadmiernego pocierania. Wykonywanie nasiadówek na hemoroidy zaleca się kilka razy dziennie, w tym po każdym wypróżnieniu.
Co na hemoroidy? W opisywanym przypadku istotne jest dbanie o właściwą higienę. Po każdym wypróżnieniu trzeba dokładnie umyć okolicę odbytu i usunąć nadmiar śluzu, stosując do tego celu miękki papier toaletowy.
Należy unikać mydła, warto natomiast zastosować dostępne w aptece specjalne żele na hemoroidy (mają one dodatkowo właściwości antybakteryjne i łagodzą podrażnienia). Ważną kwestię stanowi także dobór odpowiedniej bielizny. Najlepiej sprawdza się ta bawełniana. Należy unikać sztucznych, drażniących, nieprzepuszczalnych dla powietrza materiałów.
Odpowiednia dieta przy hemoroidach bogata w błonnik, picie dużej ilości płynów oraz zwiększenie aktywności fizycznej pozwoli uniknąć zaparć, a także zapobiegnie powstawaniu kolejnych zmian chorobowych. Warto stosować także środki zmiękczające stolec, takie jak olej parafinowy czy laktuloza.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Ewa Grabska
Lekarz
Ukończyła Uniwersytet Medyczny w Łodzi. W trakcie studiów aktywnie uczestniczyła w Kardiologicznym Kole Naukowym. Staż podyplomowy odbyła w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Obecnie lekarz rezydent w USK im. WAM w Łodzi.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 30.07.2024
opublikowany 25.08.2024
opublikowany 25.09.2024
opublikowany 08.10.2024